نام پژوهشگر: معصومه صمدی
ایرج جانجانه معصومه صمدی
دعا از مسائل مهم انسان می باشد.افضل عبادت و حتی مخ عبادت هم معرفی می شود.بر این اساس هدف این تحقیق شناسایی اهداف دعا، ،شرایط و آداب دعا ، اثرات تربیتی دعا از منظر قرآن و روایات بود.نوع این پژوهش کیفی است. برای رسیدن به اهداف پژوهش از روش تحلیلی –استنادی استفاده شده است. از این رو از کلیه کتب روایی،تاریخی و تحقیقات ارائه شده مرتبط با مقوله های پژوهش در این زمینه بهره گرفته شد. بدین صورت که ابتدا به شناسایی و گردآوری منابع مورد نیاز اقدام و طی دو مرحله به مطالعه کلی و اجمالی و نیز مطالعه عمیق و استنباط در مباحث مزبور همراه با فیش برداری و ثبت موضوعات مورد نظر و به دنبال آن طبقه بندی و نهایتا تحلیل اطلاعات پرداخته شد.یافته های حاصله حاکی از این است که:الف )هدف دعا کردن در قرآن و روایات عبارتست از:راهی از دل به خدا، برخورداری از لذت معنوی و آرامش و امنیت روانی ، بصیرت و شاخت شیطان ،جلب نعمتهای الهی ،کنترل قوای فکر ،انسان سازی ،مبارزه از خودبیگانگی ، انقطاع الی الله.ب)مهمترین شرایط دعا چهار چیز است:1.نیّت 2.حضور قلب 3.اخلاص 4.دعا در مورد محالات ذاتی و وقوعی نباشد.آدب دعا نیز به سه صورت تقسیم بندی نمودیم که 1-آداب قبل از دعا 2- آداب هنگام دعا3- آداب پس از دعا می باشد .ج)در قرآن و روایات اثرات تربیتی دعاعبارتست از:تقرب الهی، حب الهی ،دوری از گناه، درمان بیماریهای جسمی و روانی، برآورده شدن نیازهای زندگی، یأس از غیر خدا ،زدودن روحیه استکباری ،احساس عزت و کرامت نفس ،وارستگی از لذات مادی ،آرامش، احساس مسئولیت درونی ،اتصاف به اخلاق نیک ،بینش صحیح نسبت به مرگ و معاد،خیرخواهی برای دیگران. کلید واژه ها:دعا، اهداف دعا ،اثرات دعا، تربیت
طاهره اقبالیان معصومه صمدی
اخلاق در سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) جایگاه والایی داشته تا جایی که خداوند متعال در قرآن ،پیامبر را به داشتن خلق عظیم می ستاید و تلاشهای زیادی در این زمینه به عمل آمده است و این تلاشها قرین موفقیتهای شگرفی بوده است،هدف از این پژوهش بررسی مبانی ،اصول و روشهای تربیت اخلاقی در سیره پیامبر (ص) و اهل بیت(ع) است. نوع این پژوهش کیفی است .برای رسیدن به هدف پژوهش از روش تحلیلی-اسنادی استفاده می شود.جهت جمع آوری اطلاعات در رابطه با مولفه های پژوهش یعنی اخلاق ،تربیت اخلاقی،سیره پیامبر و اهل بیت ،اصول ،مبانی و روشهای تربیت اخلاقی از کلیه کتب روایی،تاریخی و تحقیقات ارائه شده در این زمینه بهره گرفته شده است.بدین معنی که ابتدا به شناسایی و گردآوری منابع مورد نیاز همراه با فیش برداری و ثبت موضوعات مورد نظر پرداخته شده، .سپس داده های حاصله طبقه بندی و در نهایت مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته های حاصله حاکی از این است که:الف)در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) مبانی تربیت اخلاقی عبارتند از:مکملیت معرفت اصول و صفات اخلاقی،مکملیت عقل و وحی،مکملیت دین و اخلاق ،مکملیت حسن فعلی و حسن فاعلی ب) در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) اصول تربیت اخلاقی عبارتند از:اصل تعامل آموزش رفتاری و ارزشهای اخلاقی،تعامل تفکر و تعبد،تعامل تربیت دینی و تربیت اخلاقی،تعامل عمل و انگیزه ج)در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) روشهای تربیت اخلاقی آموزش اخلاقی و پرورش اخلاقی و هر کدام به دو صورت درونی و بیرونی صورت می پذیرد. کلید واژه ها:مبانی،اصول ،روش،تربیت،اخلاق،تربیت اخلاقی،سیره
محمود ابراهیمی منیره رضایی
وقف از نظر اسلام به عنوان یکی از ارزشهای تربیتی و فرهنگی مسلمانان است. وقف از امور و دریافتهای اخلاق انسانی است و به گونه ای که فطرت خویش آن را درک و حس دیگر خواهی او آن را ارج می نهد. این سنت حسنه در تمامی ادیان الهی توسط پیامبران بزرگ خداوند مدیریت گردیده و احکام صحت و ارتقاء آن در درگاه الهی برای بشر تبیین گردیده است وقف در شئون مختلف اجتماعی از گستردگی و تنوع برخوردار است.بر این اساس هدف این تحقیق شناسایی اهداف وقف، اثرات تربیتی وقف ، اثرات فرهنگی وقف از منظر اسلام بود.نوع این پژوهش کیفی است. برای رسیدن به اهداف پژوهش از روش تحلیلی –استنادی استفاده شده است. از این رو از کلیه کتب روایی،تاریخی و تحقیقات ارائه شده مرتبط با مقوله های پژوهش در این زمینه بهره گرفته شد. بدین صورت که ابتدا به شناسایی و گردآوری منابع مورد نیاز اقدام و طی دو مرحله به مطالعه کلی و اجمالی و نیز مطالعه عمیق و استنباط در مباحث مزبور همراه با فیش برداری و ثبت موضوعات مورد نظر و به دنبال آن طبقه بندی و نهایتا تحلیل اطلاعات پرداخته شد. یافته های حاصله حاکی از این است که:الف ) اهداف وقف از دیدگاه اسلام عبارتند از:1-تقرب الیالله 2- سعادت فردی و اجتماعی 3- تحقق اهداف دین 4-تحقق خیر 5- کاهش ظلم ب) حفظ ارزشها،کرامت انسانی،امید به آینده،نوع دوستی،آخرت باوری،مبارزه با وسوسه های درونی،الفت بخشیدن بین دلها،رشد درونی انسان و گسترش اخلاق حسنه از اثرات تربیتی وقف محسوب می شود. ج) اثرات فرهنگی وقف عبارتست از : تحقق عدالت اجتماعی، فقر زدایی، حل مشکلات جامعه، تامین بهداشت و درمان، حفظ میراث هنری، گسترش علم، آبادی شهرها، گسترش فرهنگ مطالعه، توزیع عادلانه ثروت، توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی کلید واژه ها: وقف، فرهنگ، تربیت، اثرات تربیتی، اثرات فرهنگی
لیلا شیخ سفلی معصومه صمدی
موضوع این پایان نامه، « بررسی دیدگاه قرآن و روایات در زمینه جایگاه زهد در سبک زندگی اسلامی و ارائه یک الگوی مناسب برای جامعه ایرانی» است.هدف این پژوهش بررسی دیدگاه قرآن و روایات در زمینه جایگاه زهد در سبک زندگی اسلامی و ارائه یک الگوی مناسب برای جامعه ایرانی » است .اهداف فرعی این پژوهش استخراج دیدگاه قرآن در زمینه جایگاه زهد در سبک زندگی اسلامی ،استخراج دیدگاه معصومین در زمینه جایگاه زهد در سبک زندگی اسلامی و ارائه الگو های سبک زندگی اسلامی برای جامعه ایرانی است . این پژوهش پژوهش کیفی است و در آن از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است.جامعه این تحقیق قرآن کریم و کتاب های معتبر روایی،سایر کتاب ها، پایان نامه ها و مقالات و سایت هایی که در زمینه دیدگاه قرآن و روایات در زمینه جایگاه زهد در سبک زندگی اسلامی است. نمونه گیری در این زمینه چه در رابطه با قران و چه در رابطه با منابع روایی و چه در رابطه با منابع دست دوم به طور هدفمند بر اساس اهداف پژوهش انجام شده است. مساله اساسی در طرح های پژوهشی از این نوع گزینش و معین کردن مقوله هاست .مقوله ها باید عمدتا منعکس کننده اهداف پژوهش باشد .مقوله های مورد بررسی در این پژوهش عبارتند از :سبک زندگی اسلامی – ایرانی ،زهد ،جایگاه زهد در ایات قران ، جایگاه زهد در روایات معصومین .داده های حاصله در این مطالعه به طور مستمر تجزیه و تحلیل و طبقه بندی شدند.نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از این است که از دیدگاه قرآن کریم بهترین الگوی زهد پیامبر اکرم(ص) می باشد همچنین از دیدگاه روایات معصومین پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی (ع) از بهترین الگوهای زهد و ساده زیستی می باشند. با توجه به اینکه سبک زندگی اسلامی در جامعه ایرانی در دهه های اخیر دستخوش تغییر و تحولاتی شده قناعت ، میانه روی و فاصله گرفتن از تجمل گرایی از عناصر بارز الگوی زهد و ساده ریستی در عصر حاضر می باشند. کلید واژه ها: جایگاه زهد ، سبک زندگی اسلامی ، جامعه ایرانی.