تپه باستانی مود در فاصله 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند و چهار کیلومتری شمال شهر مود در استان خراسان جنوبی واقع شده است. مساحت این تپه در حدود شصت و چهار هزار متر مربع می باشد و ارتفاع آن در بلندترین نقطه به ده متر می رسد. تپه تاریخی مود شامل دو تپه در مجاورت هم می شود که در محور شرقی- غربی قرار گرفته اند. تپه بزرگتر به نام مود a و تپه کوچکتر به نام مود b نامگذاری شده است. مطالعه داده های سطحی این تپه با هدف اولیه بازسازی تاریخ استقرار آن، نیازمند روشی بود که تمامی بخش های مختلف تپه را در بر گرفته و در عین کارآمدی، بر اصول آماری نیز مبتنی باشد. از اینرو، "روش نمونه برداری سیستماتیک" (systematic sampling) برای جمع آوری نمونه ها از سطح تپه مناسب تشخیص داده شد. بررسی روشمند باستان شناختی تپه مود a در سه مرحله مشخص شامل: نقشه برداری، نمونه برداری و مستند سازی یافته ها به انجام رسید. بدین منظور، پس از تهیه نقشه توپوگرافی تپه و شبکه بندی آن به مربع های 10×10 متر، با روش نمونه برداری سیستماتیک، 10% مربع ها انتخاب و تمامی مواد فرهنگی موجود در آنها جمع آوری شدند. حاصل اعمال روش نمونه برداری سیستماتیک منجر به گرد آمدن تعداد 4700 قطعه سفال از سطح تپه شد. مجموع نمونه های سفالین جمع آوری شده ازسطح تپه مودa، براساس یک یا چند متغیر به گروه های مختلفی تقسیم و هر گروه نیز بر اساس متغیر یا متغیرهای مناسب به گونه ها و زیر گونه های متعددی تقسیم شده اند. سپس از هر گونه، نمونه هایی برای طراحی، عکاسی و مقایسه گونه شناختی انتخاب شدند و عمل گونه شناختی آنها با استناد به منابع گوناگون به دقت انجام گرفت. نتایج مطالعات نشان می دهد که تپه مود در دوره اشکانی دارای بیشترین وسعت استقراری بوده و این دوره مهمترین دوره استقراری تپه می باشد. همچنین بیشترین مناسبات و ارتباطات فرهنگی تپه مود در دوره اشکانی با مناطق همجوار خود بویژه حوزه فرهنگی سیستان بوده است. سفال غالب این تپه نیز، سفال آجری رنگ ساده و منقوش با نقش کنده می باشد.

کاشی‏های موزه قم از نظر قدمت، نفاست، ا‏بعاد، کثرت و نقوش و تزئینا‏ت و تنوع کتیبه‏های موجود روی آنها بسیار حائز اهمیت و جالب توجه می‏باشند. در این تحقیق به بررسی کا‏شی‏های زرین فام موزه قم پرداخته می‏شود و آن گاه مفاهیم نمادین آنها بررسی می‏شود و در پی تأویل صورت ویژه آنها پاسخی در فرهنگ ایران برای این سوال جستجو می‏شود که چرا چنین هنر یکتا و شهره ای، در دوره‏ای پدید آمد که تاریکترین روزهای تاریخی این مرز و بوم است. در خصوص این کاشی‏ها تا کنون تحقیقی- جز کتابی که در دست چاپ است – انجام نگرفته است. روش کار در پژوهش ذیل میدانی بوده و با استفاده از عکسبرداری از کاشی‏های موزه و اطلاعاتی که از خود موزه به دست آمده، انجام گرفته است.‏ اغلب کاشی‏ها، کاشی‏های ستاره‏ای یا کوکبی با لعاب زرین‏فام همراه با نقوش گیاهی، انسانی و حیوانی هستند که 53 عدد از این کاشی‎ها در این اثر مورد بررسی قرار گرفته است. کتیبه‏ها‏ی روی آن‏ها به خط نسخ و ثلث نوشته شده و مضمون آن‏ها آیات قرآن، اشعار شعرای پارسی گو و احادیث پیامبر اکرم(ص) است و تعداد قابل توجهی از آنها دارای نام سازنده، محل و تاریخ ساخت می‏باشند. بیشتر نقوش این کاشی‏ها، نقوش گیاهی و اسلیمی است و نقوش حیوانی و گیاهی در آنها جز چند مورد، دیده نمی‏شود.آنچه که در این کاشی‏ها مأخوذ از فرهنگ غیر ایرانی می‏نماید در غالب موارد ریشه در فرهنگ دیرینه ایران دارد. بخش اعظم این کاشی‏ها متعلق به دوره ایلخانی است.

یکی از شاخصه های مهم و ارزشمند فرهنگ اوایل دوره اسلامی، سفالگری بوده که در برخی از نقاط ایران دیده می شود. با ورود اسلام به ایران فرهنگ خاص سفالگری آن نیز در بخش های از آن اشاعه یافت. دشت اردبیل نیز یکی از معدود بخش هایی بود که این فرهنگ در آن دیده می شود. در این پژوهش با مطالعه موردی چهار محوطه کلیدی از اوایل دوره اسلام در دشت اردبیل، به مطالعه سفال های اوایل دوره اسلامی در این دشت پرداخته ایم. اولتان قلعه سی، قیز قلعه سی، برزند و یل سوئی چهار محوطه ای هستند که برای این مطالعه انتخاب گشته اند. بیشتر سفال های این محوطه ها از نوع سفالینه های سامرا هستند. سفال هایی که در این چهار محوطه در طی بررسی های میدانی بدست آمدند از انواع مختلفی چون سفال با لعاب پاشیده، سفال با نقش کنده که دارای لعاب-های رنگی بوده، نقاشی زیر لعاب، اسگرافیاتو، زرین فام و ... در این پایان نامه با مطالعه این سفال ها در دشت اردبیل، به بررسی و مقایسه آن با سفال های سایر مناطق ایران پرداخته و به تبیین ویژگی های سفالگری اوائل دوره اسلامی در استان اردبیل پرداخته ایم.