نام پژوهشگر: علی نقی اردبیلی

الاجتهاد و التجدید فی قراءهالنص
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  علی اسدی   علی نقی اردبیلی

این نوشتار، تحقیقی در زمینه مشروعیت قرائت های مختلف از نَصّ دینی و ادله امکان فهم نَصّ است، که در آن برخی نوآوری ها درباره فهم نصوص دینی مطرح شده و صحّت یا عدم صحّت روش های جدید فهم این نصوص و نیز شیوه های اجتهاد در متون دینی برای استخراج حکم از آن ها بررسی می شود. نویسنده در سه فصل به تبیین روش های اجتهاد در دین می پردازد. در فصل اول از این نوشتار ادلّه اجتهاد و انواع آن بیان شده و مفهوم لغوی و اصطلاحی اجتهاد و موهبتی خدایی بودن اجتهاد یا اکتسابی بودن آن و اقوال و دلیل های مربوط به هر یک ذکر گردیده است. نویسنده دلیل قائلین به ضرورت اجتهاد و مبانی آن ها را در این زمینه مطرح ساخته و ادلّه عقلی و نَقلی به عنوان ابزار کار اجتهاد همچون: استناد به کتاب خدا، استناد به سنّت، اجماع و دلیل عقلی را از نظر شیعه بررسیده، سپس اجتهاد را از منظر اهل سنّت تبیین می سازد. وی به اقسام اجتهاد، مانند اجتهاد مطلق و متجزّی نیز پرداخته و امکان تجزّی در اجتهاد را بررسی می کند. فصل دوم به تحلیل نوگرایی در قرائت جدید از دین و بدعت آمیز بودن، یا ابداعی بودن آن اختصاص دارد. نویسنده ابتدا به تعریف تجدید یا نوآوری پرداخته و پس از معنا کردن ثابت و متغیر در شریعت اسلامی، مشروعیت نوآوری و نوگرایی دینی را شرح می دهد. در ادامه با اشاره به مفهوم نص و راه فهم آن، دیدگاه مجتهدان شیعه امامیه را درباره راهکارهای فهم نصوص دینی ذکر کرده و فهم لغت، فهم دلالت لفظ بر معنا، تشخیص ظهور نصوص، فهم علمی نصوص، فهم عرفی از نَصّ دینی، فهم اجتماعی از نص و فهمیدن یکی از نصوص به وسیله نصوص دیگر را از راهکارهای فهم نص از منظر آنان بر می شمارد. وی در همین زمینه به بحث درباره هرمنوتیک (یکی از راهکارهای فهم نص دینی و دین) از دیدگاه متفکران غربی پرداخته و موضع خویش را درمقوله هرمنوتیک و مشروعیت آن و جواز تعدّد قرائت از دین به ویژه در مسایل عقیدتی بیان کرده و تأثیرات هرمنوتیکی را در عصر کنونی بررسی می کند. در فصل سوم نوگرایی در فهم نصوص دینی و تأثیر آن در اجتهاد و روش های اجتهادی بررسی گردیده است.

میراث الزوجه فی الفقه الاسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  یاسین حسن الجزیری   علی نقی اردبیلی

تحتوی هذه الرساله علی خمسه فصول، وهی: الفصل الاول: اصطلاحات الرائجه فی البحث، تعریف الارث، عقلائیه الارث، الوارثه عندالامم السابقه، مقدار ما بینه الشارع من مساله الارث ، العداله فی الارث، التکامل الذی جاء به الاسلام فی الارث، مشروعیته، ارکانه، اسبابه، موانعه، و طبقاته. الفصل الثانی: ارث الزوحه ، مشروعیته و شروطه . الفصل الثالث: اقسام و احوال الزوجه من حیث الارث. الفصل الرابع: دائره ارث الزوجه. الفصل الخامس: مقدار ارث الزوجه. خلاصه البحث: فیها خلاصه ما جاء فی الرساله.