با نگاهی گذرا به آثار تاریخی،ادبی وهنری ایران در می یابیم که جایگاه پرندگان در افسانه ها و داستان های آن بسیار پررنگ است و حتی در روایات ،اعتقادات، باورهای قومی ومذهبی نیز به اشکال مختلف به آن پرداخته شده است. در بعضی موارد این گونه نقوش علاوه بر جنبه تزیینی، احتمالاً حاوی معانی و مفاهیم دیگری نیز می باشند،طاووس از جمله پرندگانی است که حاوی ویژگی های خاصی است که آن را از بعضی گونه های دیگر پرندگان متمایز می کند.این پژوهش به دنبال آن است تا با شناخت نقش طاووس در آثار و به ویژه بافته های دوره اسلامی نظیر زیرانداز، پارچه و رودوزی ها به مثابه تزیین ،جایگاه آن را از نظر شکل ظاهری و معنی و مفهوم کارکردهای آن را در طول دوره اسلامی تا پایان قاجار در ایران بررسی نماید. روش تحقیق برای دستیابی به این هدف،توصیفی است که با مطالعه کتابخانه ای و شناسایی نمونه های موجود در موزه ها، مجموعه ها و مشاهده تصاویر نمونه های آثار و مکتوبات صورت می پذیرد.آنچه از نتیجه این پژوهش بدست می آید چنین پنداشته می شود که طاووس همواره یکی از زیباترین نوع پرندگان شناخته شده و استفاده از آن بر زیبایی اشیاء و آثار می افزوده است تا جایی که گاه زیبایی آن ها را به طاووس نسبت می داده اند.از آغاز اسلام تا کنون نقش طاووس در بسیاری از آثار دوره های مختلف تاریخی جلوه گر شده است که بیش از همه می توان تنوع کاربرد آن را بر روی بافته ها مشاهده کرد.این پرنده در فرهنگ اسلامی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و نقش آن در آثار هنری اوایل دوره اسلامی بازتاب دارد. در آغاز نشان آسمان پر ستاره و سپس تزیینی و تجملی معنی یافته است.در دوره های صفوی و قاجار،نقش طاووس یکی از نشانه های فضای بهشتی به شمار می رود و نمایی از بهشت را تداعی می کند.از نظر ویژگی های ظاهری نیز در طول دوره اسلامی در ایران،تغییراتی از نظر ظاهر، شکل و فرم، ترکیب بندی داشته است به طوری که به اشکال انتزاعی و طبیعی وجنبه های نمادین یا تزیینی مطرح شده و در قالب های تک نگاره، ریتمیک، دارای تقارن محوری و یا مرکزی به کار رفته است و بیشتر آن ها از پهلو(نیم رخ)و با دنباله گشوده رو به بالا مشاهده می شوند. واژگان کلیدی: طاووس، بافته های دوره اسلامی ،هنر اسلامی،تزئین ،نماد.