این آزمایش به منظور بررسی اثر سطح پروتئین قابل هضم و توازن الکترولیت جیره پایانی بر عملکرد، فرا سنجه های خون، درصد لاشه و اندام های داخلی، بافت شناسی روده و رطوبت بستر جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی انجام شد. تعداد 500 قطعه جوجه گوشتی مخلوط دو جنس سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل 5×2 با دو سطح پروتئین قابل هضم (5/16% و 19%) و پنج سطح توازن الکترولیت (150، 200، 250، 300 و 350 میلی اکی والان) در دوره پایانی با 5 تکرار 10 قطعه ای انجام شد. جوجه ها از سن 25 روزگی وارد آزمایش شدند و پس از 3 روز دریافت جیره های آزمایشی، از روز 28 تحت تنش گرمایی 2±32 درجه سانتی گراد به مدت 8 ساعت و با رطوبت نسبی 60-50 درصد قرار گرفتند. در سن 42 روزگی از 3 تکرار هر تیمار یک جوجه با میانگین وزنی پن انتخاب شد و از سیاهرگ بال نمونه سرم خون تهیه گردید. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که سطح توازن الکترولیت و اثرات متقابل آن ها بر روی افزایش وزن در دوره پایانی معنی دار بود (05/0p < )؛ و افزایش وزن جوجه های تغذیه شده با جیره دارای توازن الکترولیتی 200 میلی اکی والانت بیشتر از دیگر تیمار ها بود. مصرف خوراک دوره پایانی جوجه های تحت تنش گرمایی که با جیره حاوی 5/16% پروتئین قابل هضم بود به طور قابل ملاحظه ای (05/ 0p <) بیشتر از آن هایی بود که با جیره حاوی 19% پروتئین تغذیه شده بودند. درحالی که ضریب تبدیل جوجه های تغذیه شده با جیره دارای 19% پروتئین قابل هضم به مراتب بهتر (05/0p < ) از آن هایی بود که با جیره دارای 5/16% پروتئین تغذیه شده بودند. جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی 19% در مقایسه با 5/16% پروتئین قابل هضم، تری گلیسیرید کم تر (05/0p < ) اما پروتئین کل و کراتینین بالا تری (05/0p < ) داشتند، میزان اسید اوریک خون در جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی 19% در مقایسه با 5/16% پروتئین قابل هضم حدود 47% افزایش یافت (05/0p < ). سطح پروتئین و توازن الکترولیتی اثر معنی داری بر درصد لاشه و اندام های داخلی نداشتند (05/0p > ). درحالی که عرض و مساحت ویلی و ضخامت لایه ماهیچه ای جوجه های تغذیه شده با جیره حاوی 5/16% در مقایسه با 19% پروتئین قابل هضم به طور قابل ملاحظه ای (05/0p < ) بیشتر بود اما طول ویلی کمتر (05/0p < ) بود. با توجه به طول، عرض، مساحت ویلی، عمق کریپت و ضخامت لایه ماهیچه ای بیشتر (05/0p < ) بخش ژژنوم روده جوجه های تغذیه شده با جیره دارای توازن الکترولیتی 250 در مقایسه با توازن های کمتر و بیشتر از آن به نظر می رسد که سلامت روده جوجه های تحت تنش گرمایی با تغذیه جیره دارای توازن الکترولیتی 250 میلی اکی والان بهتر تأمین می شود؛ اما سطح پروتئین و توازن الکترولیتی جیره اثر معنی داری بر روی طول نسبی اجزاء روده نداشتند (05/0p > ). توازن الکترولیتی بیشتر از 250 میلی اکی والان جیره در شرایط تنش گرمایی سبب افزایش قابل ملاحظه ای در رطوبت بستر شد (05/0p < )، اما سطح پروتئین جیره اثر بر رطوبت بستر نداشت.