ادبیات به شیوه های مختلفی مورد مطالعه قرار می گیرد و یکی از جنبه های مهم و قابل توجه ، نقد اجتماعی و سیاسی آن است. شعر و نثر همواره زبان گویای مسایل و مصایب مردم و اقوام و ملل بوده است. شاعرانی متعهد به مبانی اخلاقی ، برای ترسیم اوضاع نا به سامان جامعه و عوامل بیداد و رنج ستمدیدگان ، ذهن و زبان خود را به خلق آثاری مهیج و کوبنده مصروف داشته اند که نام آنان ، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی اقوام را در ذهن ها ، تداعی میکند. از آن جا که آثار شاعران و هنرمندان جهان در بسیاری اوصاف و احوال مشابهت و مشارکت دارند و به نظر می آید که از جنس واحدی هستند. در ادبیات پایداری ، این اشتراک به اوج خود می رسد. ظلم و بیداد نیز مقوله ای است که به هر زبان و شیوه ای بیان شود برای همه ی اقوام قابل فهم و ادراک است و جوامع مختلف را تحت تاثیر خود قرار می دهد. ملک الشعرای بهار چهره ای شاخص در ادب پایداری ایران است.او در زمان خود همه ی مسایل کشور را به گونه ای متعهدانه و ادیبانه نقد کرده است. از سوی دیگر پابلو نرودا شاعر توانای شیلی ، نمونه ای بر جسته از شاعران ادب پایداری جهان و شیلی است. او نیز همچون بهار شعر خود را در خدمت بیداری احساسات و عواطف مردم بر ضد استکبار و استعمار کشور های بزرگی چون آمریکا و انگلیس قرار داده است.مقایسه اشعار این دو شاعر در مضمون و جنبه های ادبی می تواند علاوه بر شناخت بیشتر آنان ، اشتراک در احساسات و عواطف و درک محیط اجتماع را نمایان سازد. در این جستار با بیان ادبیات و تاریخ دو کشور ایران و شیلی در دوران زندگی دو شاعر مورد نظر ، مضامین پایداری را در اشعار آنان مقایسه کرده ایم.

چکیده: در این پایان نامه کوشش شده است کتاب ارزشمند مخزن الاسرار نظامی از جنبه ی آشنایی زدایی و هنجارگریزی- که از مباحث مهم نقد فرمالیستی می باشد- مورد بررسی قرار گیرد. آشنایی زدایی یعنی تازه ، نو غریبه و متفاوت کردن آن چه آشنا و شناخته شده است و هنجارگریزی یعنی عدول از زبان معیار، زمانی که به ساختی هنری تبدیل شود و گرنه هرگونه عدول از قواعد زبان را نمی توان یک هنجار گریزی هنری نامید. شاعر از طریق آشنایی زدایی دریافت های عادی خواننده را تغییر می دهد به این نوع کار تکنیک ادبی نیز می گویند. انتخاب الفاظ و کلمات مناسب، ایجاد ترکیبات خاص و تازه، ابداع و اختراع معانی و مضامین نو و دلپسند، تصویر جزئیات و نیروی تخیّل، دقت در وصف، ایجاد مناظر زیبا و ریزه کاری در توصیف طبیعت و اشخاص و احوال و به کار بردن تشبیهات و استعارات مطبوع و ... منجر به آشنایی زدایی و هنجار گریزی در کلام نظامی گنجوی شده است. همچنین استفاده ی مناسب و هنرمندانه ی وی از آرایه های مربوط به حوزه ی بدیع ، معانی و بیان موجب برجسته شدن و ماندگارتر شدن مخزن الاسرار شده است.

مخلوط های آسفالت گرم (wma) که در سال های اخیر توسعه یافته اند، در دمایی کمتر از مخلوط های آسفالتی داغ (hma) ولیکن با کیفیتی مشابه تولید و بعنوان لایه های روسازی اجرا می شوند. تولید این نوع مخلوط ها بر اساس کاهش کندروانی قیر به منظور امکان اختلاط آن با مصالح دانه ای در دمایی کمتر از مخلوط های داغ میسر می شود. از میان انواع روش های کاهش کندروانی قیر، تبدیل قیر به صورت کف قیر روشی است که افزایش کارایی قیر را بدون نیاز به هیچگونه افزودنی میسر می سازد. در این تحقیق، با هدف ارزیابی مشخصات آسفالت گرم کف قیری، دو روش متفاوت تولید مخلوط آسفالت گرم کف قیری مورد بررسی قرار گرفت. این روش ها عبارتند از: الف- تبدیل کل قیر مخلوط آسفالتی به کف قیر و ب- ترکیب دو نوع قیر شل و سفت که قیر اول بصورت گرم به مصالح درشت دانه افزوده شده و قیر دوم بصورت کف قیر به کل مخلوط اضافه می شود. نمونه های آسفالت گرم کف قیری در دماهای متفاوت تولید و به دو روش ضربه ای (چکش مارشال) و دورانی متراکم شدند. ویژگی های ظاهری و مقاومتی نمونه ها با استفاده از آزمایش مارشال تعیین و با محدوده مشخصات آسفالت داغ مشابه مورد مقایسه قرار گرفتند. به منظور بررسی حساسیت رطوبتی نمونه ها، از آزمایش مقاومت کششی غیر مستقیم بر روی نمونه های خشک و نمونه های اشباع استفاده شد. به منظور افزایش مقاومت در برابر رطوبت نمونه ها، تاثیر دو نوع افزودنی ضدعریان شدگی (شامل پودر آهک شکفته و یک نوع افزودنی مایع) مورد بررسی قرار گرفت. برای کنترل مقاومت نمونه های آسفالت گرم در برابر تغییر شکل، آزمایش شیار افتادگی چرخ بر روی نمونه های مخلوط آسفالت گرم کف قیری و نمونه های آسفالت داغ مشابه انجام پذیرفت. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که روش تراکم آزمایشگاهی بر ویژگی های نمونه های آسفالت گرم موثر بوده و نمونه های متراکم شده با چکش مارشال از حساسیت بیشتری نسبت به تغییرات درجه حرارت تراکم نسبت به نمونه-های متراکم شده با دستگاه تراکم دورانی برخوردار بودند. همچنین کاهش دماهای اختلاط و تراکم باعث کاهش مقاومت های فشاری و کششی، افزایش حساسیت رطوبتی و کاهش مقاومت در برابر تغییر شکل نمونه های آسفالت گرم شدند. به کارگیری افزودنی های ضدعریان شدگی تا حد زیادی منجر به افزایش مقاومت مخلوط های آسفالت گرم در برابر رطوبت شدند و در این راستا استفاده از پودر آهک شکفته در افزایش مقاومت در برابر تغییر شکل مخلوط های آسفالت گرم نیز سهم بسزایی داشت. نتایج بدست آمده از ویژگی های مخلوط های آسفالت گرم کف قیری تولید شده با یک نوع قیر نشان داد که این روش تا اندازه ای بر روش ترکیب دو نوع قیر برتری دارد؛ ضمن اینکه با انتخاب دمای مناسب اختلاط و تراکم و تعیین میزان و نوع افزودنی مناسب، امکان دستیابی به آسفالت گرم کف قیری با هر دو روش تولید با مشخصاتی درحد آسفالت داغ مشابه وجود داشت. با استفاده از نتایج آزمایشات و تحلیل واریانس متغیرهای بررسی شده، توصیه هایی برای طرح اختلاط مخلوط آسفالت گرم کف قیری در هر روش تولید بر اساس دستیابی به مشخصات آسفالت داغ مشابه ارائه شد.

از آن جا که روحیه ی حاکم بر جبهه ها در روزهای پر تلاطم جنگ روحیه ای عرفانی و معنوی بود شاعران جنگ نیز با همان دیدگاه به توصیف شهیدان و صحنه های دفاع مقدس پرداخته اند و مناسبت ترین زبان برای بیان این مضامین زبان نماد است. این نمادگرایی شاعران مقاومت به معنای ذهنیت گرایی محض نیست) آنان با نماد گرایی عواطف و نگرش شان را به تصویر کشیدند بنابراین باید جایگاه شعر و ادبیات مقاومت مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. تا با نقل ضعف ها و قوت های موجود، شاعران جوان و نو قلم راه خود را در عرصه سرایش شعر انقلاب و دفاع مقدس بیابند. در این رساله سعی نموده ام تا مهم ترین نمادهای رایج در شعر سپید پایداری را که معمولاً مشترک با دیگر قالبهای شعری است بررسی نمایم. نماد گرایی در شعر شاعران مقاومت جایگاه ویژه ای دارد، سپید سرایان مقاومت با به کارگیری نمادها، تداعی های پر رمز و رازی را در حوزه های تمثیلی با زمینه های فرهنگی، آیینی و تاریخی ایجاد نموده اند و به شیوه سمبولیک نزدیک و نزدیک تر شده اند. و با به کارگیری عناصر نمادین در شعر پایداری شاعران توانسته اند به تقویت و گسترش هر چه بیشتر عنصر خیال در سروده هایشان دست یابند و کلام خود را از سطح نازل نثر به سطح عالی شعر، ارتقاء دهند. و با استفاده از این نمادها توانسته اند الگوهای دیروزین تاریخ و مذهب را با واقعیت های امروزی پیوند زنند.

سبک آذربایجانی، سبک شاعران شمال غربی ایران؛ یعنی منطقه ی ارّان و آذربایجان است و از نظر زمانی، مصادف با قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. شاعران شاخص آن عبارتند از: ابوالعلای گنجوی، خاقانی، نظامی، مجیرالدّین بیلقانی و . . . . این سبک از لحاظ فکری، ادبی و زبانی،تحوّلات شگرفی را نشان می دهد. این تحوّلات از نظر فکری، عبارتند از: فضل فروشی، هجاگویی، اشاره به علوم مختلف، اشاره به عقاید عامیانه، اشاره به آداب و رسوم مسیحیّت و . . . و از نظر زبانی و ادبی، ابداع ترکیبات تازه، کاربرد کلمات و ترکیبات و ضرب المثل های عربی، کاربرد کلمات و مفهوم ضرب المثل های ترکی، پیچیده گویی، کاربرد فراوان آرایه های لفظی و معنوی و استفاده فراوان از صور خیال، از ویژگی های سروده های شاعران این دوره است. نظامی یکی از چهره های شاخص این سبک و خسرو و شیرین او نیز از آثار ممتاز در عرصه ی داستان سرایی فارسی است. این پایان نامه دارای چهار فصل است که عبارتند از: 1)کلیات پژوهش 2) پیشینه ی پژوهش 3) تجزیه و تحلیل داده ها 4) استنباط و نتیجه گیری. در این تحقیق مباحثی درباره ی سبک و سبک شناسی و دوره های آن در شعر فارسی ارائه خواهد شد و درباره ی سلجوقیان و اتابکان آذربایجان و همچنین درباره ی لزوم قائل شدن به سبکی به نام آذربایجانی در کنار سبک های اصلی شعر فارسی مطالبی ارائه خواهد شد. ویژگی های کلی و عمومی این سبک و ویژگی های خسرو و شیرین به عنوان اثری شاخص در این سبک مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

این پایان نامه به بررسی عنصر شخصیت و چگونگی شخصیت پردازی در داستان های غلامحسین ساعدی می پردازد. و به این سوال پاسخ می دهد که توفیق فراوان او در شخصیت پردازی از چه راه هائی به دست آمده است. شیوه های معمول در شخصیت پردازی عبارتند از: ارائه ی شخصیت ها با استفاده از شرح و توضیح مستقیم. ارائه ی شخصیت ها از طریق عمل آن ها. ارائه ی درون شخصیت ها بی تعبیر و تفسیر. ساعدی در داستان های خود، گاه با توصیف خصوصیات ظاهری، گاه با توصیف موقعیت ها و اوضاع مکانی و گاه با توصیف درون شخصیت ها به پرداخت آن ها اقدام می کند. اما او بیشتر، شخصیت ها را با عمل آن ها ارائه می کند، که این معرفی، گاه از طریق رفتار و گاه از طریق گفتار شخصیت ها صورت می گیرد و تنها در بعضی داستان های خود مثل «آرامش در حضور دیگران» به شیوه ی سوم شخص یعنی ارائه ی درون شخصیت ها بی تعبیر و تفسیر متمایل می شود. در داستان های ساعدی هم شخصیت های پویا وجود دارد، هم شخصیت های ایستا. و این شخصیت ها، اغلب شخصیت های ساده ای هستند که پیچیده به نظر می رسند. ساعدی کم و بیش به خلق شخصیت های نوعی می پردازد و اغلب شخصیت های او سرنوشت یکسان و مشابهی دارند. و رئالیستی بودن این شخصیت ها، معمولاً به این دلایل است: در داستان های او مظهر کمال وجود ندارد. ساعدی آراء و عقاید خود را در افکار و عواطف شخصیت های داستان می گنجاند. به خوبی در قالب شخصیت ها فرو می رود. به شرح و توصیف دقیق جزئیات می پردازد. سبک نوشتار او عینی است. از مردم اطراف و تجربیات شخصی خود الگو می گیرد. از لغات و عبارات محسوس استفاده می کند. از مواردی که شناخت و درک شخصیت های ساعدی را پیچیده می کند، می توان به این دو مورد اشاره کرد: شخصیت های ساعدی در رفتار و خلقیات شان پابرجا و ثابت قدم اند، اما به شدت تحت تأثیر عوامل بیرونی هستند. این شخصیت ها اگرچه تغییر می کنند و متحول می شوند اما این تغییر و دگرگونی ها بدون علت نیست و می توان آن ها را ریشه یابی کرد و برای آن ها دلیل آورد. و اغلب شخصیت های ساعدی، برای آن چه انجام می دهند، انگیزه ی معقول و قانع کننده ای، ندارند. از ویژگی های مهم دیگری که می توان در داستان های ساعدی به آن اشاره کرد، وجود شخصیت هایی با سرنوشت یکسان و مشابه است. و تأثیر مهمی که عوامل بیرونی مانند محیط زندگی و جغرافیا بر شخصیت ها دارند. شخصیت های ساعدی دارای خصوصیاتی هم چون جنون و دیوانگی، بیگانگی و بی مهری، تنهایی، ترس و سلطه پذیری، خرافاتی و عامی و... هستند. این شخصیت ها قادر به درک چگونگی درد و رنج خود نیستند، به همین دلیل تلاشی برای از بین بردن این درد و رسیدن به شرایط بهتر نمی کنند. تنها در بعضی داستان ها مانند «عافیتگاه» و «من و کچل و کیکاووس»، و رمان های «توپ»، «غریبه در شهر»، «تاتار خندان» است، که شخصیت ها برای تغییر اوضاع و بهبود شرایط موجود مبارزه می کنند و نقاط روشنی در بعضی شخصیت ها وجود دارد.

نوستالژی( دلتنگی برای گذشته) واژه ای فرانسوی ومعادل غم غربت در فارسی، در اصطلاح حس دلتنگی و حسرت انسان برای گذشته و از دست رفته های پرارج و قابل اعتناست. این اصطلاح که از روان پزشکی به ادبیات گام نهاد، در روان شناسی نیز به عنوان عاملی که گاه از خودآگاه و گاه از ناخودآگاه روان انسان سرچشمه می گیرد، مطرح شده است. از این حیث در نقدهای روان کاوانه ی اثر ادبی، نوستالژی را در خلق اثر، دخیل می دانند. آنچه به ما در فهم نوستالژی کمک می کند، حسرتی است که ذاتی آن است. در متون ادبی به کار بردن واژه های متضمن حسرت و تأسف، دلیلی بر نوستالژی است که خود، بار احساسی متن را افزایش می دهد. پدیده ی نوستالژی در هر اثر ادبی، مشهود است. در ادبیات داستانی نیز نویسندگان بی شماری از جمله جمال میرصادقی، اسماعیل فصیح و هوشنگ گلشیری گاه به صورت گذرا و گاه فراگیر، داستان هایی نوستالژیکی آفریده اند. در داستان های هرکدام از سه نویسنده ی مورد مطالعه، یک یا چند نوستالژی بسامد بالاتری دارد. نوستالژی در داستان ها گاه به صورت فردی و گاه اجتماعی دیده می شود و از طرف دیگر گاهی به صورت لحظه ای و گاه فراگیر و گسترده بر کل اثر پرداخته شده است. میرصادقی به عنوان نویسنده ای طبیعت گرا، مدام دچار نوستالژی روستا و طبیعت زیبا شده و حسرت آمیزانه از آن یاد می کند. در آثار فصیح، بازگشت به گذشته و خاطره گرایی و در آثار گلشیری، اسطوره گرایی و میل به بازسازی ایران باستان، بیشتر از انواع دیگر نوستالژی قابل درک است.

مفاهیم زیادی در اشعار حافظ و مولوی بررسی و سعی در تطبیق آنها با محتوای اشعار شاعران مذکور شد.انطباقی که هدف آن،بومی سازی مفاهیم مذکور و تکمیل ابعاد هر دو طیف بود.مفاهیمی همچون باد صبا و نقش های ارتباطی آن،هرمنوتیک،سطوح اثر بخشی ارتباطات فردی(گشودگی،همدلی،حمایتگری،مثبت گرایی و تساوی) و... به تنهایی در اشعار حافظ و مواردی همچون شرطی شدن کلاسیک،یادگیری وسیله ای یا ابزاری،یادگیری اجتماعی و... به تنهایی در اشعار مولوی و موارد دیگری نیز مانند معنی،جاذبه های انسانی(نزدیکی،آشنایی،توجه گزیده،تفکرات قالبی،تشابه و تعادل) و... در اشعار هر دو شاعر بررسی گشت که از طریق مطالعه موردی اشعار حافظ و مولوی و انطباق آن با نظریات مذکور مشخص شد که نه تنها می توان بین این دو حوزه پیوندی قائل شد،بلکه این امکان هست تا از طریق مفاهیم عرفانی و ارتباطی به کار رفته در اشعار،به بومی سازی و رمزگشایی هرچه بهتر و بیشتر نظریات و مفاهیم نام برده شده کمک شایانی کرد.در این تحقیق سعی شد با بهره گیری از شکل ها و از طریق نتایج حاصل شده توسط جداول درصد های فراوانی،نتایج تحقیق محسوس و مشهود تر نشان داده شود.همچنین سعی گردید تا نتایج به کمک نمودار های رسم شده و موجود در هر بخش،تفکیک و طبقه بندی و قابل فهم تر شود تا امکان استفاده از اطلاعات هر بخش به گونه ی مجزا نیز مهیا گردد.

صفویان از معدود سلسله هایی هستند که در گذر تاریخ توانستند با تکیه بر نیروی مذهبی که از دیرباز در نزد ایرانیان طرفدارانی داشت، نیروی دیگری به به نام ملیت را همراه سازند و با کمک گرفتن از این دو بال نیرومند خود را به سرمنزل مقصود برسانند. بنیان گذاران این حکومت با استفاده از زیرکی و دلاوری خود و تبلیغاتی که در بین مردم راه انداختند مبنی بر اینکه ایشان شاهان ولایت پناه هستند با میل و قهر مردم را به سوی مذهب تشیع سوق دادند و این مذهب را به رسمیت رساندند. در سایه ی این حکومت مذهبی و ملّی تمام شئونات زندگی مردم اعم از اجتماعی، فرهنگی، ادبی، هنری، و به زبان ساده تر همه چیز به رنگ و شکل حکومت آنها درآمد، در غیر این صورت جایی برای مخالف و معترض وجود نداشت. ادبیات کشور ما در تمام دوره ها همسویی خود را با حکومت حفظ کرد تا از رشد خود عقب نماند، گرچه در ابتدای این حکومت با تنگ-تر شدن فضا عده ای از شعرا خروج را بر ماندن ترجیح دادند و راه دیارهای دیگر را در پیش گرفتند امّا آرام آرام با مناسب شدن اوضاع بر غنای ادبیات کشور کمک کردند. با تفکرات مذهبی حکومت صفویه، گونه ای از ادبیّات به نام «ادبیات مذهبی» با وجود اینکه بی سابقه هم نبود به رسمیت رسید و بر اغلب دیوان شعرای این عصر سایه انداخت و شعرا چه طوعاً و چه کُرهاً حتی برای خوشایند حکومت هم که شده مولفه های این گونه از ادبیات را در اشعار خود آوردند. در این میان دیوان شاعران، محتشم، کلیم و صائب از این قافله عقب نماند و با دستوری که شاه طهماسب به محتشم داد او را به سرآمد شعرای شیعه گرای تبدیل کرد تا جایی که بیشترین مولفه های شیعی را در دیوان او می بینیم و لقب «پدر مرثیه سرایی» را حقاً سزاوار او می دانیم؛ اما کاربرد مولفه های شیعی در دیوان کلیم و صائب به وسعت و کمیت دیوان محتشم نیست. از مولفه هایی که در این پژوهش از دیوان ها استخراج شد و مورد تحلیل قرار گرفت می توان به تحمیدیه ها، نعت، منقبت، مرثیه، توصیف اعیاد و رسوم مذهبی و مظاهر و نشانه های مذهب تشیع اشاره نمود که با ارائه ی نمونه هایی در فهرست مشخص و متناسب با هر کدام اشاره گردید.

نقد ادبی از جمله موضوعاتی است که در ادبیات جایگاه ویژه ای دارد و توجه بسیاری از محققین و مخاطبان ادبیات را به خود جلب نموده است. امروزه بررسی متون ادبی براساس «نقد روان شناسانه» یکی از رایج ترین انواع نقدهاست که براساس آن منتقد، روح هنرمند را می کاود و به لایه های پنهان روح و ذهن او پی می برد و از این طریق هنر او را بهتر می شناسد و به دیگران نیز بهتر می شناساند. در این میان یکی از مکتب های مورد توجه منتقدان ادبی، مکتـب روان شنـاسی تحلیلی کارل گوستاو یـونـگ روان شناس مشهور سوییسی است که در نیمه ی دوم سده ی بیستم توسط او بنیان نهاده شد. طبق نظریه ی یونگ هنرمند و شاعر با بهره گیری از محتویات ناخودآگاه جمعی کهن الگوها به آفرینش هنری دست می زند. از رهگذر رشد این مکتب و توجه وافر یونگ به اسطوره ها و کهن الگوها، نقد دیگری به نام «نقد کهن الگویی» یا «نقد اسطوره ای» در میان منتقدان رواج یافته است. این نقد به دنبال برقراری ارتباط میان اثر ادبی و سلسله الگوهای ذهنی است که در ضمیر ناخودآگاه فرد قرار گرفته اند. بر اساس نقد کهن الگویی ناخودآگاه جمعی نقشی اساسی در پیدایش نمادها دارد و ریشه خلاقیت های هنری را می باید در بهره گیری از این نمادها جستجو کرد. بخش مهمی از نقد کهن الگویی به بررسی ارتباط بین ادبیات و روان شناسی می پردازد و بر نحوه خلاقیت های هنری و ادبی تأکید می کند. یونگ برای آفرینش هنری دو جنبه قائل است. یکی «شیوه ی آفرینش روان شناختی» یعنی شیوه ای از آفرینش هنری که برخاسته از خودآگاه است و دیگری «شیوه ی آفرینش دیده ورانه یا رویایی و یا خودانگیخته» که کاملاً برخاسته از ناخودآگاه است. بدین ترتیب می توان برای تحلیل متون ادبی و به ویژه متون حماسی و اسطوره ای از ظرفیت های نقد کهن الگویی استفاده کرد. شاهنامه ی فردوسی در جایگاه یکی از بزرگترین شاهکارهای ادب فارسی، اثری است که دارای عناصر و نمادهای فراوان اسطوره ای و حماسی و کهن الگویی است و از این رو منبع و بستری مناسب برای پژوهش در این حوزه ی نسبتاً جدید نقد ادبی به شمار می رود. از آن جا که نمادهای کهن الگویی در شاهنامه فراوان است و بررسی همه ی آن ها در یک رساله امکان پذیر نیست؛ در این پژوهش به بررسی پنج نماد مهم کهن الگوییِ «اژدها»، «پیر فرزانه»، «سفر قهرمان»، «رویین تنی» و «قهرمان شکست ناپذیر» براساس مکتب روانکاوی یونگ و مبتنی بر نقد روانشناسانه و اسطوره گرا خواهیم پرداخت و چگونگی تبلور هر یک از این کهن الگوها را در حماسه ی ملی ایران تبیین خواهیم کرد.

وجود اشتراکات گوناگون فرهنگی بین دو ملت ایران و هندوستان موضوعی است که از گذشته تا کنون بسیار به آن توجه شده است. اما یکی از این جلوه های اشتراک که تاکنون مغفول مانده و کسی (لااقل به شکل آکادمیک و علمی) به آن نپرداخته وجود جنبه های مشترک بین حماسه ای از ایران زمین (شاهنامه) و دو حماسه هندوستان (رامایانا و مهابهارتا) می باشد. پایان نامه حاضر تلاشی است برای پیداکردن اشتراکات و تطبیق زنان در این سه حماسه بزرگ دنیا. دانشجو ابتدا به معرفی سه حماسه مذکور پرداخته و سپس زنان این سه حماسه را به تفکیک و تفصیل به خوانندگان شناسانده انگاه جنبه های مشترک داستانی و شخصیتی موجود بین زنان در این سه حماسه را یافته و بیان نموده است. سپس در نتیجه گیری به این باور رسیده که زنان آثار فوق از نظر شخصیتی مشترکات فراوانی دارند و به نظر می رسد فردوسی در سرودن اثر بزرگ خود نیم نگاهی به حماسه های هندوستان داشته است یا لااقل برخی قسمت های این حماسه ها از طریق دیگران به گوش او رسیده است.

چکیده : نوستالژی واژه ی فرانسوی است که از علم روانشناسی وارد ادبیات شده است. این اصطلاح روان شناسی به معنای دل تنگی، غم غربت، و حسرت زدگی است. بررسی نمودهایی از نوستالژی در آثار به جای مانده از نویسنده، جلوه هایی آشکار از شخصیت او را نشان می دهد که در چه جامعه ای زندگی می کرده و عوامل مختلف، چگونه بر زندگی او تأثیر گذاشته است. نوستالژی به عنوان یکی از جنبه های روحی و روانی در نهاد آدمی نهفته است؛ که معمولاً نویسنده، آن را به طور نا خود آگاه در آثارش متجلی می نماید. این دل تنگی و غم غربت از سال های دور در ادبیات فارسی به خصوص ادبیات داستانی نمود داشته است. احمد محمود یکی از نویسندگانی است که این واژه در آثار او جایگاه ویژه ای دارد. نوستالژی فردی احمد محمود، مفاهیمی چون تبعید، زندان، غم دوری از شهر و دیار، حسرت دوران جوانی، فقر و بیکاری را در بر می گیرد. از آن جایی که احمد محمود در برهه زمانی خاصی زندگی می کرده است، تأثیرات حاصل از اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه، در خلق آثار او تأثیر برجسته ای داشته است، به طوری که بسیاری از مصادیق نوستالژی و حسرت گذشته در نوشته های او از مشکلات و مواردی است که خود، آن ها را تجربه کرده است. بازگشت به وطن در آثار احمد محمود بازگشت از زندان می باشد که تأثیر فراوانی در خلق مضامین نوستالژی داشته است. نوستالژی در آثار احمد محمود به صورت فردی و گاه به صورت اجتماعی دیده می شود. او از ایام کودکی خویش و مشکلات مردم جنوب با حسرت و اندوه یاد می کند. در این تحقیق سعی شده است با در نظر گرفتن مقوله ی نوستالژی و چارچوب نظریه های مدرن، آثار داستانی احمد محمود، مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد.

مهم ترین ثمره در عرصه ی نقد و نقادی، روشنگری خواننده و نویسنده است. در این راستا نقد فرمالیستی که حدود یک قرن با اصول و قواعد علمی در عرصه ی نقادیِ هنر های مختلفی به ویژه شعر فعالیت دارد، دارای اهمیت است. گرچه در مسکو به طور جدی آغاز شد، پیشینه ای دیرین دارد و افرادی، چون «افلاطون، ارسطو، آگوستین، کانت و ...» به آن اشاره داشته اند. از زمان شکل گیری اصولی این نقد در مسکو تا اوج گیری آن در چک و امریکا، افراد مطرح و نامداری، چون «اشکلوفسکی، موکاروفسکی، یاکوبسن، اَیخِن باوم، ولک و ...» به نقد فرمالیستی پرداخته اند که از بنیان گذارانِ آن بوده اند و نیز از مکتب های دیگری، مانند «فوتوریسم و سمبولیسم» تأثیر پذیرفته است. از مهم ترین مقوله های نقد فرمالیستی که در چارچوب یک اثر ادبی(به ویژه شعر) توسط نقاد مورد بررسی قرار می گیرد، می توان به «ادبیّت، شکل(فرم)، واژه، چگونگی کاربرد واژه در هم نشینی(ترکیب) و جانشینی(انتخاب)، آشنایی زدایی، برجسته سازی، هنجارگریزی و قاعده افزایی» اشاره کرد. «فرمالیسم» اثر ادبی را تنها در شکل و ادبیّت آن بررسی می کند و به مسائل بیرونی و خارج از متن و کلام اثر، همانند «مسائل اجتماعی، زندگی نویسنده، تاریخ، اخلاق و روان شناسی» نمی پردازد. آن چه در این نقد بسیار دارای اهمیت است، «آشنایی زدایی» است که میدان فراخ و بازی دارد و هرآن چه که در کلامِ اثر، خارج از هنجار و نرم معمولی باشد و سبب برجسته سازی و غریب سازی شود، می تواند در مقوله ی آشنایی زدایی قرار بگیرد. «لیچ» زبان شناس معروف انگلیسی، به هنجار گریزی و قاعده افزایی زبان ادبی که در مقابل آن زبان خودکار، روزمرّه و عادی است اشاره می کند. در هنجارگریزی به انواع آن، از قبیلِ «هنجارگریزی واژگانی، آوایی، نحوی، معنایی، نوشتاری، گویشی، سبکی، و زمانی(باستان گرایی)» و در قاعده افزایی به مطالبی، چون «توازن آوایی، توازن واژگانی و توازن نحوی» که هر کدام از آن ها دارای شاخه های فرعی هستند می پردازد. در این پایان نامه کوشش شده است تا طبق فرضیه های مطرح شده، اشعار «منوچهر آتشی» که یکی از چهره های شاخص در شعر معاصر است از منظر فرمالیستی مورد بررسی قرار گیرد که در این باره به مجموعه های شعری که جداگانه به چاپ رسیده اند و به ویژه دو جلد «مجموعه اشعار» او مراجعه شده است. نیز در این پایان نامه به زندگی شخصی و ادبی او، جهت آشنایی خواننده، اشاره شده است. از آن جا که روش این نقد روش علمی است، بسامد استفاده از مقوله های هنجارگریزی و قاعده افزایی در اشعار آتشی را نشان می دهد و خوانشی تازه برای خواننده ایجاد می کند تا از دیدگاهی دیگر تصاویر اشعار را بشناسد.

هدف اصلی و غایت سیر و سلوک الی الله، قرب و وصول به حق تعالی و اتّصاف و تخلّق به اوصاف و اخلاق الهی ست. برای نیل به این مقصود، سالک طریق حق، مقامات و منازلی را از یقظه و توبه تا فناء فی الله که نهایت مقامات و مراتب سیر الی الله است طی می کند وی با نیستی و فنا از صفات مذموم بشری، به هستی و بقای صفات محمود ربوبی می رسد و به زیور اوصاف الله آراسته می شود. معهذا تا زمانیکه به نیستی از عبودیت نرسد، هستی ربوبیّت در وی متجلّی نگردد. از این رو بحث«فنا» از بحث های اساسی عرفان و تصوف محسوب می شود. بایزید بسطامی، عارف بزرگ سده سوم هجری و بنیان گذار مکتب سکر، از عارفانی ست که در باب مقام فنا و اصطلاحات و عبارات آن داد سخن داده و راه را برای سالکان و عارفانی همچون مولانا جلال الدین بلخی هموار کرده است. مسأله ی فقر و فنا و نیستی وتعبیرات گوناگون آن از مسائل اصلی و اساسی ست که انعکاسی بسیار وسیع در سخنان این دو عارف داشته است. ما در این پژوهش برآنیم که نگاه بایزید و مولانا را به مقام فنا و مفاهیم و معانی مختلف آن، درقالب اصطلاحات و عبارات عرفانی، مورد بررسی و تحلیل و مقایسه قرار دهیم.

نقد زیبایی شناسانه نقدی است که بر پایه اصول زیبایی شناختی استوار است و اثر هنری را از جهت حسن و نیکویی آن و بدون توجه به آفریننده اثر مورد بررسی قرار می دهد و با وجوه نظریات مختلف و گاه متناقض هدفی برجسته دارد و آن هم کشف زیبایی ها در یک اثر ادبی و بررسی عناصر به وجود آورنده آن اثر است. از جمله این عناصر صور خیال است، بررسی صور خیال در آثار ادبی نتایج ارزشمندی را دارد از جمله شناخت ابتکارات و شگردهای خاص ادیب و بیان خلاقیت ها به منظور الگویی برتر برای تبعیت و بهره مندی مخاطبان و همچنین دستیابی به توان نقد و تحلیل آثار ادبی و جنبه های زیبایی شناختی آنها. بسیاری از کتاب هایی که در زبان فارسی مطرح هستند کتبی هستند که به مقاصد غیرادبی نوشته شده اند ولی جنبه های ادبی آنها را بسیار زیبا و ادبی ساخته است. دو کتاب «تاریخ بیهقی» و «راحه الصدور و آیه السرور» جزء متون مهم ادبی و دربردارنده ارزش های هنری و نکته های زیبایی شناسی فراوان هستند. با توجه به اینکه در نقد زیبایی شناسی صور خیال بیشتر مورد توجه قرار می گیرد در این پژوهش سعی بر این است که صور خیال (تشبیه، مجاز، استعاره، کنایه) در دو اثر «تاریخ بیهقی» و «راحه الصدور و آیه السرور» بررسی شود و این دو اثر از نظر این موارد مورد مقایسه قرار گیرند.

ادبیات تطبیقی از جمله موضوعاتی است که در ادبیات جایگاه ویژه ای دارد و توجه بسیاری از محققین و مخاطبان ادبیات را به خود جلب نموده است. ادبیات گسترده با سایر کشورها و کنجکاوی روز افزون انسان متجدد است که باعث به وجود آمدن مبحثی تازه در قلمرو ادبیات گشته که از آن با عنوان ادبیات تطبیقی یاد می کنند. ادبیات تطبیقی در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه پدید آمد و «نخستین کسی که اصطلاح ادبیات تطبیقی literature comparee را به کار برد، سنت بوو، نقاد و شاعر معروف فرانسوی بود. از آن پس اندک اندک " ادبیات تطبیقی" جایی برای خود باز کرد و موضوع کتاب های متعدد و درس و دانشگاه ها قرار گرفت. قلمرو آن شامل بررسی موارد مشابه، در ادبیات کشورهای مختلف است. که همواره از دو جهت مورد مقایسه و بررسی قرار می گیرد: 1. از حیث موضوع 2. اندیشه و احساس». امروزه بررسی متون ادبی بر اساس «نقد روانشناسانه»، که یکی از رایج ترین انواع نقداست انجام گرفته، که بر اساس ان منتقد روح هنرمند را می کاود و به لایه های زیرین ذهن او راه می یابد و از این طریق هنر او را شناخته و به دیگران نیز می شناساند که در این میان ،یکی از مکتب های مورد توجه منتقدان ادبی، مکتب روان شناسی کارل گوستاو یونگ روانشناس سوئیسی می باشد، که طبق نظریه ی وی، هر هنرمند، شاعر و یا نویسنده ای با بهره گیری از محتویات ناخودآگاه جمعی کهن الگوها، به خلق اثری دست می زند. در کنار توجه به این مکتب و نیز توجه روان شناسان به اسطوره ها و کهن الگوها، نقد دیگری به نام « نقدکهن الگویی» یا «نقد اسطوره ای» در میان منتقدان رواج یافته است. نقد کهن الگویی در پی آن است که به برقراری ارتباط میان میان اثر ادبی و سلسله کهن الگوهای ذهنی که در ضمیر ناخودآگاه فرد قرار دارند بپردازد. بر اساس این نقد است که ناخودآگاه جمعی نقش اساسی را در پیدایش نمادها ایفا کرده و ریشه خلاقیت های هنری را جستجو می کند که بخش اعظم آن در ارتباط با رابطه ی روانشناسی و ادبیات می باشد. بنابراین برای تحلیل متون ادبی و به ویژه متون حماسی و اسطوره ای می توان از نقد کهن الگویی بهره جست . در این میان جوزف کمپبل، نویسنده و اسطوره شناس آمریکایی، در کتاب مشهور خود، قهرمان هزار چهره،سیرو سفر درونی انسان را در قالب قهرمان و سفر قهرمان اسطوره ای پی می گیرد و با بررسی افسانه ها و قصه های جهان نشان می دهد که چطور این کهن الگو در هر زمان و مکان خود را در قالبی جدید تکرار می کند تا انسان را به سیرو سفر درونی و شناخت نفس راهنمایی کند. بر همین اساس شاهنامه فردوسی و اودیسه هومر از جمله شاهکارهای حماسی هستند که بستری مناسب برای بررسی و کنکاو در حوضه ی نقد ادبی به شمار می روند، چرا که در شاهنامه و داستانهای حماسی هومر ،نمادهای کهن الگویی وافری به چشم می خورد ،بنابراین بستری مناسب را برای پژوهش فراهم آورده است. ولیکن به دلیل وافر بودن این نمادها و کهن الگوها ،در این پژوهش تنها به بررسی کهن الگوی مهم سفر قهرمان در دو داستان حماسی شاهنامه و اودیسه هومر و به بررسی و تطبیق این نماد در دو داستان پرداخته شده است.

عشق یکی از مبانی اساسی زندگی انسان است که بینش های متفاوتی را، در میان اندیشمندان و فلاسفه پدید آورده است. این بینش ها که بیشتر براساس امیال و خواسته های جامعه ی مردسالار شکل گرفته است، به وضوح می توان علائم آن را در ادبیات غنایی فارسی مشاهده کرد. بر این اساس، هر یک از ادیبان و نویسندگان، با تاثیر پذیری از نگرش های حاکم بر روزگار خود، به پردازش شخصیت معشوقه های خود در آثارشان پرداخته اند. رمان شمس و طغرا از جمله نخستین رمان های نوین در عرصه ی ادبیات داستانی معاصر است که محمد باقر خسروی آن را به شیوه ی ادبیات داستانی اروپایی پدید آورد. خسروی، در این رمان، با پروراندن چندین داستان عاشقانه، به بازگو کردن ویژگی های زن مطلوب یک مرد(عاشق)می پردازد. در این رمان هر یک از این شخصیت ها ویژگی-های منحصر به خود را دارد که می توان هر کدام را از لحاظ روا شناسی یونگ در یکی از دو گروه برون گرا و درون گرا جای داد. چنان که شخصیت های ماری و فردوس در گروه شخصیت های درون گرا و شخصیت طغرا، آبش و هما را می توان در گروه شخصیت های برون گرا جای داد. . بدین ترتیب نویسنده به تناسب ویژگی های روانی هر یک ازاین شخصیت ها در داستان، به شخصیت پردازی هر یک از این معشوقه ها در داستان می پردازد. در این پژوهش نیز، پژوهش گر بر آن است تا با تبیین ویژگی های شخصیتی هر یک از معشوقه های رمان شمس و طغرا، چه از لحاظ شخصیت پردازی ادبیات داستانی و چه از لحاظ ویژگی های شخصیتی هر یک از معشوقه ها از لحاظ روان شناسی، به بینش عمیقی درباره ی شخصیت معشوقه-های این رمان دست یابد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.