امروزه بیش از هر زمان دیگر تأمین نیاز گیاهان به عناصر غذایی کافی به منظور تولید محصول و در نتیجه تأمین امنیت غذایی جامعه بشری اهمیت دارد. روی و منیزیم از عناصر ضروری در تغذیه گیاه می‏باشند و نقش اساسی در فعال‏سازی بسیاری از آنزیم‏ها دارند. به‏علاوه در سنتز پروتئین و rna نیز دخالت دارند و نقش کلیدی در تولید کلروفیل بازی می‏کنند. با توجه به اهمیت این عناصر به‏ویژه در فرآیند فتوسنتزی گیاه، آزمایشی جهت ارزیابی تأثیر محلول‏پاشی آن‏ها بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک لوبیا چشم‏بلبلی (vigna sinensis l.) در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول‏پاشی اکسید روی در سه سطح (صفر، 6 گرم در لیتر نانو ذره و همین غلظت از روی معمولی) و محلول‏پاشی اکسید منیزیم شامل پنج سطح (صفر، 5/0 و 1 درصد از نانو ذره و همین غلظت‏ها از منیزیم معمولی) بودند که در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. اعمال تیمار در دو مرحله 65 و 70 روز پس از کاشت صورت گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد نانو منیزیم به تنهایی در غالب موارد تأثیر منفی بر وزن خشک برگ، دمبرگ و ساقه داشت و آن‏ها را نسبت به شاهد کاهش داد. با محلول‏پاشی روی معمولی و منیزیم معمولی (در هر دو غلظت) طول ساقه نسبت به شاهد افزایش یافت. بالاترین قطر ساقه با میانگین 24/12 میلی‏متر از کاربرد روی معمولی توأم با نانو منیزیم 1 درصد به دست آمد که اختلاف معنی‏داری با شاهد نداشت. بیشترین تعداد انشعابات جانبی (88/5 شاخه) در محلول‏پاشی با نانو روی به تنهایی مشاهده شد که با نتیجه حاصل از ترکیب تیماری روی معمولی × منیزیم معمولی 5/0 درصد برابر بود. در سایر سطوح منیزیم کاربرد روی معمولی تأثیر منفی بر این صفت داشت. بالاترین عملکرد با میانگین 76/3864 کیلوگرم در هکتار از کاربرد توأم دو عنصر روی و منیزیم با بیشترین غلظت و به فرم معمولی به دست آمد. در سطوح مختلف منیزیم با محلول‏پاشی نانو روی محتوای آب نسبی در مقایسه با سطح روی صفر افزایش یافت. بیشترین درصد پروتئین دانه (78/22 درصد) در شرایطی مشاهده شد که نانو منیزیم 1 درصد به تنهایی استفاده گردید که نسبت به شاهد 28/2 درصد افزایش داشت. محتوای کلروفیل برگ نیز در اوایل فصل رشد در این تیمار بیشترین مقدار بود ولی در انتهای فصل، محتوای کلروفیل در تیمار روی معمولی × نانو منیزیم 1 درصد برتر از سایر تیمارها قرار گرفت. به طورکلی در حیطه این آزمایش کاربرد روی و منیزیم به فرم نانو بر اکثر صفات مورفولوژیک تأثیر منفی داشت که می‏تواند به دلیل مسمویت ایجاد شده ناشی از فعالیت بالای این ذرات باشد.

برگ‏ها اندام‏های اصلی فتوسنتزکننده هستند و تولید سطح برگ از عوامل مهم در جهت انتقال انرژی و فرآیند تجمع ماده خشک در گیاه زراعی می‏باشد. سطح برگ یکی از مهمترین متغیرهایی است که در بررسی رشد و شبیه‏سازی و بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و اکولوژیکی از جمله فتوسنتز، تعرق و بیلان انرژی مورد استفاده قرار می‏گیرد و متغیری کلیدی برای مطالعات فیزیولوژیکی است از این رو، شبیه‏سازی دقیق و صحیح تغییرات زمانی شاخص سطح برگ ، اولین ضرورت در کلیه مدل‏های شبیه‏سازی رشد گیاهان زراعی است. نیتروژن و کربن نیز از جمله عناصری هستند که نقش بسزایی در رشد و نمو گیاهان دارند. بنابراین تعیین روابط دقیق و ساده‏ای که بتوانند سطح برگ گیاهان را مدل‏سازی کنند، در مدل‏سازی رشد گیاهان نقش بسزایی دارد. برای این منظور آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1389 بر روی گیاه دارویی موسیر انجام شد. آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی با دو عامل نیتروژن (در چهار سطح 100، 200، 250، 300 کیلوگرم در هکتار) و وزن غده موسیر (10-20گرم و 20-30گرم) در 3 تکرار انجام گرفت. برای تخمین سطح برگ این گیاه ابعاد برگ (طول و عرض برگ)، وزن خشک بوته و برگ اندازه‏گیری و درجه حرارت تجمعی لازم با استفاده از داده های هواشناسی محاسبه شد. جهت بدست آوردن بهترین مدل برای تخمین سطح برگ گیاه موسیر، از روابط مختلفی شامل مدل حاصل از رابطه بین ابعاد برگ و سطح برگ، رابطه بین درجه روز رشد و تغییرات سطح برگ با استفاده از تابع بتا، مدل‏سازی سطح برگ با در نظرگرفتن اثر کربن روی سطح برگ و ایجاد رابطه سطح برگ با میزان نیتروژن ورودی استفاده گردید. بین تمام مدل‏های مورد ارزیابی در این آزمایش مدل (+0.999(w2 la=0.00005(w2)2، دقیق‏ترین تخمین )0/0msd= ,1 r2=) و مــــــدل کمترین دقت را در تخمین )742/92msd= ,733/0 r2=) سطح برگ موسیر داشتند. در این میان مدل پیش‏بینی‏کننده‏ی اثر نیتروژن روی سطح برگ دقت (49/4% ,rmse=999/0 r2=) بیشتری نسبت به مدل اثر کربن (44/39%rmse= ,733/0 r2=) داشت.

به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر، 3 سطح کود نیتروژن (100کیلو گرم، 200کیلوگرم، 300کیلوگرم) و دو زمان مصرف کود نیتروژن ( مصرف یکجای کود و مصرف دو مرحله ای کود) بر رشد و عملکرد ذرت علوفه ای، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دادانشگاه صنعتی شاهرود به اجرا درآمد. پرایمینگ بذر باعث افزایش شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی، عملکرد کل، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، تعداد دانه در ردیف، و تعداد بلال در در بوته گردید. اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر روی شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، عملکرد کل، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، تعداد دانه در ردیف، و تعداد بلال در در بوته معنی دار نشان داد. تقسیط کود نیتروژن نیز بر روی عملکرد، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، تعداد دانه در ردیف، و تعداد بلال نیز معنی دار نشان داد. اثر متقابل دو جانبه هیدروپرایمینگ و سطوح کود نیتروژن - هیدروپرایمینگ و زمان مصرف- سطوح مصرف کود نیتروژن و زمان مصرف کود نیتروژن بر شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی، عملکرد علوفه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، وزن خشک بلال و طول بالا معنی دار بودند. همچنین اثر متقابل سه جانبه بر عملکرد کل، وزن خشک بلال، طول بلال معنی دار نشان داد.