جریان کارگاهی مونتاژ , یک سیستم تولیدی ترکیبی است که در آن عملیات تولیدی متفاوتی به طور مستقل و همزمان انجام می شوند، سپس قطعات تولیدی جمع آوری شده و به خط مونتاژ منتقل می شوند .در این مساله, مجموعه ای از قطعات توسط مرحله مونتاژ به محصول مورد نظر تبدیل می گردند. در اکثر مدل های مربوط به این محیط، تنها یک هدف و معمولاً هدف کاهش زمان اتمام کلیه کارها در نظر گرفته شده است. با این وجود برای زمانبندی در یک سیستم، ممکن است بیش از چند هدف حائز اهمیت باشد. معمولاً یکی از اهداف مهم در برنامه ریزی سیستم های تولیدی کاهش موجودی می باشد و هدف دیگر که معمولاً به دنبال رضایت مشتری است، هدف حداقل سازی میزان تاخیرها می باشد. براین اساس در این تحقیق مساله زمانبندی جریان کارگاهی مونتاژ با دو هدف حداقل سازی موجودی در جریان و حداقل سازی میزان تاخیر در نظر گرفته شده است. الله وردی و الانزی [1] در مقاله خود نشان دادند که مساله زمانبندی جریان کارگاهی مونتاژ دو مرحله ای با معیارهای حداکثر زمان اتمام کارها و میانگین زمان اتمام کارها جزء مساله های np-hard است، بنابراین مساله تحقیق حاضر نیز که توسعه ای از مساله ذکر شده می باشد نیز np-hard می باشد. از آنجا که مساله afsp جزء مسائل np-hard است، در نتیجه الگوریتمی که بتواند در زمان کوتاه به جواب بهینه مساله با اندازه بزرگ حتی متوسط دست یابد وجود نخواهد داشت و الگوریتمی که بتواند به جواب بهینه برسد، زمان بسیار زیادی لازم دارد. در نتیجه از الگوریتم های ابتکاری برای حل این مساله استفاده خواهد شد.

در این تحقیق مسأله زمانبندی سیستم جریان کارگاهی مختلط با زمان های آماده سازی وابسته به توالی با دو هدف حداکثر زمان تکمیل و مجموع زمان زودکرد و دیرکرد کارها مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، در این مطالعه روش چند مرحله ای پیشنهاد شده که با استفاده از تکنیک های مختلف چند هدفی در 3 مرحله، سعی در ایجاد مجموعه جواب های پارتو با کیفیت مناسب شده است در مرحله اول این روش با استفاده از روش مین - ماکس وزنی و با تجزیه جمعیت اولیه به چندین زیر جمعیت، مجموعه جوابهای موثری با تنوع مناسب بوسیله الگوریتم ژنتیک کلیدهای تصادفی ایجاد شده است در مرحله دوم با هدف بهبود جواب های مرحله اول، با استفاده زا روش بهینه سازی پارتو و بوسیله الگوریتم ترکیبی چند هدفه ای که به همین منظور توسعه داده شده، جواب های مرحله قبلی بهبود داده شده اند. در نهایت در مرحله سوم برای پوشش جواب ها با استفاده از روش چند هدفی پوشش محدودیت و بابکارگیری الگوریتم فراابتکاری ترکیبی مجموعه جواب های نهایی تولید شده است الگوریتم فراابتکاری ترکیبی که در مراحل 2 و 3 مورد استفاده قرار گرفته متشکل از سه الگوریتم فرا ابتکاری بهینه سازی کلونی مورچگان، الگوریتم شبیه سازی تبرید و الگوریتم جستجوی همسایگی متغییر است. هدف از توسعه این الگوریتم فرا ابتکاری، ادغام جنبه های متفاوت اجزاء در قالبی نو و ایجاد روشی جامع برای حل مسایل با ساختار مختلف است. برای اثبات کارایی الگوریتم و برای اعتبار سنجی روش پیشنهادی در بخش اندازه گیری کارایی الگوریتم چند هدفه ابتدا به دلیل کمبود معیارهای اندازه گیری کارایی مناسب در ادبیات ما چندین روش جدید را پیشنهاد نموده سپس با انجام مقایسات بر اساس معیارهای مختلف در نهایت این نتیجه شد که الگوریتم پیشنهادی کارایی بالایی دارد.

اهمیت نگهداری سطح مناسبی از موجودی برای هر کالا باعث شده است مدل های مختلفی، که هریک تحت شرایطی خاص، قابل اجرا?می باشد، برای تعیین سطح بهینه موجودی کالا و کاهش هزینه ها ساخته شود. پیاده سازی هریک از مدل های مذکور تحت شرایط احتمالی فضای کسب و کار بر پیچیدگی ساختاری مدل ها می افزاید بنحویکه مدیریت کنترل موجودی را نیازمند ابزارهایی جهت تحلیل، تصمیم گیری و برآورد ریسک تصمیمات اخذ شده می کند. در این پژوهش با درنظر گرفتن پارامتر میزان تقاضا بصورت احتمالی، وضعیت پارامترهای مجهول تصمیم گیری از جمله میزان بهینه سفارشات مورد بررسی قرار گرفته است. تاثیر توزیع احتمالی میزان تقاضا بر پارمترهای مقدار بهینه سفارشات، فواصل زمانی میان صدور سفارشات بهینه و تعداد سفارشات بهینه در واحد زمان، مورد بررسی قرار گرفته است? جهت تسهیل انتقال مطلب، محاسبات را ابتدا برای ساده ترین مدل کنترل موجودی، یعنی مدل ساده ویلسون، و نهایتاً برای مدلی پیچیده تر که طی بررسی های به عمل آمده، نمونه احتمالی آن وجود نداشت، انجام گردید. مدل پیچیده تر، یک سیستم کنترل موجودی چند کالایی با محدودیت منابع تولیدی می باشد. وجود پیچیدگی ساختاری مدل مذکور، بکارگیری محاسبات ریاضی را عملاً غیر ممکن ساخت بنحوییکه معادلاتی بسیار طولانی و پیچیده را تولید می کرد برای رفع این مشکل از الگوریتم شبیه سازی برای تعیین توابع توزیع احتمال مورد نیاز بهره گرفته شد که بخوبی توانستند با دقت بالایی توابع چگالی احتمال پارامترهای بهینه یابی را تعیین نمایند. مزایای تعیین تابع توزیع احتمال مقدار بهینه سفارشات و ابزارهای مفیدی که به واسطه آن در اختیار تصمیم گیران و مدیریت موجودی سازمان قرار می دهد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از جمله مهم ترین آن ها تعیین مقدار بهینه سفارشات با الگوریتمی جدید است که معایب استدلالی الگوریتم رایج حل مدل های احتمالی را پوشش داده است. هریک از الگوریتم ها و روش های ارائه شده، برای مثال های عددی نیز پیاده سازی گردیده است. در پایان به تحلیل و بررسی نتایج حاصله، مزایا و کاربردهای ابزارهای فراهم آمده و زمینه های مناسب برای تحقیقات آتی پرداخته می شود.