نام پژوهشگر: آناهیت احتشامی
آناهیت احتشامی حمزه غلامعلی زاده
در طراحی بسیاری از بناهای موجود عصر ما به عوض ملاحظه نیاز های روان شناختی کاربران ، توجه به عملکردهای اندام واره ای و نیز پیکره بندی های بدیع در اولویت قرار گرفت. این ضعف در بسیاری از فضاهای آموزش معماری در ایران نیز مشهود است. در حالیکه در چند دهه اخیر روان شناسی محیطی یافته های ارزشمندی را در زمینه تاثیر متقابل انسان و محیط در اختیار معماران و طراحان گذارده است. بر این اساس اعتقاد بر این است که صرف نظر از رفتار های مربوط به یادگیری ، شرایط فیزیکی محیط می تواند در بالفعل کردن استعدادهای بالقوه دانشجویان موثر باشد . یادگیری و آموزش معماری مبتنی بر انجام رفتارهایی درونی و بیرونی است از جمله اندیشه ، خلاقیت ، تحلیل ، تجربه و نیز اعمال فیزیکی مربوط به رفتار های یادگیری مانند شنیدن ، نشستن و غیره. در این تحقیق که با استفاده از نظریه های روان شناسی صورت پذیرفت ، ماهیت انسان و ویژگی های محیطی موثر در زمینه یادگیری او مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا مشخص گردید که صرف نظر از محیط اجتماعی ونیاز های انسان، محرکهای کالبدی محیط می توانند در تصمیم گیری انسان برای رفتار، موثر واقع گردند. از جمله این متغیرهای محیطی می توان به گرما ، سرما ، آلودگی ، ازدحام ، نوع آب و هوا و ...اشاره کرد. از دیگر عوامل محیطی موثر در رفتار ، معانی زیبایی شناختی محیط می باشند. عناصری چون ریتم ، تکرار ، تضاد و هارمونی... و عواملی مانند شدت ، اندازه ، حرکت و ... که به عنوان ابزاری در دست طراح قرار دارند ، در میزان توجه مخاطب و در نتیجه درک سریعتر و شناخت محرک ها موثرند. بهره مندی از ویژگی های محیط تا حدود زیادی به ویژگی های شخصیتی و تجارب افراد بستگی دارد ؛ اما در عین حال نمی توان انکار کرد که وجوه اشتراکی از جمله خوشایندی محیطی دارای تنوع و تازگی و انطباق محیط با نیاز های فردی و ارزش های اجتماعی در میان دانشجویان وجود دارد دراین رابطه و در طراحی سعی شد تا محیطی منطبق با وجوه اشتراک دانشجویان و الگوهای رفتاری آنان طراحی گردد. چنین محیطی علاوه بر فراهم آوردن شرایط آسایش ، به دلیل احراز ویژگی های کیفی و ادراک آنها از سوی دانشجویان می تواند در تامین نیاز های روان شناختی و ارتقاء ابعاد شخصیتی آنها موثر واقع گردد. علاوه بر بالا بردن کیفیت آموزشی ، بستر سازی بهتر برای خلاقیت و زمینه سازی برای ارتقاء ادراک فضا می تواند از جمله نتایج این پژوهش می باشد. کلید واژه : طراحی دانشکده معماری و هنر ، رابطه متقابل انسان و محیط، روان شناسی محیطی .