حکم فرما شدن واقع گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پس از گذشت یک دهه از وقوع انقلاب اسلامی و پایان بخشیدن به نوعی تمرکزگرایی و جزم اندیشی در سیاست روسیه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، از ایران و روسیه کنش گران فعالی در عرصه بین المللی و منطقه ای ساخت. طوری که تعامل میان این دو کشور وارد عرصه نوینی شد و توانست برنامه ها، اهداف، خط مشی ها و الگوهای مرتبطی را در روابط دو کشور رقم بزند. می توان نقش این دو کشور را بیش از واحدهای دیگر منطقه ای قرار داد به این معنا که از اهداف و ابزارهای لازم جهت ایفای نقش منطقه ای و حتی بین الملل برخوردارند. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به روند توسعه و تحکیم بیشتر روابط دو کشور کمک کرد و با روی کار آمدن دولت ولادیمیر پوتین در آغاز قرن 21 همکاری با ایران به صورت گسترده تری مطرح شد و نگاه همزمان به غرب و شرق جزء لاینفک سیاست خارجی روسیه درآمد.هرچند روابط ایران و روسیه هیچ گاه از اصالت خاصی برخوردار نبود اما اشتراک نظر سیاسی بین دو کشور در مقاطع بسیاری علی الخصوص تلاش در جهت ایجاد جهانی چند قطبی و مبارزه با تحمیل اصول دموکراسی آمریکا در منطقه، موجب شد از سوی مقامات دو کشور به ویژه ایران، طرف مقابل به عنوان «همکار استراتژیک» تعبیر شود. اگرچه ایران و روسیه تحرکات سیاسی و همکاری جویانه ای در جهت مدیریت مناقشات منطقه ای و برقراری صلح داشته اند همچون ایفای صلح در تاجیکستان، مواضع نزدیک دو کشور در منازعه اعراب و اسراییل و تلاش روسیه در جهت نزدیکی به کشورهای اسلامی منطقه از طریق سازمان کنفرانس اسلامی و تلاش ایران در جهت تدوین این مناسبات، اما ایران کماکان روسیه را به عنوان یک بازیگر نیمه مستقل و محدود می شناسد که اشتهای آن گاهی توسط قدرت های خارجی هم چون اسرائیل و آمریکا تحریک می شود. اما نهایتاً مهم ترین واقعیتی که می توان از آن پرده برداشت این است که دو کشور دیگر تهدیدی در مقابل یک دیگر محسوب نمی شوند بلکه در مقابل تهدیدات مشترک نیز می ایستند. بر این اساس رساله تلاش دارد تا فضای حاکم بر رقابت و همکاری های منطقه ای و بین المللی و تلاش ایران جهت اتخاذ یک سیاست راهبردی با روسیه را، در روابط دو کشور تشریح نماید.