نام پژوهشگر: زهرا شکرگزار

اثر اشعه uv-c بر الگوی بیان برخی پروتئین های درگیر در مرگ برنامه ریزی شده سلولی در گندم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده کشاورزی 1391
  زهرا شکرگزار   لیلا فرآورده

در طبیعت، گیاهان در معرض تنش های مختلفی قرار دارند که یکی از مهم ترین تنش ها، نور ماورای بنفش است. در این تحقیق، اثرات نور ماورای بنفش نوع c بر روی گیاهچه های سه رقم گندم جهت شناسایی سیستم های دخیل در انتقال پیام دفاعی این گیاه از جنبه بیوشیمیایی و مولکولی مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا، نتایج فعّالیّت کمّی پراکسیداز ها نشان داد که عملکرد این آنزیم ها در ارقام سرداری و گاسپارد در مقابل نور uv-c مشابه باهم بوده و افزایش فعّالیّت آنزیمی در دو مرحله پس از تیمار انجام شده در صورتی که در رقم مروارید این افزایش فعّالیّت آنزیمی از همان ساعات اولیه سیر صعودی داشته است. نتایج بررسی کیفی پراکسیدازی آنزیم های پراکسیدازی در مقابل نور uv-c به ترتیب تعداد 9، 6 و 5 ایزوآنزیم پراکسیدازی را در سه رقم گندم سرداری، مروارید و گاسپارد نشان داده است. همچنین، نتایج بررسی کیفی آنزیم های کاتالازی در ارقام سرداری و گاسپارد 4 و در رقم مروارید 3 ایزوآنزیم را مشخص کرد. اثر نور uv-c بر روی dna سه رقم گندم نشان داد که شکستگی dna در ارقام سرداری و گاسپارد 48 ساعت پس از تیمار نسبت به نمونه های کنترل و در رقم مروارید، از همان ساعات اولیه پس از تیمار رخ داده است. بررسی تغییرات بیان ژن-های دخیل در متابولیسم مانند هگزوکیناز و دفاع گیاهی مانند pr1در سه رقم گندم در اثر تیمار با نور uv-c می-رساند که تغییرات بیان این دو ژن در ارقام سرداری و گاسپارد تقریباً از یک مدل پیروی می کنند و 10 ساعت پس از تیمار کاهش بیان از خود نشان داده اند و اما در رقم مروارید، بیان دو ژن hk و pr1 از همان ساعات اولیه افزایش داشته است. بنابراین، نتایج نشان می دهد که افزایش فعّالیّت آنزیم های پراکسیدازی و کاتالازی و تغییرات بیان ژن های pr-1 و hk در مسیر انتقال پیام نور uv-c در سه رقم سرداری، مروارید و گاسپارد رخ می دهد. شکستگی dna به همراه دیگر تغییرات در گندم نشان از احتمال وقوع مرگ برنامه دار سلولی در گندم است.