نام پژوهشگر: علاء الدین کرد ناییج
حمید نعمتی حسین بشارتی
این پژوهش با هدف بررسی تاثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (fّ(amّ و باکتری هایpgpr بر شاخص های رشد گیاه گوجه فرنگی در خاک های آلوده به کادمیوم و سرب انجام شد. بدین منظور دو آزمایش گلخانه-ای جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور های آزمایش اول شامل موجود زنده در چهار سطح شاهد (b0f0)، باکتری (b1f0)، قارچ (b0f1) و اثر توأم باکتری و قارچ (b1f1) و چهار سطح کادمیوم (0، 50، 100 و 200 میلی گرم در کیلو گرم) و برای آزمایش دوم فاکتور ها شامل موجود زنده در چهار سطح شاهد (b0f0)، باکتری (b1f0)، قارچ (b0f1) و اثر توأم باکتری و قارچ (b1f1) و چهار سطح سرب (0، 250، 500 و 1000 میلی گرم در کیلوگرم) بود. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش، افزایش سطح کادمیوم و سرب، باعث کاهش معنی دار وزن خشک اندام هوایی ریشه، میزان کلروفیل، ارتفاع گیاه، کاروتنوئید، درصد کلنیزاسیون ریشه و تعداد اسپور قارچ میکوریز شد، همچنین غلظت و جذب کادمیوم و سرب در ریشه و اندام هوایی، کارایی استخراج و جذب گیاهی افزایش یافت. حداکثر جذب کادمیوم در ریشه و اندام هوایی مربوط به تیمار قارچ بود که به ترتیب افزایش 16/2 و 42/3 برابر نسبت به تیمار شاهد (عدم تلقیح) داشت. در بین تیمار های میکروبی حداکثر غلظت سرب در ریشه و اندام هوایی مربوط به تیمار توأم قارچ و باکتری بود که به ترتیب افزایش 46/1 و 8/6 برابر نسبت به تیمار شاهد داشت. کمترین مقدار جذب و غلظت سرب در اندام هوایی، کارایی استخراج، انتقال و جذب گیاهی نسبت به تیمار شاهد (عدم تلقیح) مربوط به اثر توأم باکتری و قارچ بود. با توجه به نتایج این پژوهش تلقیح قارچ بیشترین تأثیر را در انتقال کادمیوم به اندام هوایی ، تلقیح توأم قارچ با باکتری در تجمع سرب در ریشه و تلقیح جداگانه باکتری در استخرج و انتقال سرب به اندام هوایی نقش موثری داشته اند.