نام پژوهشگر: قاسم عنایتی

ارزیابی تشکل های آب بران در پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری - دانشکده مهندسی علوم آب 1391
  زهرا شکری   میرخالق ضیاتباراحمدی

مشارکت بهره برداران در قالب تشکل های آب بران، در برنامه ریزی، طراحی، احداث و بهره برداری و نگهداری مناسب از شبکه های آبیاری و زهکشی، نقش بسزایی در رفع مشکلات طرح های آبیاری و زهکشی، بهبود وضعیت شبکه ها و بهبود کارایی و اثر بخشی آبیاری داشته و از موضوعات مهم در توسعه و تحول جوامع رو به رشد می باشد؛ در پروژه مدیریت جامع آب و خاک البرز، با توجه به سیاست های راهبردی و حمایت بانک جهانی، تشکیل تشکل های آب بران از اهداف کلیدی پروژه است. جمعیت مورد تحقیق، اعضای هیات مدیره ی 19 تشکل آب بر محدوده پروژه البرز در استان مازندران بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات میدانی پرسشنامه ای بود که اعتبار آن با استفاده از کرونباخ-الفا، 73/0 محاسبه شد. برای طراحی این پرسشنامه، با استفاده از روش دلفی و نظر متخصصین باتجربه کشور، مولفه های موثر در ارزیابی تعیین و در قالب ده شاخص دسته بندی و وزن دهی شد. شاخص "پایداری" که هدف اصلی تشکیل تشکل ها بر اساس سند پروژه می باشد، اولویت اول، دو شاخص "ضرورت ایجاد تشکل" و "اطلاع رسانی و آموزش"، اولویت دوم و شاخص های "تعریف وظایف" و "رضایتمندی" اولویت سوم تعیین شدند. تعداد 103 پرسشنامه توسط اعضای هیات مدیره تشکل ها تکمیل شد. برای اطمینان از صحت پاسخ ها، تکمیل پرسشنامه به شیوه پرسشگر فعال انجام شد. تشکل ها براساس شاخص های ده گانه رتبه بندی شدند. دستاوردهای پژوهش نشان داد که از نظر آب بران عضو تعاونی های مورد تحقیق، تا این مرحله تشکیل تشکل ها موفق بوده و اطلاع رسانی و آموزش، ضرورت ایجاد تشکل، تعریف وظایف و پایداری به ترتیب با اوزان 326/0، 292/0 و266/0 و 239/0 به عنوان اثرگذارترین شاخص ها بر موفقیت تشکل ها شناخته شدند. لذا در طرح های آینده، برای رسیدن به یک تشکل موفق این مولفه ها باید با دقت بیشتری اجرا شوند.