چکیده رسـاله پیـــش رو تـحـلیلی دیـن پژوهی می باشد و نقــش باورها و اعتـقادات دیـنی اســطوره ای و پژوهشی انگاره ای و نمادین تفـسـیری است . اینـکه در اعتقادات مردمان پیـش از تاریخ و تـاریخ ایران باستان الاهه های مادری وجود داشــته اند که به عنوان خداوند مورد ستایش و پرستـش قرار می گرفتند. از جمله آنها ، آناهـیتا، سـپندارمـذ، چیــستا و دایانا می باشد مردمان باستانی با توسل و نذر و نیاز بـه این الاهه ها سعادت ، خوشـبختی و نعمـت را خواسـتـار بوده اند. و هر کـدام از این الاهه ها وظـیفه ویژه ای داشته است. آناهیتا الاهه بارندگی و زایـندگی بوده است . سپندارمذ الاهه زمین است و در اساطیر زمین زن و آسمان مرد تـصور می شـده است و چون زمـین قدرت تولید داشته است به آن صفت زنانه داده اند . چیـستا ایزد بانویی که می آموزد بایـد از کدام راه رفـت تا به سعادت رسید و ایزد علم و دانش نیز شناخته می شود. و ایزد بانو دایانا که به دیـن نیز معروف است در سر پل چینود به صورت زنی زیبا برای درستکاران و به صورت زنی زشت چهره برای انسانهای گناهکار در می آید. و انسانهای درست کار با اجازه دایانا از پل چینود رد می شوند . آیا این ایزدبانوان ریشه مشترکی دارند و کارکرد آنها چه بوده است؟ واژگان کلیدی: ایران باستان، مردم شناختی، ایزد بانوان، آناهیتا، سپندارمذ، چیستا، دایانا