کشور ایران بر روی کمر بند خشک و بیابانی دنیا و همچنین تحت تاثیر حاکمیت پر فشار مجاور حاره ای قرار گرفته است که استقرار این سلول ها حاکمیت کم آبی را در این سرزمین توجیه می کند واین در حالی است که سهم کشور از خشکی های جهان تنها 1.2 درصد میباشد اما 2.4 درصد از بیابانهای دنیا را در خود جای داده است همچنین میانگین بارندگی و تبخیر در ایران به ترتیب 1 و3 برابر میانگین جهانی است.با این وجود 65 درصد از فلات ایران در اقلیم خشک و نیمه خشک قرار گرفته است و در حدود 12 میلیون هکتار از مساحت آن را مناطق کویری با تپه های ماسه ای و پوشش گیاهی ناچیز تشکیل می دهند که از این وسعت حدود 12.3 میلیون هکتار آن ،تپه های ماسه ای روان اشغال کرده اند که در این میان حدود 6 میلیون هکتار آن تپه های ماسه ای فعال میباشند که حرکت این ماسه های روان را میتوان به عنوان یکی از عوامل مخرب و تهدید کننده سکونت گاههای روستایی دانست .زیرا هر ساله بر اثر فرسایش خاک حدود 500 میلیون تن غبار تولید و در هوا پراکنده می شود

یکی از بارزترین و ارزشمندترین اکوسیستم های رودخانه ای در استان همدان سراب گاماسیاب است که در نزدیکی شهرستان نهاوند قرار داشته و با بخشی از جنگل های زاگرس که متعلق به هات اسپات جهانی ایران و آناتولی است احاطه شده است. هدف اصلی انجام این پژوهش ارزیابی توان اکولوژیکی این منطقه بخصوص توان اکولوژیکی اطراف سراب گاماسیاب و رودخانه آن برای کاربری اکوتوریسم به منظور تعدیل فشار تفرجی در اکوسیستم شکننده سراب و هدایت بخشی از این فشار به سمت جنگل و مراتع پایین دست محدوده است. در این بررسی پس از شناسایی منابع اکولوژیکی (پایدار و ناپایدار) تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع صورت گرفت. با مبنا قرار دادن اصول دستی نقشه سازی یگان های محیط زیستی و استفاده از روش سیستمی رایج در ایران در محیط نرم افزار (arcgis9.2) لایه های اطلاعاتی با هم تلفیق شدند و در نهایت 55 یگان محیط زیستی تفکیک و نقشه سازی شد. سپس با استفاده از مدل های ویژه طراحی شده برای اکوتوریسم منطقه، ارزیابی توان اکولوژیکی برای اکوتوریسم متمرکز با سه طبقه توان و اکوتوریسم گسترده با دو طبقه توان در منطقه انجام شد. در مرحله بعد با شناسایی منابع اجتماعی- اقتصادی و تجزیه و تحلیل این داده ها، نقشه سازی و طبقه بندی شاخص های مهمی چون کاربری فعلی اراضی، درآمد حاصل از کاربری ها، ساختارهای زیربنایی، و پراکنش دام انجام گرفت و نیازهای اجتماعی- اقتصادی محدوده مطالعاتی بررسی و به منظور اتخاذ تصمیم نهایی با توان اکولوژیکی منطقه تلفیق شد. در نتیجه از کل مساحت منطقه (50/8236 هکتار) 84/10 درصد به تفرج متمرکز طبقه 2 (69/892 هکتار)، 32/12 درصد به تفرج متمرکز طبقه 3 (01/1015 هکتار)، 56/10 درصد به تفرج گسترده طبقه 1 (64/869 هکتار) و 81/0 درصد برای تفرج گسترده طبقه 2 (57/66 هکتار) تعلق گرفت. کلید واژه ها: اکوتوریسم، ارزیابی توان اکولوژیکی، جنگل ها و نواحی اطراف سراب گاماسیاب، سامانه اطلاعات جغرافیایی.

چکیده: گنبدهاینمکییکیازشگفتیهایجهانبشمارمیآیندودرایرانبیشاز 250 گنبدنمکیدر بخشهایشرقیزاگرسگسترشیافتهاند. مطالعهفعالیتگنبدهاازآنجهتحائزاهمیتاست کهذخایرهیدروکربوریزمینرابهتلهمی اندازندهمچنیندرسطحزمینباعثناپایداری های ژئومورفولوژیکمیشوند. گنبدنمکیسیاهودرکوهفینو در 70 کیلومتریشمالبندرعباسو 10 کیلومتریشمالشرقجادهبندرعباسسیرجانقراردارد. این گنبد نمکی جهت بررسی میزان دیاپریسم فعال در یک بازه زمانی بین زمان های 17/4/2008 تا 18/3/2010 با استفاده از چهار تصویر رادارماهواره envisat سنجنده asar و روش تداخل سنجی راداری مورد بررسی قرار گرفت که نتایج حاصل از این پژوهش نشان از وجود حرکات تکتونیکی این گنبد در این بازه زمانی می باشد. با استفاده از فیلتر اداپتیو میزان جا به جایی در قسمت فوقانی گنید نمکی سیاهو در بازه زمانی 7/5/2009-17/4/2008 حدود 1- میلی متر تا 3- سانتی متر(فرونشست) می باشد و در بازه های زمانی 7/1/2010 -7/5/2009 عدد 2- میلی متر تا 2- سانتیمتر(فرونشست) و 18/3/2010-7/1/2010 عدد تقریبی 2 تا 3 سانتیمتر(بالاآمدگی) نشان داده می شود. .حال اینکه در قسمت دامنه ای گنبد ،میزان جا به جایی در زمان های 18/3/2010-17/4/2008 حدود 1.05سانتی متر بالا آمدگی می باشد. واژه های کلیدی:گنبد نمکی سیاهو- دیاپریسم – تداخل سنجی راداری – ماهواره envisat - فیلتر اداپتیو - سنجنده asar

زمین لغزش ها نوعی حرکت دامنه ای هستند که نه تنها سازه های مهندسی مثل جاده ها ، خطوط راه آهن و سدها را تحت تأثیر قرار می دهند، بلکه تلفات جانی را هم به دنبال دارند. درک اینکه زمین لغزش ها در چه جا هایی بیشترین احتمال وقوع را دارند در کاهش خسارات مالی و جانی زمین لغز ش های آینده بسیار مهم است. در این تحقیق به منظور تهیه ی نقشه ی پهنه بندی خطر زمین لغزش حوضه ی آبخیز سد چم گردلان ایلام از طریق وزن دهی به معیارهای اصلی و با استفاده از توابع عضویت فازی در نرم افزارarc gis10 و ایجاد بهترین تابع رابطه بین حضور و عدم حضور زمین لغزش و مجموعه ای از عوامل استفاده شده است. ابتدا نقاط لغزشی با استفاده از عکسهای هوایی، نقشه های توپوگرافی 1:50000 و زمین شناسی 1:100000 و بازدیدهای میدانی و نرم افزار google earth مشخص و متعاقب آن نقشه ی پراکنش زمین لغزش منطقه تهیه گردید. سپس هر یک از عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش در منطقه ی مورد مطالعه از قبیل شیب، جهت شیب، ارتفاع, زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از شبکه ی آبراهه، فاصله از گسل و نقشه ی بارش در محیط نرم افزار arcgis رقومی و برای تحلیل های فازی مورد استفاده قرار گرفت. پهنه بندی خطر زمین لغزش در منطقه ی مورد مطالعه با استفاده از اپراتورهای فازی gamma)، product ،sum ،or ،and) صورت پذیرفت. بعد از مرحله ی فازی سازی معیارهای موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه با استفاده از روش مذکور، از طریق عملگرهای گامای فازی با لانداهای2/0، 5/0، 8/0 و 9/0 نیز تهیه شد و با مقایسه ی نقشه های نهایی، مدل ایده آل برای پهنه بندی خطر زمین لغزش در این محدوده انتخاب شد. نتایج نشا ن داد که از میان اپراتورها و عملگرهای فوق، عملگر گاما با لاندای 9/0 به دلیل فازی سازی مناسب هر معیار با استناد به نقشه های پراکنش زمین لغزش های رخ داده و نحوه ی تفکیک طبقات خطر، روش مناسب تری برای پهنه بندی زمین لغزش ها در این منطقه محسوب می شود. واژگان کلیدی: زمین لغزش، منطق فازی، اپراتورهای فازی، تابع عضویت، سامانه ی اطلاعات جغرافیایی،حوضه ی آبخیز سد چم گردلان ایلام

چکیده پیشرفت و نوآوری در علوم مختلف مستلزم واژه پردازی و تحول در مبانی فکری و معرفتی آن علم می باشد. بطوریکه پردازش مفاهیم و دیدگاههای جدید در حوزه معرفت شناسی علوم ضمن طرح اصول و قوانین جدید، معیارهای ارزیابی، پردازش و حل مسائل را نیز تغییر می دهد. از جمله مفاهیم و تئوریهای جدیدی که در ژئومورفولوژی مطرح می گردد، دوالیتی است. به طور کلی در طبیعت پدیده های مختلف و نسبتا مجزا و جدایی وجود دارند که می توانند با یکدیگر در ارتباط باشند. در بسیاری از موارد ارتباط این پدیده ها تحت عنوان همبستگی بیان می شود و با روشهای ریاضی نیز میزان این روابط سنجش می شود. از میان آنها زوج پدیده هائی یافت می شود که روابط خاصی با یکدیگر داشته ولی نمی توان این روابط را تحت عنوان همبستگی مطرح کرد بلکه ویژگی ارتباط آنها باهم سبب شده تحت عنوان دوال مطرح شوند. دوالیتی به تشریح چنین ارتباطی می پردازد که قرینگی، عکس هم عمل کردن و بیان پاره ای از نسبتها را میتوان از جمله ویژگی های آن تلقی نمود. به طور کلی دوالیتی بیانگر تباین دو پدیده، و یا به معنی هماهنگی منظمی از دو قسمت متضاد یا مکمل از یک کل است که با یکدیگر در ارتباطی خاص می باشند. منظور از دوالیتی(زوجیت) در ژئومرفولوژی پدیده خاصی است که با پدیده ای ثانوی زوج شده و اگر چه می توان ماهیتی مستقل و جدا برای آنها منظور داشت ولی پیوندی خاص بین آنها منعقد است بطوریکه رفتار یکی را باید در ارتباط با پدیده دیگر تبیین نمود. این پژوهش سعی دارد مفهوم دوالیتی را با بررسی یکی از پدیده های ژئومرفولوژی تحت عنوان فرونشست تبیین نماید و لذا با اتکا به روش تداخل سنجی راداری از چند دشت در ایران این مفهوم در ژئومرفولوژی تشریح و تبیین شده است. نتایج حاصل ا ز این پژوهش نشان داد که اولا استناد به بهره وری بیش از اندازه از آبهای زیرزمینی به عنوان دلیل نشست در دشتها نمی تواند علت تامه این پدیده تلقی شود. ثانیا پدیده فرونشست در دشتهای ایران معلول دوالیتی در تحرکات پوسته ای بین دشتها و کوهستانهای مجاور آنهاست. کلمات کلیدی: حرکات پوسته ای، دشت، دوالیتی، ژئومرفولوژی، فرونشست

مکان یابی مناطق مناسب جهت دفن مواد زاید از اقدامات مهم در فرآیند مدیریت پسماندهای جامد شهری است. هدف از این تحقیق مکان یابی مناطق مناسب جهت دفن مواد زاید با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی( ahp) و منطق فازی با بهره گیری از نرم افزار expert choice است. نخست هر یک از عوامل موثر بر مکان یابی در منطقه مورد مطالعه از قبیل شیب، کاربری اراضی، لیتولوژی، فاصله از راه، فاصله از راه آهن، فاصله از آبراهه، فاصله از تصفیه خانه، فاصله از شهر، فاصله از قنات، فاصله از فرودگاه، فاصله از پارک، فاصله از مناطق حفاظتی، فاصله از گسل، فاصله از کارخانه ها، فاصله از مناطق کشاورزی، فاصله از شهرک صنعتی، فاصله از روستا در محیط نرم افزار gis رقومی و برای تحلیل های فازی مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل های فازی با استفاده از نرم افزار idrisi انجام گرفت. نقشه مکان دفن پسماند در منطقه مورد مطالعه با استفاده از اپراتور های فازی (and، or، sum، product، gama) و روش تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. برای انجام مکان یابی با استفاده از اپراتورهای فازی از توابع عضویت j-shaped و sigmoidal استفاده گردید. همچنین جهت انجام مکان یابی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی از نرم افزار expert choice استفاده شد.و نقشه های رتبه بندی شده با وزن های بدست آمده از تحلیل سلسله مراتبی ادغام شدند و نقشه نهایی استخراج شد. نتایج نشان داد نقشه های تهیه شده با استفاده از اپراتور فازی sum با تابع عضویت j-shaped و sigmoidal با نقشه های تهیه شده با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی مناطق مشترکی را به عنوان محل دفن مواد زاید در منطقه مورد مطالعه نشان می دهند. درصد مقادیر مشترک برای مکان های مناسب جهت دفن مواد زاید در تحلیل سلسله مراتبی 76/14 درصد و اپراتور فازی sum با توابع عضویت j-shaped و sigmoidal به ترتیب 25/16و 03/24 درصد، و درصد مکان های متوسط جهت دفن در تحلیل سلسله مراتبی 78/27 و اپراتور فازی sum با توابع عضویت j-shaped و sigmoidal به ترتیب 88/21 و 04/25 درصد و مکان های ضعیف جهت دفن در تحلیل سلسله مراتبی 22/32 و اپراتور فازی sum با توابع عضویت j-shaped و sigmoidal به ترتیب 50/24و 89/21 درصد، و درصد مکان های نامناسب جهت دفن در تحلیل سلسله مراتبی 23/24 و اپراتور فازی sum با توابع عضویت j-shaped و sigmoidal به ترتیب 08/28و 06/22 درصد، و درصد مکان های خیلی نامناسب جهت دفن در تحلیل سلسله مراتبی 98/0 و اپراتور فازی sum با توابع عضویت j-shaped و sigmoidal به ترتیب 27/9و 96/6 درصد بدست آمد.