نام پژوهشگر: سمیرا معصومیان
سمیرا معصومیان محمود گلزاری
درد مزمن وضعیتی تحلیل برنده است و هیچ کدام از علائم جسمانی دیگر به فراگیری درد نیستند. درد کمر شایعترین درد در میان جمعیت بیماران مبتلا به درد مزمن و شایعترین علت مراجعه به پزشکان بعد از سرماخوردگی به شمار می آید. امروزه، توجه به متغیرهای روانشناختی در درد مزمن از اهمیت مناسبی برخوردار شده، و بدین خاطر مداخلات روانشناختی نیز برای ترمیم این متغیرها طراحی شده است، در این بین، برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی(mbsr) نخستین بار توسط کابات زین برای دامنه وسیعی از افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با استرس و درد مزمن بکارگرفته شده است. کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (mbsr) یک مداخله رفتاری است که بر مبنای توجه و تمرکز به خود استوار می باشد . تمرینات بصورت تمرکز بر روی افکار و احساسات و ادراک انجام می شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر کاهش افسردگی، افزایش کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن بوده است. شرکت کنندگان این پژوهش را بیماران مبتلا به کمر درد مزمن (18=n) تشکیل می دادند که در قالب یک طرح نیمه آزمایشی به دو گروه آزمایش (n=9) و گواه (n=9) تقسیم شدند. سپس شرکت کنندگان گروه آزمایش یک برنامه 8 جلسه ای درمان mbsr دریافت نمودند. ابزارهای پژوهش(فرم کوتاه مقیاسهای افسردگی اضطراب استرس (dass – 21)، پرسشنامه کیفیت زندگی((sf?? وخودکارآمدی درد (pseq) ) نیز در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون توسط شرکت کنندگان تکمیل گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون یومن_ ویتنی نشان داد که مداخله بکارگرفته شده منجر به کاهش افسردگی، افزایش کیفیت زندگی و خودکارآمدی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است. اگرچه این یافته ها مقدماتی هستند با این وجود پیشنهاد می کنندکه mbsr را می توان بعنوان درمان مکمل در کنار سایر درمانها برای رسیدن به نتایج مطلوبتر در مشکلات روانشناختی بیماران مبتلا به کمر درد مزمن بکار گرفت.