چکیده از آنجایی که فرهنگ و معماری در هر تمدنی بیانگر مظاهر آن تمدن است و وابستگی بسیاری با شیوه ی نگرش، اوضاع اجتماعی، رشد جوامع و هنر هر قوم دارد، لذا در این پژوهش سعی می شود با بررسی آثار فرهنگی دوره تاریخی هخامنشیان، با تاکید برتمدن و فرهنگ وهمچنین آثار معماری (بطور کلی آثار ملموس و غیر ملموس) به نوعی با شیوه های ابداعی و اقتباسی هنر و فرهنگ هخامنشیان آشنایی حاصل گردد. در این میان بررسی مناطق جغرافیایی و حدود شهرب ها بر اساس کتیبه داریوش هخامنشی در بیستون و روایت هرودوت در تقسیمات مالیاتی در مقایسه با تقسیمات دنیای امروز ما را با تاثیرات و ویژگی های فرهنگی این سلسله تاریخی آشنا می سازد. بررسی خط و زبان، نظام اداری و قوانین قضایی به همراه کنکاش در مذهب و دین و تنوع قومیتی در پهنه امپراتوری از موارد این کاوش است. همچنین آثار ملموسی چون سکه ها وآثار معماری باقی مانده از آن دوران نیز با تصاویر و سفر های گوناگون پژوهشگر و تحقیقات میدانی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم هم سعی شده تا با مقایسه نقشه های تاریخی از دیرباز تاکنون موقعیت های فعلی هر کشور را تعیین نمود تا بهتر بتوان با تنوع و گستردگی این امپراتوری ارتباط برقرار کرد و تاثیرات فرهنگی آن را در دوره های دیگر تاریخی و سلسله های بعدی مورد ارزیابی قرار داد.