در این تحقیق پس از مباحث مقدماتی و بیان کلیات تحقیق جشن و سوگواری برای اولیاء الهی از دیدگاه قرآن و سنت بررسی شده است. جشن و عزاداری یکی از سنت های اسلامی و دیرینه مسلمین است به آن عمل می کردند که در صدر اسلام این سنت الهی وجود داشته تا الان استمرار دارد و خواهد داشت. بر جشن و عزاداری آثاری مترتب است مثل آثار معنوی و اخروی، آثار اعتقادی، سیاسی،اجتماعی، و عمل کردن به آن وسیله ای برای نجات آن ها خواهد بود البته آن گونه محافل و مجالس جشن و عزاداری از همیشگی دچار انحرافات و آسیب ها شده است. مثل غنا، موسیقی، اختلاط مردو زن و اسراف و تبذیر در این رساله اشاره شده است. در عصر ما جشن و عزاداری یکی از مسایل حیاتی جامعه اسلامی مطرح است بلکه نه تنها جامعه اسلامی به آن نیازمند است بلکه جامعه جهانی نیاز به برگزاری این گونه محافل مقدس می باشد. جشن و عزا در جامعه اسلامی جایگاه ویژه ای دارد زیرا تنها وسیله ای برای هدایت بشریت به این گونه برگزاری محافل مقدس دیده می شود.

واژه ی مستشرق و شرق شناس، با قطع نظر از تعریف آکادمیک آن، در حوزه ی خاص اسلامی نیز مقوله ای عام و فراگیر است و خیل عظیم از محققان و نویسندگان غیرمسلمان غربی و شرقی را شامل می شود که در ضمن یکی از گروههای ذیل دسته بندی شود: 1- کسانی که به منظور تبلیغ آیین مسیحیت، ردیه های غرض آلود و ادعاهای دروغین را در مورد اسلام و قرآن کریم تنظیم کرده اند. 2- افرادی که به دلایل گوناگون به ترجمه ی متون اسلامی، اعم از قرآن کریم و متون مرتبط با آن، و کتابهای حدیثی، فقهی، فلسفی، کلامی و ادبی پرداخته اند. 3- نویسندگان و محققانی که در خصوص قرآن کریم و یکی از زمینه های زبان، تاریخ، علوم، تصوف و عرفان، کلام و فقه اسلامی تخصص به دست آورده؛ کتابهای علمی - تحقیقی خود را در زمینه ی تخصص خود نشر داده اند. گستره ی وسیع موضوعات شرق شناسی و حجم زیادی از ستیزه جویی هایی را که به منظور از بین بردن اصالت فرهنگ اسلامی - قرآنی مطرح شده است؛ پوشش می دهد. اتهاماتی فراوان از قبیل : وام گیری قرآن کریم به عنوان فرهنگ مدون اسلام از منابع دیگر، اشاعه ی فرهنگ شرارت پیشگی، ترویج اندیشه ی بهره گیری از زنان، وجود تناقض میان آیات و سوره های آن، نداشتن آموزه ای جدید و به درد خور جامعه ی بشری و داشتن خطاهای ادبی اهم مناقشاتی است که مستشرقان بر مبنای انکار اصالت فرهنگ اسلامی - قرآنی بیان کرده اند.

مفهوم کلّی تهذیب و تزکیه عبارت از تطهیر و پاکسازی نفس از اخلاق ناپسند و صفات رذیله، و آراستن آن به فضایل می باشد. تهذیب و تزکیه به عنوان یکی از واجبات، موجب رستگاری انسان و بالا رفتن انگیزه برای اکتساب اخلاق الهی است، که بدون تزکیه امکان ندارد. مهم تر از همه، توجّه به هدف اساسی بعثت انبیای الهی، اهمّیت و جایگاه تهذیب و تزکیه در قرآن را مشخص می کند. در این راستا، روش فلسفی و عقلی که ویژگی آن تکیه بر اعتدال میان قوای چهارگانه نفس می باشد، و همچنین روش عرفانی که توجه خاص به روابط انسان با خدا دارد، و روش نقلی که برگرفته از کلام معصومین(ع) بوده و به دور از هرگونه خطا می باشد، از روش های تزکیه و تهذیب به شمار می روند، که هر یک از آن ها دارای امتیازات و نکات برجسته ای است. از نگاه قرآن و روایات، شناخت نفس و خدا، عبرت آموزی، موعظه، توبه، ذکر، تقوا و ایمان، هرکدام در مراحل و مراتب خود از عوامل تزکیه و تهذیب بوده، و راهی برای خودسازی می باشد. جهل و نادانی، تکبّر و استکبار، کفر و نفاق و رذایل اخلاقی که هرکدام از آن ها سرچشمه بسیاری از گناهان و اخلاق ناپسند می باشد، از موانع و آفات تهذیب و تزکیه است که انسان باید در برطرف کردن آن ها تلاش کند؛ و در غیر این صورت، به مقصد نخواهد رسید. با توجّه به آیات قرآن که در باب تهذیب و تزکیه آمده است، افزایش رزق و روزی، محبوبیت نزد خدا و آرامش روحی و روانی مومنان و دوستان خدا و صاحبان نفس مطمئنّه را می توان از آثار و ثمرات دنیوی تهذیب دانست. همچنین کمال، سعادت، قُرب الی الله و همنشینی با خوبان، از آثار اُخروی تهذیب و تزکیه است. پیشنهاد می شود که تحقیق بیشتری در مورد عوامل و موانع تهذیب از نگاه روان شناختی و شناخت نفس و ابعاد آن در قرآن صورت بگیرد.