هدف از تحقیق و بررسی های انجام شده، تبیین و ارائه راه کارهاو راه حل ها در راستای پرسشهایی مطرح شده است. برای یافتن پاسخ های مناسب ونیل آمدن به این مقصود تلاش شده است که از آیات، روایات، مدارک و شواهد تاریخی و و نیز دیدگاه ها و نظریات اندیشمندان بهره گرفته شود. فصل اول: درکلیاتی از دین اسلام بحث کرده است. فصل دوم: مقتضیات زمان، معنا، تفسیرهای مختلف، عوامل تشکیل دهنده ، عوامل موثر در شناخت، اهمیت شناخت و ابزارهای آن به طور جداگانه بحث شده است. فصل سوم: سوالات اساسی و فرضیه های اصلی یعنی چگونگی پاسخ گویی و همسازی، اسلام با مقتضیات زمان که موضوع رساله به آن اختصاص دارد طرح و پیشینه بحث و و دوره های گوناگون مساله هم اشاره شده است. فصل چهارم، پنجم، ششم و هفتم راه کارها و راه حل ها جهت پاسخگویی و همسویی احکام اسلام با نیازهای جدید ارائه و تبیین گشته است. و در قسمت پایانی مبحث اجتهاد می باشد.