زعفران محصولی است که با توجه به ویژگی‏های خاص آن از قبیل ایجاد اشتغال زیاد، نیازاندک به منابع تولیدی نسبت به سایر محصولات وایجاددرآمد مناسب برای استانهای خراسان یک محصول استراتژیک به شمار می‏آید. این محصول همچنین با توجه به قدرت ارزآوری بالا برای کشور نیز حائز اهمیت می‏باشد. هرچنداهمیت استراتژیکی این محصول بر کسی پوشیده نیست اما هیچگاه توجه کافی و مناسب چه دربحث تولید وساماندهی بازار داخلیوچه در زمینه صادرات به آن نشده است و همین عدم توجه و نبود راهبردهای مناسب و در برخی موارد ضعف در اجرای برنامه‏ها و سیاست‏ها موجبات ایجاد مشکلاتی برای این محصول را در بازار داخلی و صادراتی فراهم نموده است. تمرکز اصلی این مطالعه بر روی بازار داخلی و صادراتی این محصول می‏باشد. در بازار داخلی اغلب به دلیل جایگاه ضعیف تولیدکنندگان و عدم حمایت‏های کافی و مناسب از آنان و همچنین وجود ساختارهای نادرست بازار سود فراوانی که در چرخه بازاریابی این محصول به دست می‏آید نصیب واسطه‏ها و دلالان بازار شده و تولیدکنندگان کمترین بهره را از آن می‏برند. در بازار صادراتی نیز زعفران با توجه به سهم عمده آن در تولید جهانی جایگاه واقعی خود را نداشته و به عنوان یک بنگاه مسلط در بازار جهانی مطرح نمی باشد و شهرت و آوازه زعفران ایران به نام سایر کشورها به ثبت رسیده است. لذا با بررسی محیط داخلی و خارجی بازار داخلی و صادراتی این محصول مهم و برشمردن نقاط ضعف ، نقاط قوت ، تهدیدها و فرصت‏ها و استفاده از روشهای تدوین استراتژِی مشکلات مطرح گردیده و راهکارهایمناسب برای رفع آن نیز پیشنهاد می‏گردد. در این مطالعه بااستفاده از ماتریس تحلیل وضعیت به تدوین راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود پرداخته شده است و همچنین با بهره گیری از تکنیک فرایند تحلیل شبکه‏ای سعی شده است راهکارهای پیشنهاد شده رتبه بندی و اولویت بندی شده و وزن و اهمیت هر یک از عواملنیز بدست آید.

موضوع زمین و شیوه بهره برداری از آن اساسی ترین مسائل روز کشاورزی بشمار رفته است و برای رفع این معضل نظام های بهره برداری مختلفی همچون شرکت سهامی زراعی شکل گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی نقش شرکت سهامی زراعی نیل شهر در توسعه منطقه هریرود با استفاده از ده شاخص که این شاخص ها عبارت اند از نقش شرکت در اجرای برنامه عمرانی ملی و منطقه، نقش آن در حفاظت منابع، در اشتغال زایی، آموزش و مهارت، ارتقاء فرهنگ، مدیریت سازمان یافته و یکپارچه سازی، گسترش عدالت اجتماعی، حفظ مالکیت، پایگاه تریبون مطمئن و درنهایت بازده سرمایه گذاری و برای هریک از این شاخص ها معیارهای مختلفی که بیانگر هر یک از این شاخص ها باشد در نظر گرفته شد که با استفاده از آزمون چی دو و t به بررسی پرداخته ایم آمار و اطلاعات موردنیاز از طریق جمع¬آوری 269 پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کشاورزان و مردم منطقه هریرود، کارمندان و کارشناسان شرکت سهامی زراعی و سهام داران اصلی این شرکت به صورت نمونه گیری خو شه ای به دست آمده است نتایج نشان داد، شرکت در همه شاخص¬ها نقش تأثیرگذاری داشته است به جز شاخص آموزش و مهارت که ازلحاظ آماری معنی دار نبود و برای بررسی عوامل مؤثر بر این دیدگاه از روش لاجیت ترتیبی استفاده شد، نتایج نشان داد سن، تجربه، میزان سهام، درآمد و تمایل به عضویت نقش مثبت و تأثیرگذاری بر ارزیابی آن ها از نقش شرکت سهامی زراعی نیل شهر بر توسعه دارد، همچنین به منظور محاسبه کارایی فنی گاوداری های شیری منطقه هریرود از توابع مرزی تصادفی (spf) و مرزی فاصله ای تصادفی (sdf) بـا و بدون در نظر گرفتن اثرات ناکارایی استفاده شد. نتایج برآورد توابع مرزی تصادفی (spf) با و بدون در نظر گرفتن اثرات ناکارایی نشان داد که میـانگین کارایی فنی محاسبه شده توسط این مدل 94/0 و 95/0 می-باشد. نتایج برآورد توابع مرزی فاصله ای تصادفی (sdf) با و بدون در نظر گرفتن اثرات ناکارایی نشان داد که میانگین کارایی فنی محاسبه شده توسط این مدل به ترتیب 93 /0 و 92/0 درصد می باشد تجربه، شغل اصلی گاودار، تحصیلات بر کارایی فنی تأثیر مثبـت و معنـی¬داری دارند اما هدفمندسازی یارانه ها تأثیر منفی بر کارایی فنی دارد. کلیدواژه ها: تابع تولید مرزی تصادفی- تابع مرزی فاصله ای تصادفی- توسعه اقتصادی- شرکت سهامی زراعی- نیل شهر

قیمت ها، مهمترین تعیین کننده های سطح درآمد کشاورزان، مبادله کنندگان و صادر کنندگان کالاهای کشاورزی و نشان دهنده سطح رفاه اقتصادی مصرف کنندگان هستند. از آنجایی که ارتباط بین قیمتها در سطوح تولید کننده و مصرف کننده، شاخصی از کارایی بازار است، بنابراین توجه به قیمت ها و بررسی نوسانات آن از دیدگاه سیاستگذاری نیز با اهمیت است. نوسانات قیمتی طولانی مدت باعث ایجاد بی اعتمادی و هم چنین باعث افزایش ریسک در فعالیت های تولیدی و در نهایت باعث کم شدن امنیت غذایی می شود. از آنجایی که بخش کشاورزی در تأمین مواد غذایی، مواد اولیه برای صنایع، تهیه ارز و سرمایه برای سایر بخش های اقتصادی، ایجاد بازار مصرف و تأمین نیروی انسانی دارای اهمیت است، بررسی نوسانات قیمت این محصولات و عوامل موثر بر نوسانات از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود. از بین محصولات تولیدی در بخش کشاورزی، محصولات دامی نقش عمده ای در تأمین احتیاجات روزانه خانوار ایرانی دارند. از این رو در این مطالعه به بررسی نوسانات قیمت خرده فروشی پنج محصول عمده دامی یعنی گوشت گوساله، گوشت گوسفند، گوشت مرغ، تخم مرغ و شیر، از فروردین سال 1381 تا آبان ماه سال 1392 پرداخته می شود. برای بررسی عوامل موثر بر نوسانات از مدل m-garch استفاده شده است. عوامل موثر بر این نوسانات، نرخ تورم، نوسانات نرخ ارز، نوسانات قیمت کالاهای جانشین و نوسانات قیمت نهاده های تولید شامل ذرت، کنجاله سویا، جو، تفاله چغندر، گندم، یونجه در نظر گرفته شده است. با توجه به یافته های تحقیق، به طور کلی، بیشترین تأثیر را در نوسانات قیمتی محصولات دامی، نرخ تورم و نوسانات نرخ ارز و پس از آن، نوسانات قیمت نهاده های تولید می گذارد. براساس نتایج فوق پیشنهاد می شود سیاستگذاران و مدیران اجرایی با اتخاذ سیاستها و راهبردهایی که آثار ضد تورمی دارند، همچنین با خرید و انبار کردن به موقع نهاده های تولید، نوسانات قیمت محصولات دامی را کاهش دهند. در نهایت نیز به سیاستگذاران بخش کشاورزی پیشنهاد می شود، با حمایت از تولید کنندگان نهاده های دامی از خروج ارز از کشور جلوگیری کرده و به افزایش تولید و اشتغال بیشتر در این بخش کمک نمایند.