نام پژوهشگر: حسین طبری
زهرا قنبرلو هیراد عبقری
پیش بینی دقیق و به موقع منابع آب در دسترس را می توان نکته کلیدی در برنامه ریزی، مدیریت و بهره برداری بهینه از منابع آب قلمداد کرد. بر این پایه دستیابی به روش های مطمئن پیش بینی جریان رودخانه ها به منظور برنامه ر یزی در بهره برداری به موقع از منابع آب از اهمیت روزافزونی برخوردار است. از سوی دیگر با توجه به اینکه مقدار و زمان وقوع بارندگی مهمترین نقش را در نحو? مدیریت منابع آب یک منطقه دارد، پیش بینی این متغیر هواشناسی و هیدرولوژیکی می تواند کمک شایانی به مدیران، برنامه ریزان، کشاورزان و سایر مردم هر جامعه ای در رابطه با برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع آب بنماید. با وجود روابط غیر خطی، عدم قطعیت و عدم صراحت زیاد و ویژگی های متغیر زمانی و مکانی در سیستم گردش آبی، هیچ یک از مدل های آماری و مفهومی پیشنهاد شده جهت الگوسازی دقیق بارش و رواناب نتوانسته اند به عنوان یک مدل برتر و توانا شناخته شوند. استفاده از موجک (wavelet) به عنوان یکی از روش های نوین و موثر در زمینه آنالیز سیگنال ها و سری های زمانی، در سال های اخیر در زمینه هیدرولوژی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، ابتدا روند موجود در سری های ماهانه و سالانه بارندگی و دبی رودخانه ایستگاه های واقع در حوز? آبریز دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت و روند های موجود در سری های فوق با به کارگیری دو آزمون ناپارامتری من-کندال و اسپیرمن استخراج گردید. وجود روند افزایشی در میانگین بارندگی در زیرحوضه های غربی دریاچ? ارومیه و روند کاهشی در میانگین دبی زیرحوضه های غربی و شرقی دریاچه و همچنین بارندگی زیرحوضه های شرقی توسط دو آزمون به اثبات رسید که روند کاهشی موجود در دبی میانگین زیرحوضه های شرقی، معنی دار تشخیص داده شد. سپس با استفاده از آنالیز موجکی سیگنال های بارندگی و دبی، با استفاده از الگوریتم مالات، تجزیه شده و آزمون من-کندال بر روی داده های حاصل از تجزیه اعمال گردید و مولفه ها و فرکانس های اصلی تأثیر گذار در روند های موجود، مشخص گردید. سیگنال های بارندگی و دبی با استفاده از موجک مادر منتخب تجزیه گردید و داده های حاصل از تجزیه با روش برازش معادلات مستقیم برای پیش بینی استفاده شدند. نهایتاً با استفاده از مدل سری های زمانی arma ، مدل برتر برای هر ایستگاه مشخص و اقدام به پیش بینی متغیرهای فوق گردید. نتایج نشان داد که تجزیه سیگنال با موجک، همبستگی میان داده های مشاهداتی و محاسباتی را نسبت به روش های سری زمانی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد و پیش بینی سیگنال با دقت بیشتری صورت می گیرد.
محسن قادرپور هیراد عبقری
مطالعه ی حاضر تحلیل روند مکانی و زمانی مجموعه ای از سری داده های بارش حاصل از 37 ایستگاه باران سنجی حوزه آبریز دریاچه ارومیه در مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه طی دوره 1388-1359 را انجام می دهد. آزمون من -کندال، روش ثیل سن و شاخص های تغییرات بارش و pci به ترتیب به منظور تعیین معنی داری روند، بزرگی روند و تغییرات بارش بکار برده شده اند.