دراین پژوهش سعی شده است از منظر دو متفکر بزرگ شیخ اشراق ابن سینا به مقوله مهم ادراک حسی پرداخته شود، به نظر شیخ اشراق اطلاعات حاصله از ادراک حسی اثبات پذیر نسبت زیرا انسان هرگز نمی تواند بداند که آیا عین این اطلاعات برای دیگران هم حاصل می شود یا نه وماهیت بدست آمده از طریق ادراک حسی را شخصی ومنحصر به فرد می داند، سهروردی حواس ظاهری را پنج حس می داند و به لامسه وسامعه وشامه وذائقه وبا صره تقسیم می کند که ابن سینا نیز در مورد این موضوع همین تقسیم بندی را پذیرفته است البته سهروردی همه ادراکات حسی را بازگشت به عملیات ذهنی و نفسانی می داند ونوعی از علم اشراقی به حساب می آورد وبعد از حواس ظاهری به بیان حواس باطنی می رسیم که هم شیخ اشراق وهم ابن سینا این قوا را به حس مشترک، خیال، واهمه، متخلیه، حافظه تقسیم می کنند والبته تفاوت نظر اصلی این دو در این است که ابن سینا برای هر یک از قوا جایگاه خاصی را در مغز می داند وهر کدام را مجزا از یکدیگر می داند، شیخ اشراق نیز برای هریک از قوای باطن جایگاه خاص در مغز می داند ولی قواه واهمه، متخلیه وحافظه را در اصل یک قوه می داند که به اعتبارهای مختلف وجود دارد والبته دلیل شیخ اشراق ونظارت ابن سینا را در این مورد به طور کامل دراین رساله بیان داشتیم، شیخ اشراق امکان وجود حواس باطنی دیگری را نیز مجاز می داند وبازگشت همه قوای حسی باطنی وظاهری را به یک نور که همان ذات نورانی است می داند. روش اجرایی بکار برده شده به شیوه ی کتابخانه ای براساس فیش برداری از ماخذ اصلی، تحلیل فیش ها