عیوب موجب فسخ نکاح، و جنبه های مختلف آن در فقه پویای اسلامی از نظر کتاب و سنت و نظرات فقهاء در طی یک مقدمه و سه بخش که هر بخش مشتمل بر چند فصل و مبحث و گفتار می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش اول در چهار فصل به تعاریف و کلیات پرداخته. و در بخش دوم که شامل چهار فصل است به موجبات فسخ و انقسامات عیوب و عیوب مشترک میان زن و مرد و همچنین عیوب مختص هر یک از زوجین پرداخته است. بخش سوم مشتمل بر پنج فصل می باشد که بعنوان ملحقات مبحث عیوب، مواردی چون: خنثی یا دو جنسی بودن، مسئله زنا، حد زنا، احکام عیوب بعد از عقد، مبحث درمان و تاثیر آن در حق فسخ نکاح و در آخر انحصار یا عدم انحصار عیوب موجب فسخ نکاح را توضیح می دهد.

چکیده ندارد.

در این پژوهش مجازات انواع قتل در شریعت اسلام و حقوق اسلامی، برگرفته از فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی بررسی گردیده است. نوشتار حاضر در چهار بخش سامان یافته است: در بخش اوّل واژگان کلیدی از قبیل جُرم، مجازات، تعزیر، قصاص و قتل، مفهوم شناسی و معانی لغوی و اصطلاحی آن ها ذکر شده است. در بخش دوم ضمن ارائه تعریفی فقهی، قرآنی، روایی و حقوقی از قتل، به بحث درباره ارکان قتل عمد پرداخته شده و شرایط تحقّق آن بیان گردیده است. این بخش همچنین مجازات قتل عمد، مجازات مباشرت و تسبیب در قتل، اشتراک و اکراه در قتل، راه های اثبات قتل و احکام آن، شرایط قصاص و دیدگاه های فقهای امامّیه و ادلّه آنان در این زمینه را در بر می گیرد. در بخش سوم قتل شبه عمد، ارکان آن، حکم مباشرت و تسبیب در قتل شبه عمد، فروعی از تسبیب و قاعده تسبیب، انواع سبب، اجتماع سبب و مباشرت در قتل شبه عمد، کیفّیت رسیدگی به دعوی قتل شبه عمد و مجازات قتل شبه عمد در فقه امامیه و حقوق موضوعه به صورت تفصیلی واکاوی شده است. بخش چهارم به بررسی احکام و شرایط قتل خطایی پرداخته شده و نویسنده ضمن ارائه تعریف آن، ارکان و شرایط قتل خطایی، خطا در شخص، جنایت در حکم خطای محض و مصادیق آن را از منظر فقهی و حقوقی واکاوی می کند. بررسی مجازات قتل خطایی، حکم تغلیظ دیه در ماه های حرام و عاقله و نقش آن در قتل خطایی از مباحث پایانی این پایان نامه محسوب می شود.

پژوهش حاضر که تحت عنوان مسئله حضانت در فقه اسلامی انجام شده است می کوشد تا با استفاده از آیات و روایات و آرای فقهای امامیه زوایای گوناگون مسئله حضانت را مورد بحث و بررسی قرار دهد و نشان دهد که حکم حضانتی که در اسلام جعل شده است نه بی توجهی به مادر بوده و نه امتیاز دادن به پدر است بلکه با توجه به جوانب مختلف نظام خانواده و با در نظر گرفتن مصالح و حقوق کودک سازمان یافته است.

در این تحقیق دیدگاه فقه امامیه در باره اجماع و ابعاد گوناگون، اقسام و حجّیت آن بنا بر کاشفیت اجماع از قول معصوم(و نَه به نحو مستقل تجزیه و تحلیل شده است. این نوشتار در یک مقدّمه و سه فصل سامان یافته است. در مقدّمه با ضرورت، پیشینه، فرضیه و اهداف روش آن رو به رو می شویم. در فصل اوّل ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اجماع، حجّیت و اعتبار آن از منظر علمای امامیه کند و کاو گردیده است. در فصل دوم به اقسام و ابعاد مختلف اجماع پرداخته شده و تعریف و شرایط و انواع اجماع دخولی، لطفی، حدسی و همچنین حجّیت و عدم حجّیت هر یک از منظر فقها و اصولیین امامیه همراه با ادله و استدلالشان مطرح گردیده است. در همین زمینه نویسنده به اجماع تشرّفی یا تقریری که طبق آن وجود امام معصوم در میان اجماع کنندگان یا تقریر اجماع آنان توسّط امام معصوم اِحراز شده، اشاره کرده و شرایط اجماع و حجّیت آن را وا رسیده است. در فصل سوم تعریف، تاریخچه، حجّیت و ثمرات اجماع منقول ازجنبه نَقل سبب و مسبّب و نَقل اجماع به لِحاظ هر یک از آن ها بررسی، واقوال مختلف درباره حجّیت و عدم حجّیت چُنین اجماعی منعکس گردیده است. مباحث پایانی نوشتار حاضر به اجماع مرکب و بررسی قول به حجّیت و عدم حجّیت و نیزاعتبار آن به دلیل کاشفیت از قول، فعل و تقریر معصوم(از منظر عالمان امامیه اختصاص دارد.

در این پژوهش به مفهوم ارتداد، مصادیق آن و حکم و شرایط مرتد در فقه جزایی اسلام اختصاص دارد، که نویسنده در چهار بخش به این موضوع از منظری فقهی پرداخته و دیدگاه های فقهای اسلام را در زمینه حالات مختلف آن، جویا شده است. در بخش اوّل کلّیاتی همچون: معنای ارتداد، تعریف لغوی و اصطلاحی آن، تعریف ارتداد از دیدگاه فقها، معنای مرتد و حدّ آن از نظر فقهی کندوکاو گردیده و تفاوت حد و تعزیر، مجازات مرتد و مصادیق حدود درباره وی بیان شده است. در بخش دوم تعهّدات مکتبی، تخلّف از آن ها و علل تخلّف بیان شده و ارتداد به عنوان یکی از مصادیق تخلّفات از تعهّد و جُرمی غیرقابل اِغماض در شریعت اسلامی، واکاوی فقهی گردیده است. از نظر نویسنده اصل مجازات مرتد به عنوان متخلّف از تعهّدات مکتبی از نظر همه عقلا و فقها تأیید گردیده، ولی شدّت این مجازات مورد اختلاف فقیهان است، که برخی اشدّ مجازات (قتل) و برخی مجازاتی سَبُک تر را برایش در نظر می گیرند. وی دیدگاه قرآن مبنی بر گمراه کردن سایر افراد توسّط مرتد را گناهی بزرگ و مساوی با کشتن همه انسان ها تلقی کرده و حفظ دین را در رأس همه واجبات دانسته، که برای آن حتّی جهاد و قتال نیز تشریع شده است. بخش سوم شامل بحث درباره مفهوم ارتداد و تحقّق آن می شود و گفتار و رفتاری که منجر به ارتداد گردد و همچنین خودداری از برخی اعمالی که سر از ارتداد در می آورند، تبیین شده است. به همین منظور نویسنده به سَبّ انبیای الهی و انکار ضروریات دین به عنوان یکی از عوامل ارتداد اشاره کرده و شرایط حکم به ارتداد و راه اثبات آن و اقسام ارتداد و مرتد، مانند مرتد ملّی و مرتد فطری و ملاک فطری بودن ارتداد را وارسیده و حکم مرتد ملّی و فطری را ذکر می کند. او در ادامه با اشاره به آثار ارتداد، احکام خاص مرتد فطری، کشتن شخص مرتد، مجری حکم ارتداد، باطل شدن اعمال گذشته مرتد، حُکم جنازه مرتد، حُکم جنایت مرتد در حال ارتداد، حکم اَکل ذبیحه مرتد، نجس بودن مرتد، نقش زمان و مکان در حکم ارتداد، عنصر مصلحت در اجرای حکم ارتداد، حکم زن مرتد، ارتداد شخص خُنثا و احکام آن، احکام توبه مرتد، حکم اولاد مرتد از لِحاظ کفر و ایمان، حکم تصّرفات مرتد بعد از رد و بررسی احکام دیگری از ارتداد، همچون: ارتداد مُکرَه، ارتداد در حال سُکر و غیرهوشیاری، ارتداد در حال نوجوانی، و وقوع جنون در حال ارتداد را تبیین کرده است. نویسنده اجرای حکم ارتداد را دلیل مخالفت اسلام با آزادی بیان و عقیده ندانسته، بلکه این مجازات را برای جُرم های بعدی و فسادهای بدتری برمی شمارد که جامعه اسلامی را با آن دست به گریبان کرده و سبب پیدایی پیامدهای ناگوار اجتماعی می شود.

در این نوشتار، دیدگاه های مختلف در مورد "جمع و تدوین قرآن کریم از منظر شیعه و اهل سنت" مطرح شده و برخی از دیدگاه ها در این زمینه نقد و ارزیابی گردیده است. نویسنده در چهار فصل، پس از طرح این دیدگاه ها؛ دلایل قائلین هر یک از این دیدگاه ها را نیز منعکس نموده است. وی نخست، به بیان مفهوم لغوی و اصطلاحی قرآن و لغت "جمع" پرداخته و ضمن بیان کاربردهای جمع؛ محورهای جمع قرآن کریم، مانند گزینش واژگان و ترکیب آن ها، تنظیم آیه ها در ضمن سوره ها و تنظیم سوره ها در ضمن مصحف شریف از سوی جمع آوری کنندگان و کاتبان قرآن را شرح نموده است. نقد و ارزیابی دیدگاه های مفسران و مورخان شیعه و اهل سنت در مورد توقیفی بودن ترتیب سوره ها و در نتیجه ترکیب فصلی قرآن کریم؛ اجتهادی بودن ترتیب سوره ها و آیه ها و یا توقیفی بودن در بخشی و اجتهادی بودن در بخش دیگر، ترتیب سوره ها و جمع آوری قرآن و بررسی دلایل مبتنی بر هر یک از این دیدگاه ها، بخش دیگری از مطالبی است که در این نوشتار ارائه شده است. نویسنده در ادامه، دلایل قائلان به جمع آوری قرآن، در زمان پیامبر اسلام و دیدگاه هایی مبتنی بر جمع قرآن در زمان صحابه آن حضرت را مطرح نموده و به داوری درباره این دیدگاه ها و بیان قول مختار خویش مبنی بر جمع آوری و تدوین کامل قرآن در زمان حیات رسول خدا( پرداخته است. از نظر نویسنده، اگر به تدوین و ترتیب سوره ها در زمان پیامبر اسلام(ص) قائل نباشیم، در مورد هویت قرآن، از جمله تحریف آن دچار ابهاماتی متعدد می شویم که این امر باعث تقدس زدایی از ساحت قرآن و بی اعتباری این کتاب بزرگ آسمانی می شود و در نتیجه قرآن که قطعی الصدور است، مانند روایات به منبعی ظنی الصدور تبدیل می گردد.

خمس یکی از واجبات مهم مالی در اسلام است که از فروع دین شمرده می شود و تمام فرق مذاهب اسلام در اصل بحث خمس اتفاق نظر دارند و اختلاف در موارد و مصارف خمس است. مفسران اهل سنت موارد خمس را خاص غنائم جنگی می دانند و فقیهان آنها به تبع آنها فتوی داده اند . معتقدند به اینکه آیات قبل و بعد آیه خمس راجع به جهاد است و این قرینه می شود بر اینکه غنائمی که در آیه شریفه ذکر شده غنائم جنگی است. ولی بدیهی است که شان نزول آیه نمی تواند مخصص با شد که آیه را از عمومیت خارج کند. فقیهان شیعه نظر دارند غنیمت عام است و همه درآمدها را شامل می شود. آیه مبارکه حاکم معنی عام دارد و شأن نزول آیه نمی تواند محقق باشد و آیه مبارکه که بر عمومیت خود باقی است. یکس از مسائل مهم، در کیفیت تقسیم خمس است که در بین فقهاء عامه و خاصه مورد اختلاف است. از دیگر مسائل مهم و زنده برای حفظ کیان اسلام و عدالت اجتماعی مسئله پرداخت خمس به ولی امر خمس است که به عنوان یک فریضه الهی تلقی شده است. بنابر فرمایش صاحب جواهر همه مستحقین خمس باید ایمان داشته باشند. مراد از ایمان در این جا کفر نیست بلکه ایمان در مقابل مسلمان غیر شیعه است. منظور از سادات کسانی هستند که نسبشان از طرف پدر به عبدالمطلب جد پیامبر اکرم (ص) برسد.در بخشی از رساله به برخی از اشکالات و شبهات که در زمان امام جواد (ع) به خمس وارد شده بیان شده است. چون در این زمان به خاطر جایگاهی که امام رضا (ع) قبل از آن داشتند شیعیان مجال بیشتری برای پرسش و پاسخ و جست و جو در باره احکام دین پیدا کردند.در آخر رساله منابع ذکر شده است.

این پایان نامه تحقیقی به تشریح مفاد کتاب حجیت دلیل عقلی تألیف سیدعبدالله شبّر می پردازد و ادله حجیت عقل در استنباط حکم شرعی را تجزیه و تحلیل فقهی و اصولی می کند. نویسنده در یک مقدمه و پنج فصل ضمن تبیین دیدگاه های علامه سیدعبدالله شبّر در کیفیت حجیت دلیل عقل در کشف احکام شرعی نزد امامیه، روش ایشان در این زمینه را بررسی کرده است. وی در مقدمه پس از بیان اهمیت اثبات حجیت عقل و دلیل عقلی در فقه امامیه، به اهداف پژوهش خویش برای معرفی هر چه بیشتر ابعاد عقل و نقش آن در کشف احکام شرعی می پردازد. در ادامه تحلیلی از ظهور تفکرات اخباری گری و افراط و تفریط های صورت گرفته در این عرصه و همچنین اجتهاد و اوضاع آن را در دوران اخباریان ارائه می کند. آن گاه با اشاره به ظهور عصر اجتهاد و نشاط فقهی و استفاده از دلیل عقلی به عنوان یکی از منابع و مصادر احکام شرعی، و کتاب های مهم نگاشته شده با موضوع اثبات حجیت دلیل عقلی در استنباط شرعی و کوشندگانِ نهادینه کردن حجیت عقل و دلیل عقلی را شرح می دهد. نگارنده در دنباله مباحث خویش به معرفی سیدعبدالله شبّر و کتاب مذکور از تألیفات و روش های بحث ایشان در زمینه اثبات حجیت عقل و دلیل عقلی پرداخته و مقام علمی علامه را بررسی می نماید. وی در فصل اول ابتدا به بیان معانی عقل پرداخته، سپس مدح و ستایش قرآن کریم از عقل مبنی بر برشماری آن به عنوان یکی از حجت های خدا بر بشر و مذمت جهل را دلیلی بر حجیت عقل و دلیل عقلی از منظر کتاب خدا برمی شمارد. آن گاه از منظر روایات به تبیین حجیت عقل و دلیل عقلی پرداخته است. در فصل سوم ضمن بررسی مسایل مربوط به حسن و قبح عقلی و شرعی، پرداخته و دلیل های اشاعره مبنی بر انکار حسن و قبح عقلی و قبول حسن و قبح شرعی و عدم ملازمه بین حکم عقل و حکم شرع را مردود دانسته و ملازمه بین حکم عقل و شرع و وجود حسن و قبح را، هم برای عقل و هم برای شرع اثبات می کند. در فصل چهارم ادله برخی علمای اخباری مبنی بر عدم حجیت عقل مطرح و ارزیابی شده است. در فصل پنجم نیز وقوع اختلاف در حکم عقل، ملازمه بین عقل و شرع و ذاتی یا عرضی بودن حسن و قبح بررسی می گردد.

این رساله تحت عنوان موانع ارث از منظر فقه اهل بیت(علیهم السلام) تدوین و دارای مقدمه و شش فصل ، می باشد که در آخر فصل ششم آن جمع بندی و نتیجه گیری شده است. و در مقدمه آمده که فقه اهلبیت(علیهم السلام) مشتمل بر تعالیم حیات بخش است که ضامن سعادت بشر در دو جهان و همه برکات درفقه اهل بیت (علیهم السلام) است و تمام مردم ، اعم از زن و مرد را مخاطب ساخته و تکالیف هر کد ام را روشن نموده اگر بشر طبق دستورات اهل بیت که مفسرین واقعی قرآن کریم است عمل کند ، در حق هیچ فردی از افراد بشر ظلم نشده است و همه افراد به حقوق مسلّم خود خواهد رسید. در فصل اوّل این رساله تعاریف کلیّات مورد بررسی قرار گرفته و در فصل دوّم اولین مانع ارث که کفر میباشد، بحث شده و در فصل سوّم رساله مانع دوّم ارث (قتل) بیان گردیده است. و در فصل چهارم رساله به سوّمین مانع ارث(رق) از منظر فقه اهل بیت اشاره مختصری شده است ؛ چون فعلاً موضوع آن منتفی است. در فصل پنجم رساله مسأله «حجب» که نوعی از موانع ارث است مورد بررسی قرار گرفته و در فصل ششم این رساله ملحقات موانع ، و در آخر فصل خلاصه بحث و نتیجه گیری به عمل آمده است.

این نوشتار به تشریح دیدگاه های مختلف علمای اصول فقه و روایات در مقوله حرمت تجرّی و قبح آن می پردازد و ادله حرمت آن را بیان می کند. نویسنده می کوشد تا ثابت کند تجرّی، علاوه بر قبح فاعلی، قبح فعلی هم دارد؛ زیرا هتک و طغیان در فعلی که منجر به تجری می شود، به دلیل عنوان ثانوی قبیح است، که همان سرکشی در قبال فرمان مولا محسوب می گردد. وی برای اثبات این موضوع در چهار فصل به احادیث متعددی استناد می کند و اقوال عالمان بزرگ علم اصول فقه از امامیه را شرح داده و مجازات و عقاب در نظر گرفته برای شخص متجری را بررسی می نماید. در فصل اول مفهوم لغوی و اصطلاحی تجری و معنای واژه هایی مانند معصیت، انقیاد و اطاعت بیان شده و اختصاص نداشتن تجرّی در باب قطع، عدم صدق تجرّی در استصحاب و قطع تمام موضوعی، فقهی بودن یا اصولی بودن مسأله تجرّی و دلیل اصولی نبودن آن بررسی گردیده است. در فصل دوم اقسام تجری بنابر تقسیمات شیخ انصاری و آقا ضیا عراقی و نیز نقد تقسیمات مذکور اختصاص دارد. در فصل سوم از دیدگاه علم اصول فقه به مسأله تجری نگریسته شده و ارتباط تجرّی با خطابات اولیه شارع، اثبات قبح فعلی و فاعلی فعل تجرّی و دیدگاه های علمای معاصر علم اصول فقه در این زمینه و ادله عقلی و نقلی اصولیانی همچون: آقا ضیا عراقی، آخوند خراسانی، شهید صدر، محقق اصفهانی، شیخ انصاری، سیدمحمد روحانی و آیت الله خویی درباره قبیح بودن یا نبودن فعل متجری شرح و بررسی می شود. در فصل چهارم از منظری روایی به حرمت تجری و عقاب شخص متجرّی پرداخته شده و ادله روایی قبح و حرمت تجری و ادله عقلی مبتنی بر آن، اجماع، بنای عقلا، آیات قرآنی و حدوث مصلحت و مفسده در متعلق قطع، عنوان ادله دیگر قبح تجری و حرمت آن به صورت مفصل مطرح گردیده و برخی از شبهه های و ایرادها در این زمینه مطرح و پاسخ داده شده است. نگارنده در این فصل همچنین دیدگاه های مختلف علمای علم اصول را مبنی بر استحقاق عقاب بر فعلی بودن قبح تجرّی با اثبات حرمت و عدم اثبات حرمت را منعکس کرده و مجازات دنیوی و اخروی متجری را با استناد به روایات و اصول عملیه و قواعد مربوط به حدود بررسی می کند.

بروز شکاف میان امت اسلامی و تقسیم ابتدایی آن ها به دو گروه شیعه و سنی، حاصل اختلاف در نوع برداشت از واقعه غدیر، به ویژه خطبه و حدیث غدیر، است. این پژوهش بر آن است تا برداشت های مختلف از حدیث غدیر را از دیدگاه فریقین بررسی نماید. با وجود واقعه غدیر، جایی برای اختلاف و تشتّت امت اسلامی پس از وفات رسول اکرم (ص) نبود؛ اما با این حال، مشاهده اختلافات عقیدتی و حضور حکام نالایق و خودکامه، نشان از عدم درک صحیح از حدیث غدیر و سوء استفاده تشنگان قدرت از این وضعیت دارد. برای دلالت حدیث غدیر بر جانشینی امام علی( به جای رسول خدا(، نشانه هایی وجود دارد که از آن جمله می توان به مکان غدیر، زمان تجمع حجاج، طرح موضوع در اجتماع بزرگ مسلمین، ایراد خطبه ای بلند، معرفی صریح علی( به عنوان جانشین، و مراسم ویژه بیعت اشاره کرد. اهمیت جایگاه حدیث غدیر در مسأله خلافت و جانشینی پیامبر آن قدر سرنوشت ساز است، که حضرت علی( پس از جریان سقیفه، در رویارویی با غاصبان خلافت و در محاجه ها و مناشدات خود، انتخابش در غدیر را به عنوان یکی از امتیازات خود برشمرده است. به علاوه، حضرت فاطمه(، اصحاب پیامبر، و ائمه( هم در دلالت ها و احتجاجات خود، بارها به واقعه غدیر اشاره کرده اند. البته در کنار این شواهد و مویدات روایی و تاریخی، امامیه دلایل عقلی را نیز بر دلالت های دیگر افزوده و با قدرت عقل، موضوع جانشینی حضرت را به اثبات رسانده اند. علی رغم وجود حدیث غدیر در منابع مهم اهل سنت، عده ای آن را منکر شده و ادعا نموده اند که چنین حدیثی وجود خارجی ندارد و در حقیقت، ساخته و پرداخته شیعیان است. اما با همه این تفاصیل و تفاسیر، روایات متعددی وجود دارد که شیخین علی رغم غصب مقام و موقعیت امام علی(، بر ممتاز بودن آن حضرت صحّه گذاشته و به اطرافیان خود توصیه می کردند تا با خاندان پیامبر مدارا کنند.

تحقیق حاضر در مقام پاسخ گویی به سوال اساسی است که نگاه علما و سیره نویسان اهل سنت به شخصیت حضرت فاطمه چگونه است. و تفاوت آن به نظر سیره نویسان شیعه در کجا نهفته است. در این تحقیق، با استفاده از منابع روایی و تاریخی اهل سنت، تاریخچه ای از زندگانی کوتاه حضرت فاطمه زهرا(س) ارائه شده و فضایل و کرامات آن حضرت و وقایع مهم زندگانی ایشان، به ویژه بعد از زمان رحلت پیامبر اسلام(ص) بیان گردیده است. نویسنده در مقام پاسخ گویی به این سوال اساسی است که نگاه علما و سیره نویسان اهل سنت به شخصیت حضرت زهرا(س) و تفاوت دیدگاه های سیره نویسان شیعه و اهل سنت در این مورد و نیز در زمینه وقایع زندگی آن حضرت در کجا نهفته است. وی در چهار فصل به بررسی ابعاد شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س) و فضایل معنوی آن حضرت از منظر اهل سنت پرداخته است. در فصل اول، افزون بر طرح گوشه هایی از زندگانی و فضایل آن حضرت در دوره حضور ایشان در خانه پدر بزرگوار خویش؛ به دوره تکوین شخصیت فاطمه(، معانی اسامی آن حضرت، معجزات مربوط به ولادت ایشان، دوران نوجوانی فاطمه(، حضور ایشان در شعب ابی طالب، هجرت فاطمه( به مدینه پرداخته شده است. در فصل دوم، ابعادی از زندگانی فاطمه زهرا(س) در خانه شوهر بزرگوار خویش، مطرح شده است و در ادامه خانه داری، شوهرداری، بچه داری، نحوه ازدواج، حضور فاطمه زهرا(س) در برخی از جنگ ها، مانند فتح مکه، تربیت فرزندان، سفارش پیامبر(ص) به فاطمه در روزهای آخر عمر، حضور فاطمه در حجه الوداع و غدیر خم، بیماری فاطمه و شهادت آن حضرت تشریح شده است. در فصل سوم، ضمن ترسیم فضایل و ارزش های متعدد فاطمه زهرا(س) از منظر مفسران، مورخان و محدثان اهل سنت و نیز عفاف و عبادت آن حضرت، محوریت خشم و رضای ایشان برای خشم و رضای خداوند متعال، الگوی کامل بودن ایشان برای مردان و زنان عالم و برتری ایشان بر همه فرزندان پیامبر اسلام(ص) بحث و بررسی شده است. در فصل چهارم، به معرفی فرهنگ فاطمی پرداخته شده و مسأله فدک و حقانیت حضرت فاطمه زهرا(س) در این زمینه به اثبات رسیده است. راز مطالبه فدک از سوی فاطمه(، جریان فدک در دوران بنی امیه و بنی عباس، اختلاف نظر علمای اهل سنت در این زمینه، از دیگر مندرجات این فصل است.

گاهی نوع قرائت آیه و یا کلمات قرآنی می تواند احکام فقهی را تغییر دهد، و این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش این موضوع در استنباط احکام شرعی پرداخته است. مصاحف اولیه، بدون نقطه و اعراب بود، و نقل و روایت این مصاحف نیز اگرچه بر حفظ و ضبط استوار بود اما لهجه افراد، و همچنین اجتهاد در انتخاب قرائات بر اساس مرجحات، در مجموع سبب گردید تا اختلاف قرائات، فراگیر شود. بسیاری از علما شرایطی را برای شناخت قرائت صحیح مطرح کرده اند اما این شرایط به آسانی محقق نمی گردد و بهتر آن است که همگام با دیدگاه اهل بیت (، قرآن موجود در میان مسلمانان را ملاک قرار دهیم. درباره حجیت قرائت ها نیز اگرچه برخی به ادله حجیت خبر واحد استناد کرده اند اما حق آن است که قرائات مختلف حجیت ندارد و تنها قرائتی دارای حجیت، همان است که از صدر اسلام تا به حال، سینه به سینه نقل شده است. اما در طول تاریخ اسلام، فقهایی بر اساس این قرائت ها فتوا داده اند؛ مثلاً در آیه حیض، اختلاف در قرائت عبارت "حتی یطهرن" موجب شکل گیری دو حکم شده است؛ اگر این عبارت به تخفیف قرائت شود، حکم جواز هم بستر شدن با زن بعد از پاکی از حیض، و پیش از غسل احراز می گردد؛ اما اگر به تشدید قرائت شود، هم بستر شدن با زن پیش از غسل حیض جایز نخواهد بود. همچنین در آیه وضو، اگر واژه "أرجل" را به کسر بخوانیم و عطف به "رووس" بدانیم، حکم آن وجوب مسح پا در وضو خواهد بود؛ اما اگر "أرجل" را به فتح بخوانیم و عطف به "وجوه" بدانیم، حکم آن وجوب شستن پا در وضو خواهد بود. همچنین در آیه ای که موارد نقض وضو را بیان می کند، اختلاف در قرائت "لامستم" و "لمستم" حکم فقها را مختلف نموده است؛ که امامیه قرائت "لامستم" را که کنایه از جماع است، درست می داند و لمس زنان را باعث نقض وضو نمی داند. در بسیاری از آیات الاحکام، این اختلاف در قرائت، و تفاوت حکم وجود دارد.

اصولا مطالعه، تحقیق، تدوین و تکمیل هر نوشته و هر موضوع نیازمند چینش و دسته بندی مطالب به صورت منطقی با شیوه و اسلوب متناسب به آن بوده و با رویکرد خاص تنظیم و بر اساس قواعد و ضوابط دنبال می گردد. نوشتار حاضر "بررسی علل پیشرفت و انحطاط مسلمانان با توجه به آیات قرآن" با توجه به اهمیت و ضرورت آن با رویکرد تاریخی و قرآنی به صورت زیر نگارش و تدوین یافته که شامل مطالب ذیل است: 1- بیان طرح تحقیق با زیرمجموعه و عناوین کلیدی آن: بیان موضوع، هدف و اهمیت تحقیق، پیشینه تحقیق، سوال اصلی پژوهش، فرضیات پژوهش، روش و سازماندهی پژوهش و...2- بیان مقدمه که حاوی توجه به دو مرحله کاملا متفاوت از هم در مورد تاریخ مسلمانان است. توجه به پیشینه و سابقه درخشان تاریخ مسلمین در برهه از زمان در پدید آوردن تمدن عظیم اسلامی و انسانی در سطح گیتی، تسلط و حکم روایی آنان در بخش اعظم از سرزمینهای آباد آن روز و قرار گرفتن در مرحله انحطاط و عقب ماندگی تاسف بار در قرون اخیر که این دو مرحله پویایی و بالندگی و افول و خمودگی ضرورت موضوع یا شده را تاکید می کند. 3- پیش درآمد تحت این عنوان گزینه های چون: پیشرفت شگفت انگیز تمدن اسلامی، اهمیت ابعاد تمدن اسلامی، اعترافات دانشمندان غربی، تاثیر تمدن اسلامی بر تمدن غرب، مورد بحث قرار می گیرد. 4- فصل اول، در این فصل به عوامل پیشرفت در سه حوزه مهم : اسلام، مسلمین، مقتضیات زمان و مکان پرداخته می شود. عوامل مربوط به روح و محتوای اسلام مانند بی پیرایگی در آموزه ها، قوت استدلال و اقناع وجدان و عقل، سازگاری با فطرت، جامعیت و اعتدال. عوامل مربوط به روحیات و خصلت های نیک مسلمانان چون ایمان، اخلاق و رفتار پسندیده، وحدت و یکپارچگی. شرایط و مقتضیات زمان و مکان 5- فصل دوم، به عوامل انحطاط مسلمانان از بعد اعتقادی، قر آنی و تاریخی می پردازد. عوامل تاریخی مانند انحراف فکری و عملی از مسیر اصلی اسلام، تحزب فرقه گرایی، زمامداران بی لیاقت، فعالیت تخریبی اقلیت های مذهبی و دشمنان اسلام، هجوم استعمار و بیگانه به کشورهای اسلامی، با برنامه های : (تخریب عقائد اسلامی، برهم زدن وحدت مسلمین، ترویج فساد، سلب افتخارات تاریخی و دینی، مخدوش ساختن چهره های اصیل اسلامی، اندیشه جدایی دین از سیاست). عوامل اعتقادی و قرآنی: تیرگی رابطه انسان با خدا (تکذیب وحی، اعراض از یاد خدا، برخورد مستکبرانه، نسیان غفلت، و...) تکذیب پیامبران، ظلم و ستم، بی توجهی به امر معروف و نهی از منکر، تفرقه و اختلاف، اختلاف طبقاتی، تبعیض ناروا، طغیان مترفین، عصیان و گناه. 6- فصل سوم، راهکارها؛ در این فصل به سه اصل مهم به عنوان راهکار و نجات دوباره از وضعیت فعلی پرداخته شده است. اصل اول: بازگشت به اسلام راستین، یعنی بازگشت به خدا، بازگشت به پیامبر، بازگشت به خویشتن. اصل دوم: عدالت و دادگری، این اصل با توجه به اهمیت آن با عناوین ذیل به بحث گرفته شده: تعریف عدالت، حوزه مختلف عدالت، اقسام عدالت (عدالت الهی و عدالت در عرصه حیات انسانی) عدالت اجتماعی (به مثابه تناسب، شایستگی، انصاف و برابری فرصتها، مساوات و به مثابه استحقاق ها و شایستگی ها) عدالت در قرآن و روایات، نتیجه، اصل سوم: اتحاد یکپارچگی، اهمیت وحدت از دیدگاه آیات و روایات، ضرورت وحدت، مقصود از وحدت اسلامی، موانع تحقق وحدت اسلامی (اختلاف مذاهب، تعدد دولت های اسلامی، اختلاف ملیت و نژاد، اختلاف زبان، جهل پیروان مذاهب از ماهیت مذاهب دیگر، سیاست های چندگانه در جهان اسلام، انحصارگرایی، دسیسه های موجود در کشورهای اسلامی) مولفه های وحدت اسلامی.

این تحقیق تحت عنوان «احتکار و وظیفه حکومت اسلامی در برابر آن در فقه امامیه» دارای یک مقدمه، دو بخش، پنج فصل، شانزده مبحث و خاتمه می باشد. مقدمه تحقیق عبارت از کلیاتی است که در آن تعریف مسأله، بیان سوال های اصلی و فرعی، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه ها، هدف و روش تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و ابزار آن و همچنین قلمرو تحقیق بیان گردیده است. فصل اوّل بخش نخست مربوط به مفهوم شناسی احتکار و مفاهیم مشابه آن بوده که معنای آن در لغت، در علم اقتصاد و در اصطلاح فقهاء آورده شده است. مفهوم احتکار با توجه به جنس و فصل آن، دو مفهوم مشابه دارد. احتکار از این دو مفهوم مشابه خود از نظر علم فقه و اقتصاد فرق های اساسی دارد. فصل دوّم مربوط به حکم و موارد احتکار با بیان ادلّه فقهی می باشد. درباره حکم احتکار میان فقهای امامیه دو دیدگاه اساسی وجود دارد. مشهور فقهاء قائل به حرام بودن احتکار، بعضی از فقهاء قائل به کراهت احتکار هستند. باتوجه به بررسی ادلّه هردو طرف، نظر حرام بودن احتکار دارای ادلّه محکم می باشد. موارد احتکار از نظر حکم اوّلی و حکم حکومتی با هم متفاوت است. در حکم اوّلی احتکار موارد آن منحصر در شش چیز، ولی در حکم حکومتی موارد احتکار شامل همه موادّ مایحتاج جامعه اسلامی می باشد. در فصل سوّم از عوامل زمینه ساز احتکار و همچنین آثار و عواقب زیانبار آن مثل آثار اخلاقی، اقتصادی و سیاسی- اجتماعی بحث شده است. و همچنین بیان شده است که انحصار اقتصادی همان شکل تغییر یافته احتکار است. فصل اول بخش دوم به راه های بازدارنده از سوی شارع مقدس در برابر احتکار و محتکر اختصاص یافته است. فصل دوم از بخش دوم به وظایف حکومت اسلامی برای مقابله با احتکار می پردازد. خاتمه تحقیق هم در بردارنده خلاصه و جمع بندی کلّ مطالب است.