نام پژوهشگر: میترا صمیعی
مریم کلاته عصمت مومنی
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و مقایسه نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران است. روش پژوهش حاضر، کاربردی پیمایشی– توصیفی مقایسه ای، از طریق سیاهه وارسی متشکل از 190 مولفه در 9 معیار در 9 معیار شامل مدیریت محتوا، مجموعه سازی محتوا، فراداده و استانداردها، جستجو و بازیابی، پرسش و گزارش گیری، حفاظت، رابط کاربر، ابزارهای خودکار، حمایت و نگهداری سیستم، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. جامعه پژوهش 6 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی ایران اعم از: آذرخش، سیمرغ، پاپیروس، پروان، ساما، تبیان است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتایخانه دیجیتالی در معیار مدیریت محتوا 57/77%، مجموعه سازی محتوا 77%، فراداده و استانداردها 52%، جستجو و بازیابی 3/70%، پرسش و گزارش گیری 33/93%، حفاظت 3/61%، رابط کاربر66%، ابزارهای خودکار 3/63%، حمایت و نگهداری سیستم73% کسب کرده است، همچنین نتایج به دست آمده از مقایسه نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی، نرم افزار آذرخش بالاترین رتبه با امتیاز 173 پاسخ مثبت از 190 مولفه (رتبه اول)، و نرم افزار سیمرغ با امتیاز 151 پاسخ مثبت از 190 مولفه (رتبه دوم)، و نرم افزار پاپیروس با امتیاز 126 پاسخ مثبت از 190 مولفه (رتبه سوم) را کسب کرده اند. نرم افزار پروان با امتیاز 118 پاسخ مثبت از 190 مولفه ، نرم افزار ساما 103 امتیاز از مولفه 190و نرم افزار تبیان با کسب 101 امتیاز از 190 مولفه کمترین امتیاز را کسب کرده اند. بر اساس یافته های پژوهش، بیشترین قابلیت های مورد استفاده، معیار مدیریت محتوا، مجموعه سازی محتوا، پرسش و گزارش گیری، قابلیت های جستجو و بازیابی، رابط کاربر، ابزارهای خودکار، حمایت و نگهداری سیستم است و کمترین قابلیت مورد استفاده، معیار فراداده و استانداردها، حفاظت در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی است. در نرم افزار های کتابخانه دیجیتالی مورد مطالعه، به علت توجه به اصول اولیه دیجیتال سازی و نیز استفاده کاربر، اکثر معیارهای مرتبط رعایت شده است.
حمیده حایری مهریزی عصمت مومنی
پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و با روش پیمایشی - توصیفی انجام شده است. روش گردآوری داده های پژوهش، مشاهده از طریق سیاهه وارسی متشکل از 190 مولفه در 9 معیار می باشد که به سنجش، بررسی، شناسایی نرم افزاهای کتابخانه دیجیتال پرداخته است. روایی پژوهش به روش دلفی صورت گرفت و پایایی آن با استفاده از نرم افزار spss محاسبه شد. جامعه پژوهش را کتابخانه های دیجیتال عضو کنسرسیوم بین المللی حفاظت اینترنتی تشکیل داده اند که 25 کتابخانه به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های به دست آمده به کمک نرم افزار مایکروسافت اکسل تحلیل شد. وضعیت نرم افزار کتابخانه های دیجیتال مورد مطالعه در 9 معیار شامل مدیریت محتوا، مجموعه سازی محتوا، فراداده و استانداردها، جستجو و بازیابی، پرسش و گزارش گیری، حفاظت، رابط کاربر، ابزارهای خودکار، حمایت و نگهداری سیستم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مدیریت محتوا 58%، مجموعه سازی محتوا 46/75%، فراداده و استانداردها 41/2%، جستجو و بازیابی 50/28%، پرسش و گزارش گیری 72%، حفاظت 38/22%، رابط کاربر 49/16%، ابزارهای خودکار 60%، حمایت و نگهداری سیستم 51/15% کسب کرده است. نرم افزارکتابخانه های دیجیتال مورد بررسی 5 معیار پرسش و گزارش گیری، حفاظت، ابزارهای خودکار و نگهداری و حفاظت سیستم را مورد توجه بیشتری قرار داده و 4 معیار مدیریت محتوا، مجموعه سازی محتوا، فراداده و استانداردها، جستجو و بازیابی از توجه کمتری برخوردار بوده اند.