نام پژوهشگر: محمد رنجبر حسینی
امین صدوقی ابوالحسن غفاری
امامان شیعه در مناظراتشان پیرامون مسأله ی إمامت، از دلائل مختلفی بهره برده اند و این دلائل را به روش های مختلفی مطرح نموده اند. این پژوهش بر آن است که با بررسی مناظرات إمامان معصوم در مسأله ی إمامت،ادلّه ی طرح شده بر إثبات إمامت و روش های طرح این ادلّه را استخراج نموده، و آن ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. از اینرو، سعی بر آن بوده که از کتب معتبر شیعه (اعم از کتب حدیثی و کلامی)، که به بحث مناظرات امامان شیعه پرداخته اند، استفاده شود. در این پژوهش، ادلّه ی طرح شده از جانب إمامان شیعه، به تفکیک ادلّه ی عقلی ونقلی (قرآنی و روایی) مورد تحلیل قرار گرفته، و مباحث إمامت عامّه و خاصّه بررسی شده اند. همچنین در تحلیل روش های به کار گرفته شده توسّط إمامان شیعه در موضوع إمامت، روش های اثبات نظریّه إمامت، و روش های پاسخ گویی به مخالفین جدا گانه مورد کنکاش قرار گرفته اند.در بخش روش های اثبات، روش های برهان خلف، قیاس ذو حدّین، اثبات از راه کارکرد ها، اثبات از راه تنبّه بر امور وجدانی و إقرار از مبانی مشترک، مورد اشاره قرار گرفته اند. و در بخش روش های پاسخ به مخالفین، روش های تبیین واژه ها، طرح سوال، پاسخ حلّی، پاسخ نقضی، طرح إحتمال، محسوس سازی معقولات، إقرار گرفتن، به کار گیری مثال و نشان دادن تناقضات إستفاده شده اند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که إمامان شیعه، در مناظرات پیرامون مسأله ی إمامت،نوع مخاطب و موقعیّت مناظره را لحاظ نموده،و متناسب با آن، ادلّه و روش های متقنی را به کار برده، و مسأله ی إمامت را به روشنی برای مخاطبان حقیقت جو تبیین نموده اند.
محسن زارع پور محمود موسوی
محمّد بن علی بن عثمان مشهور به ابوالفتح کراجکی، یکی از بزرگان فقها و متکلّمان شیعه در قرن پنجم است؛ در این نوشتار با بررسی حدود 10 اثر کلامی مرحوم کراجکی? (اعمّ از کتاب و رساله) نمایهای از آراء و اندیشههای کلامی وی در مسأله خداشناسی (ذات، صفات، افعال)، مسأله راهنما شناسی (نبوّت و امامت) عرضه شده است. وی پس از پرداختن به لزوم تحقیق در اصول دین در صورت تمکّن، به بیان برخی براهین در اثبات خداوند و اثبات وحدانیّت وی، همچون برهان تمانع، پرداخته است. قائل است تمامی اسامی خداوند از نوع صفات است و خداوند فاقد اسمی است که در آن وصفی نباشد. کراجکی? اسما و صفات الهی را توقیفی میدانند. مسأله بداء، حدوث و قدم عالم، قضا و قدر و شرح و تفسیر صحیح برخی روایات وارده در این باب، شبهاتی پیرامون عدل الهی، تفاوتهای عقیدتی جبریّون با فرقه محقّه، قاعده اصلح و برخی شبهات ملحدین در حوزه افعال الهی از دیگر مباحث مطرح شده در آثار این متکلّم گرانقدر است. وی در بحث نبوّت خاصّه نیز به بیان ادلّه اثبات نبوّت رسول خدا? پرداخته و به بیان برخی معجزات، ارهاصها، برخی وجوه اعجاز قرآن و بعضی بشارتهای موجود در عهدین نسبت به نبوّت پیامبر خاتم? پرداخته است. بحث امامت به اصل یا فرع بودن مسأله امامت، وجوب امامت، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمومنین? و تفضیل ایشان بر سایرین، اثبات امامت سایر ائمّه?، اغلاط فاحش عامّه در مسأله امامت، فلسفه غیبت امام زمان، عدم تنافی غیبت با فلسفه امامت و توجیه عمر طولانی امام زمان? پرداخته است. شایسته ذکر میباشد که در آثار مرحوم کراجکی? مباحث چندانی پیرامون معادشناسی به چشم نمیخورد.
اعظم باباخانیاه ناصر رفیعی
هر جامعه ای برای گذران امور خود و رفع نیازهایش، به مشاغل گوناگون نیاز دارد، تا با توجه به آنها احتیاجات خود را برطرف سازد و افراد آن جامعه بتوانند به وسیله نعمتها و موهبتهای طبیعی توان خود را بالا ببرند، از این رو تمام مشاغل موجود در جوامع بشری که به نوعی با زندگی انسان ارتباط دارد، از دید بشر مهم و اساسی بوده و باید برای تحقق فرهنگ مناسب آنها تدبیری مناسب اندیشید، تا مقوله کار موجب تعالی بشر گردد. از دغدغه های اندیشمندان و صاحب نظران اسلامی در مقوله کسب و کار، پالایش و بازبینی فرهنگ کار است که امروزه به یک چالش جدی تبدیل گشته و افکار را به خود مشغول نموده است .فرهنگ کار در نظام اقتصاد اسلامی، دارای مبانی خاص خود می باشد. در این پایان نامه سعی شده، دو نوع از مبانی فرهنگ کار، با عنوان های: مبانی کلامی و مبانی اخلاقی مورد بررسی قرار گیرد، تا با شناسایی و بازنگری در آنها، ضمن شناخت آسیبهای موجود، امکان دستیابی به یک الگوی صحیح و مناسب، برای اصلاح فرهنگ کار اسلامی، به دست آید. سیره و گفتار امام علی علیه السلام، درباره مقوله کار، ما را به این هدف نزدیک می نماید؛ از عوامل تأثیرگذار در فرهنگ کار، مبانی کلامی و اخلاقی آن است که باعث پویایی جامعه و فرد می شود، مانند خداباوری، اصالت آخرت، تقوا، برخورداری از رضایت الهی و ...؛ همچنین آسیب شناسی در فرهنگ کار، و رعایت چهار اصل مهم، برای اصلاح فرهنگ کار از منظر امام علی علیه السلام، از دیگر نکات مورد بحث در این پایان نامه است که عبارتند از: اصل اول: ابعاد و مولفه های وجدان کاری، که شامل زیر مجموعه هایی، چون: خلاقیت و نوآوری، به وجود آوردن روحیه کار وکوشش در کارکنان، هم سویی منافع فردی با اجتماع، فردگرایی، دنیاگرایی و انگیزش توفیق، برابرخواهی طبقاتی، احترام به قانون، عدالت ورزی، آگاهی از ارزش کار و بیگانه نبودن با آن، مسئولیت پذیری، ظلم ستیزی، ملی گرایی در برابر دشمنان، امنیت شغلی، اعتماد در روابط کاری و رضایت شغلی است. اصل دوم: ابعاد و مولفه های نظم و برنامه ریزی کاری، که شامل زیر مجموعه هایی، چون: وقت شناسی، انجام کارها در اولین فرصت، تقسیم وقت، نظم پذیری، شناخت درست نقطه شروع و موقعیت هر عمل است. اصل سوم: ابعاد و مولفه های محکم کاری و اتقان کارها، که شامل زیر مجموعه هایی، چون: مراعات حکمت در رأی خواهی، استفاده از تجارب دیگران، مشارکت، اندیشیدن در امور، مشورت و رایزنی، منع استبداد و خودرأیی، آزاداندیشی و نظرخواهی، عقلانیت، تدبیر در مقدمات و ارزشیابی نتایج، آینده نگری، تخصص کاری است. اصل چهارم: ابعاد و مولفه های پایبندی به اصول اخلاق کاری، که شامل زیر مجموعه هایی، چون: تأکید بر مسئولیت پذیری انسان در برابر خداوند، تأکید بر مسئولیت پذیری انسان در برابر منابع خدادادی، پرهیز از اسراف، تقویت تعهدکاری، بودن به یاد خدا در هنگام کار کردن، تأکید بر مسئولیت پذیری انسان در برابر هم نوعان خود، انصاف دادن در کار به دیگران، اعتماد در روابط کاری، ضابطه مداری و شایسته سالاری، توجه به پرداخت حقوق به موقع کارگران و زیردستان، تشویق و تنبیه کارکنان است. واژگان کلیدی: امام علی علیه السلام، فرهنگ کار، مبانی کلامی، مبانی اخلاقی، راهکارهای اصلاح.