به منظور مطالعه وراثت پذیری شاخصهای مقاومت به خشکی در گندم نان دو آزمایش در دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی انجام شد.آزمایش این ویوو: 6 لاین خالص و f1 هایشان در دو شرایط مختلف (تنش و آبیاری) با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در فصل زراعی 1389-1390 ارزیابی شدند. آزمایش این ویترو: کشت جنین بالغ برای القاء کالوس با طرح پایه کاملاٌ تصادفی با 5 تکرار و پاسخ کالوس های حاصل به تنش خشکی در محیط کشت موراشیک و اسکوگ حاوی 3 مقدار مختلف پلی اتیلن گلایکول (0 و 75 و 150 گرم در لیتر) انجام شد. تجزیه واریانس مقدماتی در صفات مزرعه و کشت بافت نشان داد که برای اکثریت صفات مورد بررسی در شرایط تنش و بدون تنش تنوع وجود دارد. در مورد همه صفات در تمام شرایط و محیط ها تجزیه گریفینگ و تجزیه واریانس هیمن به روش مورلی جونز انجام شد. سپس برای صفاتی که جزء b آنها معنی دار گردید پارامترهای ژنتیکی و تحلیل گرافیکی انجام شد. در این تحقیق اثرات همزمان افزایشی و غالبیت ژن در کنترل صفات عملکرد دانه،کلروفیل a ،b وکل و طول پدانکل و تعداد سنبله در متر مربع در شرایط بدون تنش و تعداد سنبله در متر مربع و میزان پرولین و ارتفاع بوته در شرایط تنش و اثرات افزایشی برای صفات طول ریشک و rwc و کلروفیل a ، b وکل و عملکرد دانه در شرایط تنش مشاهده شد. در مرحله القا کالوس مشاهده شد که صفات سرعت رشد کالوس و رشد نسبی کالوس با اثرات همزمان افزایشی و غالبیت و صفات سرعت رشد نسبی کالوس با اثر افزایشی و درصد القا کالوس با اثرات غالبیت کنترل می شوند. در مرحله تنش خشکی کالوسها مشاهده شد که تمامی صفات در کالوس های شاهد با اثرات همزمان افزایشی و غالبیت و در کالوسهای سطح 5/7 درصد صفت رشد کالوس با اثرات افزایشی و بقیه صفات با اثرات همزمان افزایشی و غالبیت و در کالوسهای سطح 15 درصد صفات رشد نسبی کالوس و محتوای آب کالوس با اثرات همزمان افزایشی و غالبیت و صفات سرعت رشد کالوس و درصد کلروز کالوس و سرعت رشد نسبی کالوس با اثرات غالبیت کنترل میگردند. کلیدواژه:کشت جنین بالغ، دی الل ، مقاومت به خشکی ،گندم