نام پژوهشگر: قاسم قندهاری
قاسم قندهاری جابر سلطانی
تغییرات اقلیم به عنوان یکی از مهمترین معضلات قرن بیست ویکم، جامعه بشری را تحت تاثیر خود قرار داده است. پیامدهای ناشی از این پدیده اثرات مختلفی را در توسعه منابع آب و جنبه های مختلف زندگی بشر ایجاد می نماید که از مهمترین آنها می توان به تغییر توزیع زمانی و مکانی بارش و نوع آن، جریان های سطحی، تبخیر، تغذیه سفره های آب های زیرزمینی، کیفیت آب و افزایش سطح آب دریاها اشاره نمود که نهایتاً بر اسکان بشر، تولیدات کشاورزی و استفاده از انرژی تاثیر می گذارد. لذا شناخت جامع منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به عنوان یکی از موثرترین عوامل رشد و توسعه اقتصادی– اجتماعی بشمار می آید. حوضه ی رودخانه بار به دلیل وجود سد بار واقع در آن، به عنوان یک حوضه ی آبریز مهم در شهرستان نیشابور قلمداد می شود. از اینرو در این تحقیق سعی شده است اثر تغییرات اقلیم در دوره ی 2011-2040 میلادی با استفاده از خروجی های مدل گردش عمومی جو (hadcm3) تحت دو سناریوی اقلیمی a2 و b2 بر روی تخصیص منابع آب حوضه بررسی شود. نتایج مدل ریز مقیاس نمایی sdsm نشان دهنده افزایش دما و کاهش بارندگی در دوره مورد نظر نسبت به دوره ی پایه (1971-2000) می باشد. بطوریکه بطور متوسط تحت سناریوی a2 افزایش 0.086 درجه سلسیوس دما و کاهش 9 درصدی بارندگی و تحت سناریوی b2 افزایش 0.095 درجه سلسیوس و کاهش 7.23 درصدی بارندگی در منطقه پیش بینی می شود. به تبع این افزایش دما و کاهش بارندگی میزان آبدهی رودخانه بار نیز کاهش یافته است. بطوریکه تحت سناریوی a2 کاهش 21.71 درصدی و برای سناریوی b2 کاهش 22.18 درصدی دبی در دوره ی 2011-2040 نسبت به دوره پایه (1971-2000) انتظار
مهسا مالمیر ام البنی محمدرضاپور
تغییرات اقلیم، یکی از مهم ترین موضوعات قرن بیست و یکم، در پژوهش های زیست محیطی است. هر گونه تغییر اقلیم در کره ی خاکی، سرآغاز زنجیره ای از واکنش هاست که اثر آن به طور مستقیم در فرآیندهای هیدرولوژیکی ظاهر می شود. حوضه ی آبریز قره سو واقع در استان کرمانشاه، یکی از زیرحوضه های مهم کرخه است که از لحاظ کشاورزی و تأمین امنیت غذایی، یک منطقه ی مهم در استان قلمداد می شود. با توجه به اثرات تغییر اقلیم در تشدید مسئله کمبود آب، بررسی اثرات این پدیده در بخش کشاورزی و بیشینه کردن استفاده از تغییرات دما و سیکل وقوع بارندگی های موثر در جهت مدیریت بهتر آب آبیاری ، ضروری به نظر می رسد. در راستای این امر، دستیابی به روش-های مطمئن پیش بینی جریان رودخانه ها به منظور برنامه ریزی در بهره برداری به موقع از منابع آب از اهمیت روزافزونی برخوردار است.در این مطالعه ابتدا با استفاده از مدل sdsm، داده های بزرگ مقیاس مدل گردش عمومی جو (hadcm3) در دو سناریوی اقلیمی a2 و b2، برای پارامترهای هواشناسی دما و بارندگی در حوضه ی قره سو ریز مقیاس شده، سپس با استفاده از داده های بارش، دما و دبی در دوره ی پایه (1971-2000) و خروجی های مدل ریز مقیاس نمایی در دوره ی (2011-2040)، با بکار گرفتن شبکه عصبی مصنوعی در نرم افزار متلب، دبی رودخانه در دوره ی آتی محاسبه و در نهایت به کمک مدل ارزیابی و برنامه ریزی منابع آب، weap، وضعیت منابع آب و تخصیص مقدار آب در دوره ی آتی شبیه سازی شده است. نتایج مدل اقلیمی، نشان دهنده افزایش دما و کاهش بارندگی در دوره ی مورد نظر نسبت به دوره پایه (2000-1971) می باشد. بطوریکه بطور متوسط تحت سناریوی a2 و b2، افزایش 6/1 درجه سانتی گراد دما و کاهش 77/1 درصدی بارندگی تحت سناریوی a2 و کاهش 1/1 درصدی بارندگی تحت سناریوی b2، در منطقه پیش بینی شده است. به تبع این افزایش دما و کاهش بارندگی، میزان آبدهی رودخانه قره سو کاهش یافته است. بطوریکه تحت سناریوی a2، کاهش 62 /32 درصدی و برای سناریوی b2 کاهش 40/33 درصدی دبی در دوره ی 2040-2011 نسبت به دوره پایه (2000-1971)، انتظار می رود. نتایج مدل weap، برای سناریوهای اقلیمی با وضع موجود سطح کشاورزی، نشان دهنده افزایش نیاز تأمین نشده برای کشاورزی در منطقه است.
علی عجم زاده محمود رضا ملایی نیا
چکیده تغییرات اقلیم به عنوان یکی از مهم ترین معضلات قرن بیست ویکم، جامعه بشری را تحت تاثیر خود قرار داده است. پیامدهای ناشی از این پدیده اثرات مختلفی را در توسعه منابع آب و جنبه های مختلف زندگی بشر ایجاد می نماید که از مهم ترین آن ها می توان به تغییر توزیع زمانی و مکانی بارش و نوع آن، جریان های سطحی، تبخیر، تغذیه سفره های آب های زیرزمینی، کیفیت آب و افزایش سطح آب دریاها اشاره نمود که نهایتاً بر اسکان بشر، تولیدات کشاورزی و استفاده از انرژی تاثیر می گذارد. لذا شناخت جامع منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به عنوان یکی از موثرترین عوامل رشد و توسعه اقتصادی–اجتماعی بشمار می آید. حوضه ی رودخانه فیروزآباد به دلیل وجود سد تنگاب در آن، به عنوان یک حوضه ی آبریز مهم در شهرستان فیروزآباد قلمداد می شود. از اینرو در این تحقیق سعی شده است اثر تغییرات اقلیم در دوره ی 2011-2030 میلادی با استفاده از خروجی های مدل های گردش عمومی جو مناسب با منطقه تحت سه سناریوی اقلیمی a2 و b1 و a1b بر روی تخصیص منابع آب حوضه بررسی شود. نتایج مدل ریز مقیاس نمایی sdsm در ایستگاه حنیفقان نشان دهنده کاهش بارندگی در ماه های آذر، اسفند و فروردین در دوره مورد نظر نسبت به دوره ی پایه(1971-2000) می-باشد. نتایج مدل ریز مقیاس نمایی lars-wg برای ایستگاه تنگاب نشان از افزایش بارش در ماه های دی و بهمن و کاهش در ماه های آذر و اسفند است، در تمامی ماه ها افزایش دما بر اساس تمامی مدل سناریوها حاصل شد. در مطالعه دبی آینده از چندین روش هوش مصنوعی استفاده شد و از مقایسه آن ها از طریق آزمون های آماری و گرافیکی، شبکه عصبی آموزش دیده با الکوریتم رقابت استعماری به عنوان بهترین روش انتخاب شد. نتایج بررسی رواناب آینده، کاهش رواناب بهاره را نشان می دهد، بیشترین عدم قطعیت در رواناب مربوط به ماه فروردین بود. جهت بررسی اثر تغییر اقلیم بر روی تخصیص آب سد تنگاب از مدل ارزیابی و برنامه ریزی آب(weap) استفاده شد. نتایج مدل weap برای نه سناریوی مختلف بررسی شد و به منظور سازگاری با شرایط کمبود و عدم تامین، یک سناریوی سازگاری تعریف شد و توانایی آن در مقابله با سناریوهای فرض شده، مورد ارزیابی قرار گرفت.