چکیده جهت بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی گونه گلابی وحشی pyrus boisseriana با استفاده از نشانگر های مورفولوژیکی و ایزوآنزیمی سه جمعیت طبیعی ازجنگل های جوزک-درکش در یک گرادیان ارتفاعی واقع در خراسان شمالی انتخاب و نمونه های برگ و بذر برداشت شد. پس از عصاره-گیری از نمونه های برگ و بذر، بررسی کمی با استفاده از دستگاه اسپکتوفتومترuvو بررسی کیفی آن با استفاده از ژل الکتروفورز (page) انجام شد.جمعیت سوم تنوع درون و بین جمعیتی بیشتری در فعالیت کمی و کیفی نشان داد.از میان صفات مورفولوژیکی صفات ابعاد میوه، ابعاد روزنه، مساحت و محیط برگ، حداکثر پهنای برگ و طول برگ در ایجاد واریانس بیشترین اهمیت را داشته اند و کمترین میزان پلاستیسیتی را به خود اختصاص داده اند اینصفات بعنوان صفات پیشنهادی جهت بررسی گونه گلابی معرفی می شود.جمعیت اول تنوع درون و بین جمعیتی بیشتری در صفات مورفولوژیکی به خود اختصاص داد. نشانگر ایزوآنزیمی و نشانگرمورفولوژیکی برگ در بررسی تنوع کارا بوده و قادر به تفکیک جمعیتهای متفاوت از لحاظ ژنتیکی می باشند. در فاز مطالعات ریخت شناسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی(sem)در طول گرادیان ارتفاعی نتایج نشان دهنده رابطه مستقیم بین دما و تراکم روزنه ورابطه معکوس بین ارتفاع از سطح دریا و ابعاد روزنه می باشد.با توجه به نتایج به دست آمدهاحتمال گونه ها و زیذگونه های دیکری وجود دارد لذا پیشنهاد می شود مطالعات جامع در خصوص شناسایی گونه ها و زیر گونه های محتمل جنس گلابی با نمونه برداری جامع از کلیه رویشگاه های این جنس در ایران بهخصوص درمنطقه جوزک-درکش استان خراسان شمالی با استفاده از صفات کیفیبرگ ومیوه و همچنین مارکر های مولکولیصورت می-گیرد. واژه های کلیدی:گلابی وحشی، تنوع ژنتیکی، صفات مورفولوژیکی، تنوع ایزوآنزیمی،الکتروفورز