چکیده تغییرات بدنی مانند کاهش و اختلال در تعادل، انعطافپذیری، قدرت عضلانی و زمان واکنش فرآیندهائی هستند که اغلب همراه با افزایش سن رخ میدهند. به نظر میرسد انجام فعالیتهای بدنی در طول عمر موجب به تاخیر انداختن این تغییرات شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر تمرینات منتخب هاتا یوگا )آسانا و پرانایاما( بر متغیرهای زمان واکنش، تعادل ایستا و تعادل پویای زنان سالمند شهرستان کرمانشاه بود. بدین منظور 44 معلم بازنشسته به 6/ 44 ( و کنترل ) 22 نفر( با میانگین )سن 84 /89±4/ صورت تصادفی در دو گروه تمرینی ) 22 نفر( با میانگین )سن 98 44/84± ( قرار گرفتند. گروه تمرینی به مدت 9 هفته ) 3 بار در هفته، هر بار به مدت 89 44 دقیقه و به صورت - افزایش تدریجی در هر جلسه( زیر نظر مربی مجرب به انجام تمرینات منتخب هاتا یوگا پرداختند. گروه کنترل در این مدت هیچ تمرین ورزشی را انجام نمی دادند. معیارهای ورود به پژوهش شامل: داشتن حداقل 49 سال سن، عدم سابقه انجام تمرینات ورزشی در حداقل دو سال گذشته، عدم ابتلا به بیماری پارکینسون، عدم سابقه سکته مغزی یا نوروپاتی، عدم سابقه شکستگی یا عمل جراحی در ناحیه پائین تنه در یک سال گذشته، عدم سابقه دیسک کمر شدید یا مشکل زانو، عدم وجود مشکل پوکی استخوان شدید، داشتن توانائی بینائی و شنوائی کافی، توانائی راه رفتن بدون نیاز به عصا بود. تعادل ایستا توسط تست لکلک و تست تعادل پویا توسط تست ستاره (sebt) و زمان واکنش توسط دستگاه الکترونیکی زمان واکنش، در پیش، میان و پس از پایان جلسات مداخله ای یوگا اندازهگیری شد. نتایج آزمون آنوا با اندازهگیری مکرر نشان داد که در حالت کلی بین گروه تمرینی و کنترل در پس آزمون نسبت به پیش آزمون در فاکتورهای تعادل ایستا با چشم باز، تعادل پویا در جهت قدامی، زمان واکنش ساده و انتخابی تفاوت معنیداری وجود دارد (p?0.05) ، در حالیکه در فاکتورهای تعادل ایستا با چشم بسته، تعادل پویا در جهات خلفی- داخلی و خلفی میانی و نیز زمان واکنش شنیداری این تفاوت معنادار نبود - (p?0.05) . نتیجهگیری: نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد تمرینات یوگا میتواند موجب بهبود و افزایش در تعادل ایستا و پویا و نیز کاهش زمان واکنش افراد سالمند شود؛ که این امر ممکن است به دلیل ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش انعطافپذیری و قدرت عضلانی در نتیجه انجام تمرینات کششی هاتا یوگا و نیز بالا بردن توانائی تمرکز و توجه در نتیجه افزایش سطح آگاهی نسبت به محیط و خود از طریق انجام تمرینات پرانایاما اتفاق افتاده باشد.