بالتوری سبز (chrysoperla carnea (stephens) (chrysopidae; neuroptera یکی از عوامل کنترل بیولوژیک متداول می باشد که برای کنترل حشرات آفت بکار می رود. در پژوهش حاضر حساسیّت بالتوری سبز نسبت به یک حشره کش و سه عصاره گیاهی بررسی شد. مواد شیمیایی شامل ایمیداکلوپراید و عصاره های اتانولی استبرق، حنا و کرچک بود. تمامی پرورش ها و بررسی اثرات جانبی عصاره ها و حشره کش ایمیداکلوپراید در دمای 2 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره روشنایی به تاریکی 8 : 16 ساعت انجام شد. اثرات جانبی عصاره ها و حشره کش ایمیداکلوپراید روی شاخص های زیستی مراحل مختلف رشدی بالتوری سبز پس از تیمار لارو سن اول به روش پاشش توسط برج پاشش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره ها و حشره کش ایمیداکلوپراید بر پارامتر دوره تخم گذاری اثر دارند و میانگین متغیر دوره تخم گذاری برای تمام تیمار ها در مقایسه با شاهد اختلاف معنی داری (01/0>p) را نشان داد. تیمار استبرق به طور معنی داری باعث افزایش میانگین متغیر دوره تخم گذاری در مقایسه با شاهد شد در حالی که تیمارهای حنا، کرچک و ایمیداکلوپراید به طور معنی داری باعث کاهش میانگین متغیر دوره تخم گذاری در مقایسه با شاهد شدند. در مورد میانگین متغیر تعداد تخم به ازای هر حشره ماده، تیمار کرچک به طور معنی داری باعث کاهش میانگین متغیر تعداد تخم به ازای هر حشره ماده در مقایسه با تیمار شاهد شد. در حالی که تیمار های استبرق، حنا و ایمیداکلوپراید در مقایسه با تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان ندادند. پارامتر مرگ و میر دوره شفیرگی تیمارهای حنا، کرچک و ایمیداکلوپراید در مقایسه با شاهد تفاوت معنی داری را نشان دادند، در حالی که تیمار استبرق با شاهد تفاوت معنی داری را نشان نداد. پارامتر کل مرگ و میر دوره شفیرگی تیمار ایمیداکلوپراید در مقایسه با شاهد تفاوت معنی داری را نشان داد، در حالی که تیمار استبرق، حنا و کرچک با شاهد تفاوت معنی داری را نشان نداد. پارامترهای جدول زندگی در تیمار لاروهای سن اول طبق جدول زندگی دوجنسی ویژه سنی آنالیز شد. کمترین بقاء و دوره تخم گذاری در تیمار کرچک مشاهده شد و تیمار شاهد دارای بیشترین بقاء و دوره تخم گذاری بود. پارامترهای جمعیّت در تیمار لاروهای سن اول نشان داد که بین متغیر نرخ ناخالص تولید مثل (grr)، نرخ خالص تولید مثل (nrr یا r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیّت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیّت (?) و متوسط مدت زمان یک نسل (t) به روز اختلاف معنی دار (01/0>p) وجود داشت. در پارامتر نرخ ذاتی افزایش جمعیّت تمام تیمار ها در مقایسه با شاهد تفاوت معنی داری را نشان دادند و تیمار های حنا، ایمیداکلوپراید و کرچک به طور معنی داری باعث کاهش مقدار این پارامتر شدند.

زیست شناسی و کارایی کفشدوزک coccinula elegantula روی چند رژیم غذایی مختلف در دو دمای 1±25 و 1±30 درجه سلسیوس در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. تمام آزمایش‏های انجام شده در دوره روشنایی به تاریکی 16:8 و رطوبت نسبی 5±65 درصد انجام گرفت. میانگین طول دوره های رشدی تخم تا حشره کامل روی رژیم های غذایی شته جالیز، تخم پروانه آرد، تخم پروانه آرد مخلوط با گرده، پسیل معمولی پسته، تخم بید غلات و شته انار در دمای 1±25 درجه سلسیوس به ترتیب 14/0±50/19، 18/0±33/19، 29/0±43/19، 27/0±21/21، 34/0±07/24 و 47/0±80/18 روز و در دمای 1±30 درجه سلسیوس به ترتیب 16/0±57/14، 14/0±82/13، 18/0±89/12، 19/0±45/15، 31/0±86/16 و 34/0±56/13 روز بود. بیشترین بقا کفشدوزک روی رژیم غذایی شته جالیز و در دمای 1±30 درجه سلسیوس بود. نتایج نشان داد که بین اثر دما و رژیم های غذایی مختلف بر طول دوره های رشدی اختلاف معنی داری وجود دارد. هم چنین تاثیر رژیم های غذایی شته جالیز، تخم پروانه آرد، تخم پروانه آرد مخلوط با گرده و پسیل معمولی پسته در دو دمای 1±25 و 1±30 درجه سلسیوس بر پارامترهای جدول زندگی کفشدوزک مورد بررسی قرار گرفت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) این شکارگر با تغذیه از جیره های غذایی شته جالیز، تخم پروانه آرد، تخم پروانه آرد مخلوط با گرده و پسیل معمولی پسته در دمای 1±25 درجه سلسیوس به ترتیب 00/0±10/0، 10/0±12/0، 00/0±11/0 و 00/0±10/0 ماده/ماده/روز و در دمای 1±30 درجه سلسیوس نیز به ترتیب 00/0±13/0، 01/0±16/0، 01/0±16/0، 00/0±13/0 ماده/ماده/روز به دست آمد و نرخ خالص تولیدمثل (r0) این شکارگر با تغذیه از جیره های غذایی شته جالیز، تخم پروانه آرد، تخم پروانه آرد مخلوط با گرده و پسیل معمولی پسته در دمای 1±25 به ترتیب 32/0±08/69، 17/1±26/74، 41/0±17/76 و 33/0±48/86 ماده/ماده/نسل بود و در دمای 1±30 درجه سلسیوس نیز به ترتیب 12/1±54/97، 59/1±78/106، 24/1±18/104 و 50/0±66/108 ماده/ماده/نسل بود. نوع واکنش تابعی به وسیله رگرسیون لجستیک و پارامترهای قدرت جستجو با استفاده از رگرسیون غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که نوع واکنش تابعی حشرات کامل کفشدوزک در سه دمای 1±18، 1±25 و 1±32 درجه سلسیوس نسبت به تراکم های مختلف پوره های سن چهارم شته جالیز از نوع دوم بود و قدرت جستجوگری با افزایش دما افزایش یافت و هم چنین زمان دست یابی، از 118/0±667/1 به 067/0±223/0 ساعت کاهش یافت.

زیست شناسی و کارایی کفشدوزک chilocorus bipustulatus روی رژیم های غذایی شپشک سفید تاغ، پسیل معمولی پسته، تخم پروانه آرد، تخم پروانه آرد مخلوط با گرده و تخم بید غلات غذایی مختلف در دمای 25 درجه سلسیوس انجام شد. نتایج نشان داد جیره روی میانگین طول عمر، وزن حشرات کامل و طول دوران نابالغ کفشدوزک تاثیر دارد. هم چنین این کفشدوزک با تغذیه از رژیم های غذایی شپشک سفیدتاغ و پسیل معمولی پسته در دمای25 درجه سلسیوس از لحاظ توانایی و سرعت افزایش جمعیت در وضعیت مناسبی قرار دارد. واکنش تابعی دردمای 25 درجه سلسیوس با تغدیه از پسیل معمولی پسته از نوع دوم و در دمای18 و 32 درجه سلسیوس واکنش تابعی از نوع سوم است. میزان تـغذیه کـفشدوزک در سه دمای 18، 25 و 32 درجه سلسیوس از پسیل معمولی پسته از سن اول لاروی به سمت سن چهار افزایش پیدا می کند و هم چنین در حشرات ماده بیشتر از حشرات نر بود.