نام پژوهشگر: ابوالفضل درخشان
ابوالفضل درخشان جاوید قرخلو
علفهای هرز محدودیت اصلی در برابر تولید موفق کشت مستقیم برنج و به ویژه خشک کشت مستقیم برنج میباشند. مطالعه حاضر در سال 1390 با هدف ارزیابی کارایی برخی علفکشهای پسرویشی و فواصل بین ردیفهای کاشت بر کنترل علفهای هرز در کشت مستقیم برنج، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تیمارها شامل فاصله بین ردیفهای کاشت برنج در 3 سطح (15، 25 و 35 سانتیمتر) و کنترل شیمیایی علفهای هرز در 6 سطح (پندیمتالین به مقدار 660 گرم ماده موثره در هکتار، بنتازون به مقدار 1200 گرم ماده موثره در هکتار، پروپانیل + سینوسولفورون به مقدار 2160 + 20 گرم ماده موثره در هکتار، اکسادیارژیل به مقدار 900 گرم ماده موثره در هکتار، کلودینافوپ پروپارژیل + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون به مقدار 40 + 200 + 1200 گرم ماده موثره در هکتار، ستوکسیدیم سدیم + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون به مقدار 250 + 200 + 1200 گرم ماده موثره در هکتار) بود. تیمار عاری از علفهرز نیز در آزمایش گنجانده شد. هر کرت از طول به دو بخش تقسیم شد، یک بخش مورد تیمار قرار گرفت و بخش دیگر به عنوان شاهد بخش تیمار شده در نظر گرفته شد. علفکش پندیمتالین 7 روز پس از کاشت و بقیه تیمارهای علفکشی 35 روز پس از کاشت اعمال شدند. علفهای هرز خسارتزا عبارت بودند از توق (xanthium strumarium l.)، قیاق [sorghum halepense (l.) pers.]، گاوپنبه (abutilon theophrasti medik.)، تاجخروس ریشهقرمز (amaranthus retroflexus l.) و درنهسرخه [echinochloa colona (l.) link.]. فاصله ردیف بین 15 تا 35 سانتیمتر تاثیر اندکی بر عملکرد برنج در شرایط عاری از علفهرز داشت، اما در رقابت با علفهای هرز کمترین رشد و عملکرد برنج در فواصل ردیف عریضتر مشاهده شد. وزن خشک علفهای هرز در تمام مراحل نمونهبرداری با کاربرد همه تیمارهای شیمیایی کنترل علفهرز کمتر از کرتهای آلوده به علفهرز بود. با این حال، کارایی هیچ یک از تیمارهای کنترل علفهرز بر کاهش وزن خشک علفهای هرز مشابه با تیمار وجین نبود. کمترین میزان کاهش وزن خشک علفهای هرز مربوط به تیمار کاربرد علفکش اکسادیارژیل بود. در میان علفکشهای ارزیابی شده، اختلاطهای علفکشی ستوکسیدیم سدیم + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون، پروپانیل + سینوسولفورون و کلودینافوپ پروپارژیل + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون بهطور موثری علفهای هرز را کنترل کردند و منجر به رشد و عملکرد دانه بهتر برنج در مقایسه با تیمارهای آلوده به علفهرز شدند.