این پژوهش در صدد یافتن ریشه های فکری و تاریخی فرقه ی اهل حق و ارتباط آن با دیگر فرق غالی و نیز تأثیر پذیری اهل حق از تصوف می باشد. اهل حق که خاستگاه اولیه ی آن هورامان کردستان می باشد، در برخی عناصر با شاخه های مختلف منشعب از تشیع مشترکند و از دیگر سوی به نظر نمی آید که بسیاری از عقاید و ساختارهای ایشان برآمده از اسلام باشد. با توجه به التقاطی بودن آراء و عقاید این فرقه، به نظر می رسد می توان ریشه ها و درون مایه های اصلی عقاید اهل حق را در آموزه های ایران باستان به خصوص آیین مهرپرستی و زرتشتی جستجو کرد. چنان که می توان به تکریم خورشید که در میترائیسم نماد مهر و در نزد اهل حق نماد قدرت مطلق و یا جایگاه حضرت حق است، و نیز وجود اساطیر و آداب و رسوم مشترک در نزد آیین زرتشت و اهل حق که هر دو از آن به تکریم یاد کرده اند اشاره کرد. فرق غالی تا حد زیادی بر آراء و اندیشه ها و ساختارهای عقیدتی اهل حق تأثیر گذاشته اند. وجود نام و نشان برخی از این فرق در اهل حق و یکی شدن رهبران این فرق با بزرگان اهل حق و نیز تشابهات در بنیان های عقیدتی و آداب و رسوم بین فرق غالی و اهل حق حاکی از تأثیر پذیری یارسان از فرق غالی می باشد. فرقه ی اهل حق در آموزه ها و آداب و رسوم خود از تصوف تأثیر پذیرفته است. که می-توان به قداست برخی از رهبران متصوفه مثل حلاج، بابا طاهر در بین اهل حق، شباهت برخی آداب و رسوم اهل حق با صوفیه همچون دَم گرفتن، اجرای مراسم ذکر جلی و خفی، ضرورت سرسپردن به پیر و مرشد، و ارتباط عقیدتی و تاریخی اهل حق با طریقت هایی همچون نوربخشیه و مشعشعیه که صبغه ی صوفیانه دارند، اشاره کرد.