نام پژوهشگر: زهرا داورپناه
زهرا داورپناه فاطمه میرزا ابراهیم تهرانی
کاوشی تحلیل گرایانه در مطالعات ترجمه در دو دهه ی اخیر، بیان گر گسترش نظریات عمیقی پیرامون کارکرد و تأثیر ایدئولوژی بر ترجمه است. ایدئولوژی از جمله عوامل فرازبانی است که در انتخاب های مترجم در تمامی سطوح زبانی (نحو، واژگان، آوا و غیره) بر اساس عاملیت و ذهن گرائی مترجم به-صورت خودآگاه یا ناخوداگاه تأثیرگذار است. از آن جائی که انقلاب اسلامی، پدیده ای ایدئولوژیک به شمار می آید، شاهد تأثیر ایدئولوژی آن در تمام حوزه ها از جمله سیاست، مسائل اجتماعی، فرهنگی و غیره هستیم. ترجمه نیز در زمره ی موضوعات فرهنگی اجتماعی است که دستخوش تحولات مستقیم این پدیده ی فراگیر گردید. در این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که تاثیر ایدئولوژی انقلاب اسلامی بر ترجمه آثار سارتر در ایران چه بوده است؟ در مقاله ی حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی و با استفاده از ابزار مصاحبه ی نیمه ساخت مند به جمع آوری داده های معتبر از مترجمین آثار ژان پل سارتر در ایران پرداخته ایم. یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیّرهای آشنائی زدائی، غرابت زدائی، خودسانسوری، تعدیل انطباقی و دخل-و تصرّف در ترجمه ی آثار سارتر از جمله مواردی هستند که متأثر از این ایدئولوژی می باشند.