نام پژوهشگر: محمدعلی بابایی
علی حسن زاده محسن عینی
چکیده مجازا تهای جایگزین حبس را باید نتیجه جنبشی دانست که از آن به جنبش حبس زدایی یاد می شود.با ورود به عصر روشنگری به ویژه بعد از انقلاب فرانسه مجازاتهای بدنی و ظالمانه کم کم زرادخانه کیفری را ترک کردند و مجازاتی به نام زندان جانشین آنها شد .و در زمانی کوتاه مدت به عنوان متداول ترین مجازات درآمد، به طوری که به جسارت میتوان گفت سیاست جنایی اکثر کشورها یک سیاست جنایی حبس گرا بود اما دیری نپاید که زندان به علت ایجاد مشکلات فراوانی مورد هجوم و انتقاد قرار گرفت، برای رهایی از مشکلات زندان راهکارهای مختلفی در نظر گرفته شد مانند: جرم زدایی، قضازدایی وکیفرزدایی. مجازات های جایگزین حبس میتواند به نوعی کیفر زدایی باشد. بنابراین سیاست جنایی حبس گرا به سمت حبس زدا چرخش پیدا کرد. این تغییر جهت هم دلایل عملی دارد هم دلایل نظری .جنبش حبس زدایی هم در اسناد بین المللی مورد توجه واقع شده و هم در سطح ملی و داخلی کشورها. مجازات های جایگزین حبس مجازاتهایی هستند که جانشین حبس های کوتاه مدت شده و از ورود بزهکار به زندان جلوگیری می کند مانند: تعلیق مراقبتی ، خدمات عمومی رایگان ، حبس خانگی، جریمه های روزانه و .... اجرای این مجازاتها شرایط و الزاماتی دارد که بدون وجود آنها اجرای مجازاتهای جایگزین مثمر ثمر نخواهد بود.لایحه جدید مجازات اسلامی مواد 63 الی 85 خود رابه این مجازات ها اختصاص داده است .در میان این مجازات ها، حبس خانگی و نظارت الکترونیکی چندان مقبول قانون گذار واقع نشده و روی خوشی به آنها نشان نداده .سایر مجازاتهای جایگزین حبس را مانند تعلیق مراقبتی و جزای نقدی روزانه ،خدمات عمومی رایگان را تحت شرایطی برای زندان های تعزیری کوتا مدت مقرر کرده است. کلید واژه ها: مجازاتهای جایگزین حبس ، تعلیق مراقبتی، خدمات عمومی رایگان ، جزای نقدی،جزای نقدی روزانه، حبس خانگی، نظارت الکترونیکی.