نام پژوهشگر: نسیم مقدادی

شبیه سازی اثر تغییر اقلیم بر گیاه نخود در استان زنجان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده منابع طبیعی گرگان 1391
  نسیم مقدادی   افشین سلطانی

تغییر اقلیم ناشی از افزایش دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه ای در آینده می تواند اثرات قابل توجهی بر تولید محصولات زراعی داشته باشد. هدف این تحقیق، بررسی اثر تغییر اقلیم آینده بر عملکرد، طول فصل رشد، تبخیر تعرق، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت نخود و ارزیابی روش های مدیریتی مختلف در جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی آینده در شرایط دیم استان زنجان بوده است. سناریوهای مورد بررسی شامل اثر مستقیم افزایش غلظت دی اکسید کربن هوا (700 میکرو مول بر مول)، و اثر غیرمستقیم آن (شامل کاهش بارندگی به میزان 10 درصد، افزایش 4 درجه سانتی گرادی دما) بودند و تغییرات عملکرد و پایداری عملکرد تحت سناریوهای مورد بررسی و یک سناریوی شاهد (شرایط فعلی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. شبیه‏سازی‏ها با استفاده از مدل ssm-ilegume-chikpea برای هر سناریو و همچنین، برای اثر ترکیبی آن ها انجام شد. طبق نتایج این مطالعه، در شرایط اقلیمی آینده شاهد افزایش عملکرد نخود در شرایط دیم خواهیم بود. شبیه سازی ها نشان داد که اثر مستقیم افزایش غلظت دی اکسید کربن از طریق افزایش عملکرد بیولوژیک و ثابت ماندن شاخص برداشت، و اثر غیر مستقیم آن به ویژه از طریق افزایش دما با تأثیر بر فنولوژی (روز تا رسیدگی) اعمال می شود که باعث زودرس شدن و عدم برخورد گیاه با تنش خشکی آخر فصل و افزایش عملکرد خواهد شد. قابل ذکر است افزایش غلظت دی اکسید کربن به شکل مستقیم علاوه بر افزایش تولید موجب افزایش پایداری عملکرد نسبت به شرایط فعلی خواهد شد. از دیگر نتایج قابل توجه این تحقیق این است که تسریع در کاشت موجب افزایش عملکرد نخود در شرایط اقلیمی آینده خواهد شد. با توجه به افزایش دما در اثر تغییر اقلیم، امکان کشت های زودتر در بهار فراهم خواهد شد. در این تحقیق نقشه‏های عملکرد در اراضی کشاورزی دیم استان زنجان نیز با استفاده از رهیافت سیستم‏های اطلاعات جغرافیایی (gis) تولید شدند.