نام پژوهشگر: گلبانگ فلاحتی
گلبانگ فلاحتی محمود مدبری
چکیده یکی از انواع ادبی، حماسه است. با توجّه به تقسیم بندی انجام شده، حماسه را به چهار دست? اساطیری – ملّی، تاریخی، دینی و عرفانی، طبقه بندی می کنند. اوّلین و مهم ترین دور? سرودن آثار حماسی در ایران، قرن چهارم هجری است. چرا که با ارزش ترین اثر، که بعدها، مرجع و مأخذی برای تمامی آثار حماسی می شود، توسط فردوسی طوسی، به منص? ظهور می رسد. تا پایان قرن پنجم هجری، منظومه های حماسی، البتّه از نوع اساطیری – ملّی، سروده می شوند. امّا از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری، به دلیل فراموش شدن افتخارات نژادی – ملّی و کم شدن رغبت شعرا به سرودن این نوع از حماسه، به نظم کشیدن آثار حماسی تاریخی و دینی، شروع می شود. این جریان، همچنان ادامه پیدا می کند. از آغاز سرایش آثار حماسی، یعنی اواخر قرن چهارم، تا پایان قرن نهم هجری، 64 منظوم? حماسی تاریخی و دینی موجود است. که از این تعداد، 45 منظومه، حماسی تاریخی و 19 منظومه، حماسی دینی است. از نخستین آثار حماسی تاریخی و دینی، می توان به قسمت تاریخی شاهنام? فردوسی و علی نام? ربیع، اشاره کرد. اغلب این منظومه ها، در ایران و ما بین قرون هفتم تا نهم هجری، سروده شده اند. و بیشترآن ها، در بحر متقارب هستند.