نام پژوهشگر: مهدی سقایی

واسازی متن فضایی گردشگری در روستاهای پیرامون کلانشهرها (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  مهدی سقایی   عزت الله مافی

این پایان نامه بر مبنای یک رویکرد پساپارادایمی در علم جغرافیا با ترکیب سه پارادایم نئوآنارشیسم جغرافیایی، فلسفه واسازی و آینده پژوهی به بررسی و مطالعه گردشگری به عنوان یک پدیده جغرافیایی در نواحی روستایی پیرامون کلانشهر مشهد می پردازد.سه پارارادیم ذکر شده، بنیان تئوریک این رساله را فراهم آورده است که بر مبنای آن نئوآنارشیسم جغرافیایی در بعد هستی شناختی ، واسازی در بعد معرفت شناختی و آینده پژوهی در بعد روش شناختی در این پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته و بنیان تئوریکی را فراهم آورده که از آن می توان با عنوان « جغرافیای دیونیزوسی» یاد نمود. برمبنای بنیان تئوریک یاده شده ، پدیده گردشگری به عنوان یکی از پدیده های تاثیرگذار در تولید متن فضایی در نواحی پیرامونی کلانشهر مشهد مورد بررسی شده و در این راستا ضمن مطالعه محصول گردشگری در چارچوب عرضه، بازار گردشگری نیز در چارچوب تقاضا مدنظر قرار گرقته و متن فضایی گردشگری حاصل از کنشگری مابین گردشگر / میزبان در فرایند گردشگری مورد مطالعه قرار گرفت. واسازی متن فضایی گردشگری در نواحی پیرامونی کلانشهر مشهد ، در رابطه با تولید متن فضایی که در قالب خوشه بندی و شاخص های گردشگری صورت پذیرفت نشان دهنده گونه ای از « تفرجگاه های گردشگری خودانگیخته » بوده که ریزوم های متن فضایی گردشگری را در مکان جغرافیایی شکل می دهد. در این متن سرمایه داری پیرامونی به عنوان لوگوس محسوب گردیده و تقابل های دودویی همچون گردشگر/ میزبان ، سود/ زیان ، و نظیر اینها مورد بررسی قرار گرفت و در این راستا مفهوم « گردشگری طبقاتی» در این متن فضایی تاویل گردید. علاوه بر آن در رابطه با متن فضایی گردشگری سناریوهای سه گانه طراحی گردید و این سناریو ها در چارچوب مدل ms-sowt مورد سنجش قرار گرفت و سناریو نخست آینده تفرجگاه ها را به صورت روستا ـ شهر با کارکرد گردشگری روستایی مدنظر قرار داده ، مطلوب ترین سناریو انتخاب گردید. در این راستای نتایج به دست آمد از واسازی متن فضایی گردشگری را در نواحی روستایی منطقه مورد مطالعه به صورت یک مدل مفهومی نمایش داده که در آن روابط بینامتنی مورد بررسی قرار گرفته و رابطه قدرت و گردشگری در منطقه مشخص گردیده که در جریان گردشگری علاوه بر شکل دهی به سرمایه داری پیرامونی ، تقابل های دودویی را سبب گردیده و پیامدهای منفی بسیاری را در قبال سودمندی حداقلی خرده بورژوازی شبه دولتی ، شکل داده که در راستای رفع مشکلات موجود راه حل های سه گانه ارائه گردیده است.

توسعه گردشگری پایدار با تأکید بر رویدادهای فرهنگی، نمونه موردی: جشن زعفران قائن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر دولتی و غیرانتفاعی مازیار - دانشکده مدیریت 1392
  فرزانه خوشه بست   مهدی سقایی

صنعت رویداد محرک ترین و رو به رشدترین صنعت در ارتباط با فراغت، تجارت و گردشگری است. این جاذبه های خاص دوره ای محدود و ماهیتی منحصر به فرد دارند که آن ها را از جاذبه های دائمی مجزا می کند. از آنجایی که برگزاری رویداد با حضور و شرکت گردشگران همراه است منجر به ماندگاری طولانی تر آن ها در مقصد می گردد. رویدادها برای ساکنین مقصد شغل ایجاد می کنند. بعلاوه برگزاری رویداد نیازمند زیرساخت هایی است که این مورد نیز به افزایش تسهیلات مقصد برای ساکنین می انجامد. رویدادها به عنوان بخشی از موج جدید گردشگری جایگزین در نظر گرفته می شوند. این امر دلیلی است که سازمان های گردشگری در مناطق مختلف برای ارتقای رویدادها تلاش نمایند. این پایان نامه در تلاش است محصول زعفران در شهرستان قائنات را عاملی موثر برای برگزاری رویدادهای وابسته به آن معرفی نماید. همچنان که رویداد جشنواره زعفران قریب به 4 بار در این شهرستان مخاطبان بسیاری را به خود جلب نمود. وجود محصول زعفران در کشاورزی منطقه و فرهنگ زعفران عاملی بالقوه در جهت برگزاری رویدادهای فرهنگی در شهرستان قائنات است. توسعه گردشگری رویداد در منطقه قائنات علاوه بر ایجاد زمینه ای نوین در جهت پایداری و توسعه اقتصادی انگیزه کشاورزان را برای کشاورزی و کشت زعفران دوچندان می نماید. تحقیق حاضر با بهره گیری از برنامه ریزی استراتژیک و تکنیک سوات بهترین استراتژی در جهت توسعه پایدار گردشگری منطقه با تاکید بر برگزاری رویدادهای فرهنگی را ارائه نموده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل swot نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه تعداد 12 نقطه قوت داخلی در برابر 14 نقطه ضعف داخلی و تعداد 12 فرصت خارجی در برابر 12 تهدید خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است. بدین ترتیب در مجموع تعداد 24 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت ها و 26 ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناهای پیش روی این منطقه جهت توسعه گردشگری و بخصوص گردشگری رویداد قابل شناسایی است که این نشان می دهد که منطقه با برنامه ریزی ای مناسب دارای قابلیت بهره گیری از قوت ها و فرصت ها در جهت کاهش یا رفع ضعف و تهدیدهاست. در نهایت استراتژی ای که از نتایج تجزیه و تحلیل swot استخراج شد، استراتژی محافظه کارانه است.

بررسی و ارائه راهکار رشد گردشگری تاریخی پایدار در محدوده قنات قصبه گناباد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیر دولتی و غیرانتفاعی مازیار - دانشکده علوم انسانی و مدیریت 1392
  فهیمه توسلی کلاتی   مهدی سقایی

چکیده گردشگری تاریخی می تواند مناسب ترین انواع گردشگری برای اکثر جوامعی باشد که در ابتدای راه شروع توسعه گردشگری خود هستند. این موضوع زمانی برای کشور ما اهمیت خود را بیشتر نشان خواهد داد که بدانیم 6%همه پایه های میراث جهانی درکشور های در حال توسعه قراردارد. بازتابش قابلیت های گردشگری در تمدن کاریزی پیرامون سه قابلیت بنیادی انعکاس می یابد که در برگیرنده میراث، نوستالژی ودور نمایی گردشگر است. هرچند برشمردن قابلیت ها همچون جاذبه های فهرست وار مرسوم است اما در این مبحث بازکنش بنیادی سه قابلیت فوق الذکر در تمدن کاریزی فارغ از یک سونگری مطالعات گردشگری مدنظر می باشد. پروراندن این سه قابلیت نهفته در بطئن تمدن کاریزی در چارچوبی از گونه شناسی گردشگری یعنی بازخوانش این قابلیت ها در روندی از گردشگری فرهنگی می تواند در فضای پسامدرن، جاذب گردشگر از بازارهای تقاضای گردشگری باشد. هدف کلی از این تحقیق بررسی رشد گردشگری تاریخی در محدوده قنات قصبه گناباد و ارائه راهکار برای رشد گردشگری از لحاظ محیط شهرستان و ناحیه، محصول ارئه شده در این ناحیه است. بنابراین بمنظوره رسیدن به این اهداف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شد. لازم به ذکر است که در این تحقیق پس از تهیه کلیات و چارچوپ نظری تحقیق، جهت کسب اطلاع از منطقه مورد مطالعه و بررسی جایگاه و چگونگی رشد گردشگری در آن، اقدام به عملیات میدانی شد. به طور کلی 3 نوع پرسشنامه (مردم،مسئولین و گردشگران) برای انجام تحقیق آماده شد. پس از پر شدن این پرسشنا مه ها برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار spss استفاده گردید. آزمون های آماری (ضریب آلفا و مصاحبه با متخصصین) نشان داد که این پژوهش از اعتبار و روائی مناسب برخوردار است. آزمون های فرضیات تحقیق که با آزمون های آماری اسپیرمن، رگریسیون انجام گرفت ،نشان داد که از دیدگاه مردم اثرات اقتصادی عاملی مهم برای رشد گردشگری در این شهرستان و مولفه ای مهم است همچنین رشد گردشگری بر این مولفه تاثیر خواهد داشت اما رابطه ای بین رشد گردشگری و مولفات اجتماعی و زیست محیطی بوجود نیامد و از نظر مردم این عوامل تاثیر چندانی بر رشد گردشگری این شهرستان نخواهد داشت و برعکس.از دیدگاه کارشناسان عوامل اقتصادی متاثر از رشد گردشگری خواهند بود اما عوامل زیست محیطی تحت تاثیر رشد گردشگری قرار نخواهند گرفت. همچنین طبق نظر گردشگران محصول قنات قصبه گناباد قابلیت عرضه به بازار گردشگری را دارد. واژه های کلیدی: گردشگری تاریخی، اثرات گردشگری، قنات، گناباد.

بررسی نقش و جایگاه حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی در کلانشهر مشهد(با تاکیدبرگردشگران خارجی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی رجاء قزوین 1392
  یاسمن پرنده   مهدی سقایی

یکی از مقاصد گردشگری مذهبی در کشور که در رابطه با سفرهای زیارتی گردشگران مذهبی خارجی بیش از همه به حمل و نقل هوایی وابسته است کلانشهر مشهد و زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) می باشد.در واقع 1/73 درصد گردشگران مذهبی شهر مشهد با هواپیما به این شهر سفر کرده اند. این در حالی است که چشم انداز ترسیم شده برای توسعه گردشگری شهر مشهد در سال 1404 (افق چشم انداز) جذب حدود 40 میلیون زائر را در سال پیش بینی نموده است در این راستا این مقاله در چارچوب یک روش تحلیلی و توصیفی پیرامون این پرسش اصلی شکل می گیرد که حمل و نقل هوایی در توسعه گردشگری مذهبی مشهد چه نقشی داشته و در تحقق چشم اندازهای مشهد چه جایگاهی دارا بوده و چه سطحی از تاثیرگذاری را در برمی گیرد؟ نتایج مطالعات نشان می دهد که مابین تعداد پرواز و تعداد گردشگران همبستگی مثبتی و مستقیمی وجود دارد.در رابطه با رضایت و کیفیت سفر حدود74% گردشگرانی که با هواپیما سفر نموده اند، مشکل داشته اند. از جمله مشکلاتی که عنوان کرده اند، عبارت اند مشکل تاخیر هواپیما، مشکل نظافت داخلی و امکانات پذیرای ناچیز داخلی هواپیما کهنه بودن و به ویژه وجود هواپیماهای غیر استاندارد در خطوط داخلی کشور که به لحاظ استاندارد با مدل های جدید فاصله دارند همچنین نتایج حاصل از بررسی مدل های تولید سفر و جاذبه در رابطه با بازار های هدف گردشگری مذهبی شهر مشهد نشان می دهد گستره وسیعی از جهان شیعه را در برمی گیرد و مقصد های مختلفی نیز می تواند در دسترسی با حمل و نقل هوایی گنجانده شود که در این راستا سیاست های اجرایی و راهکارهایی نیز ارائه گردید.و به طور کل این پایان نامه کلیه موارد مربوط به سیستم حمل و نقل و گردشگری رابررسی می نماید

شناسایی و انتخاب بازار هدف گردشگری مذهبی شهر مشهد (با تاکید بر گردشگران خارجی)
thesis موسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی حکیم جرجانی - دانشکده گردشگری 1393
  عباد گوهرشادی   مهدی سقایی

امروزه فعالیت های اقتصادی به صورت چشمگیری تحت تاثیر بسیاری از عوامل بازار قرار گرفته و عملکرد صحیح یک واحد اقتصادی یا یک فعالیت اقتصادی دال بر رعایت جوانب اقتصادی در بازار است. عواملی چون شناخت بازار هدف و شناسایی ویزگی های بازار هدف یک محصول، یکی از از کلیدی ترین ابزار های موفقیت در رقابت بازار است. از آنجا که گردشگری یک فعالیت اقتصادی محسوب می شو، شناخت همه جابه بازار آن بسیار در کسب سود و سرازیر شدن سرمایه مالی به منطقه کمک شایانی می کند. گردشگری مذهبی کلان شهر مشهد بعنوان قطب دوم گردشگری مذهبی جهان نیز ازین شرایط ویژه افتصادی بهره می جوید. چرا که ورود سالیانه تعدادبسیاری زائر ملی و بین المللی به داخل کلان شهر مشهد به قصد زیارت بارگاه مقدس رضوی یک توان اقتصادی برای شکوفایی منطقه محسوب می شود.براساس تحقیق انجام شده بازار هدف گردشگری مذهبی کلان شهر مشهد مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت که بر طبق نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها، نشان دهنده آن است که اولویت اول بازار هدف گردشگری مذهبی شهر مشهد در ابعاد منطقه ای و درکشورهای پیرامونی قرار دارد که گردشگران مذهبی در این بازارها دارای تحصیلات بالا و درآمد بالایی هستند. همچنین نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که در حالت کلی گردشگران از تجربه سفر به مشهد تا حدودی رضایت دارند.

قدرت ، گردشگری وتوسعه(با تأکید بر نگرش منطقه ای)
thesis موسسه آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی حکیم جرجانی - دانشکده گردشگری 1393
  سحر افشاری   مهدی سقایی

قدرت آمیزه ای خاص از استراتژی ها و تکنیکهای خاص سازنده و مخرب بوده که توسط افراد عامل بر افراد هدف پیاده میشود.روابط قدرت در شکل گیری فضای گردشگری نیز همانند دیگر کار و بارهای بشری حضوری همه جانبه دارد، قدرت در گردشگری حضور همه جانبه دارد وهمه ابعاد ومحورهای گردشگری را دربرمی گیرد و درهر نقطه ازجامعه بین زن ومرد،اعضای یک خانواده ومدیر و شاگردانش ارتباط قدرت وجود دارد ، قدرت درهمه سازمانها ازجمله سیستم های گردشگری وشبکه ها نیز قدرت یافت می شود . روابط قدرت در گردشگری به شکل عامل و هدف می با شد. ارتباط قدرت بین عامل و هدف (میزبان و میهمان) ، این دو پارادوکس متقابل به هم، حضور همه جانبه دارد و هدف (گردشگر) توسط عامل ( راهنمای تور و افراد محلی) همچون ضعیف توسط قوی کنترل می شود. سازمان قدرت در گردشگری می تواند اثار سودمند ودرعین حال مخرب به همراه داشته باشد. ارتباط قدرت همچنان که در زندان،رابطه جنسی و کلینیک روانی بین زندانی و زندانبان، مرد و زن و بیمار ودکتر وجود دارد وهدف از عامل تاثیر می گیرد. در گردشگری نیز ارتباط قدرت درگردشگری پویاست وممکن است نقش عامل و هدف جابجا شود . به طورکلی قدرت در گردشگری دربردارنده چهار مفهوم اساسی ومهم می باشد: اول اینکه قدرت در گردشگری همانند همه جمع ها وسازمانهای انسانی وجود دارد و دوم اینکه رابطه قدرت در گردشگری به شکل عامل و هدف وجود دارد. سوم اینکه جاذبه (دورنمای) گردشگری، مکانیسمی ابتدایی از قدرت است که به وسیله ان عاملین قدرت (راهنمایان تور وافراد محلی) به اجرای نقش می پردازند می باشد مفهوم چهارم بیان دارد که از تاثیرات سازنده قدرت در مطالعات، توسعه وبرنامه ریزی دانش گردشگری می توان برای بسترسازی و بازنگری دیدگاهبرنامه ریزی گردشگری استفاده کرد. قدرت نقش اصلی در یک مکان در مقیاس بین المللی ایفا می کند، شناخت قدرت در رابطه با گردشگری بستری در جهت روندها،فرآیندها، نتایج و پیامدها و همچنین ساختارهای گردشگری فراهم آورده که قابل تحلیل ودرک است .