نام پژوهشگر: عبدالعلی آل بویه لنگررودی

ترجمه کتاب "الرمز و القناع فی الشعر العربی الحدیث"
thesis دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  محمد جواد خطیبی   عبدالعلی آل بویه لنگررودی

این کتاب به فن نقاب در شعر معاصر می‏پردازد و یک مقدمه و دو باب دارد که هر باب آن نیز دارای سه فصل است. در مقدمه به مسایل زیر اشاره شده است: رهایی شعر معاصر از درونگرایی و رمانتیسم، گرایش به واقع‏گرایی و حالت دراماتیک، شرایط سیاسی و اجتماعی بعد از جنگ جهانی دوم و تاثیر آن بر ادبیات به ویژه بر شعر و قصیده معاصر، ظهور دولت‏های سرکوبگر پس از جنگ جهانی دوم و فقدان آزادی بیان و روی آوردن شعرای معاصر به نقاب با توجه به حاکمیت این‏گونه حکومت‏ها. در باب اول به مسایلی چون مفهوم و ماهیت نقاب، انواع نقاب و علل و اهداف آن پرداخته شده است. در باب دوم نیز شیوه‏های نقاب (ساده، مرکب و اختراعی) و ساختارهای آن (دراماتیک ـ نمایشی، روایی ـ داستانی و برگردان) و ویژگی‏های سبکی از جمله پویایی، تاثیرگذاری، زبان نماد، بینامتنی و ارجاع ضمایر مورد بررسی قرار گرفته است. در باب اول این کتاب بیش‏تر ریشه‏یابی‏های نظری نقاب مطرح گردیده است، در حالی در باب دوم تحلیل تطبیقی مورد توجه قرار گرفته و در این باب اشعار برخی از شعرای گذشته و معاصر بررسی شده و مقایسه‏هایی میان آن‏ها به عمل آمده است. در مجموع در این پژوهش به این نکته اساسی اشاره شده است که روی‏آوردن شعرای معاصر به رمز و نقاب با توجه به شرایط حاکم بر جوامع عربی یکی از ضرورت‏های مهم عرصه ادبیات در جهت بیان واقعیت‏های اجتماعی است و موجب پویایی آثار ادبی می‏شود. این پژوهش هم‎چنین به بررسی فن نقاب در آثار سه تن از پیشگامان شعر معاصر عرب یعنی بدر شاکر السیاب، نازک الملائکه و عبدالوهاب البیاتی پرداخته و در آن آمده است که بیاتی اولین کسی است که مفهوم واقعی نقاب را آن‏گونه که در این پژوهش آمده است، به‏کار گرفته است. دیدگاه های سه تن از منتقدان بزرگ عرب یعنی احسان عباس و علی عشری زاید و جابر عصفور در مورد فن نقاب نیز در آن مطرح گردیده است. این پژوهش پیش‏گفتار و خلاصه‏ای نیز دارد که در پیش‏گفتار مفهوم تصویر و ماهیت و شیوه‏های تصویرسازی تبیین شده است. در خلاصه نیز ارزیابی و نتایجی مطرح گردیده و صحت فرضیه‏ها و ناکامی‏های آن بیان شده است.