نام پژوهشگر: زهرا بحرکاظمی
زهرا بحرکاظمی عباس عباسپور
چکیده مقدمه: فرسودگی شغلی اختلالی است که منابع انسانی یک مجموعه سازمانی را تهدید می کند، همچنین داشتن یا نداشتن تعهد سازمانی کارکنان سرمایه گذاریهایی که یک مجموعه برای نیروی انسانی خود انجام می دهد را تحت تاثیر قرار می دهد. در مجموع این دو متغیر ارتباط مستقیم با بازده سازمان دارند. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی آموزش تاب آوری بر تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی در کارکنان بخش فروش شرکت داتک اجرا گردید. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پژوهش های کیفی بود. نمونه آماری به تعداد 24 نفر به طور مساوی از بین کارکنان زن و مرد به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شده است. سپس به صورت مساوی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند.(6 نفر زن و 6 نفر مرد در هر گروه). ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه 22 سوالی ماسلاچ که ضریب پایایی آن و خرده مقیاس هایش به روش آلفای کرونباخ توسط آتش افروز (1386) برای خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کفایت شخصی به ترتیب 93/0، 84/0، 92/0 نشان داده شده و پرسشنامه 24 سوالی تعهد سازمانی آلن و می یر که سوالات آن به صورت بسته پاسخ و با مقیاس لیکرت و در یک طیف 5 درجه ای تهیه شده است که ضریب پایایی آن توسط نوروزی 87/0 به دست آمده، استفاده شده است. اعتبار محتوایی پرسشنامه ها نیز توسط اساتید محترم مورد تایید قرار گرفت. پرسشنامه ها بی نام بوده و محرمانه بودن اطلاعات شرکت کنندگان رعایت شد. داده های جمع آوری شده با روش آماری تحلیل کوواریانس بررسی شدند. یافته ها: بین پیش آزمون و پس آزمون نمرات تعهد سازمانی آزمودنی ها رابطه معنی دار وجود دارد. (p=o) بین تعهد سازمانی آزمودنی ها در گروه آزمایش و کنترل، پس از حذف اثر متغیر مداخله گر اختلاف آماری معنا دار وجود دارد (p=o). بین تعهد سازمانی زنان و مردان، پس از حذف اثر متغیر های مداخله گر اختلاف آماری معنی دار وجود ندارد (p=0/161) . بین پیش آزمون و پس آزمون خستگی هیجانی آزمودنی ها اختلاف معنی دار وجود ندارد. (p=0/38) بین پیش آزمون و پس آزمون مسخ شخصیت آزمودنی ها اختلاف معنی دار وجود دارد . (p=o) بین پیش آزمون و پس آزمون احساس کفایت شخصی آزمودنی ها رابطه معنی دار وجود ندارد (p=o). بین پس آزمون خستگی هیجانی گروه آزمایش و کنترل اختلاف معنی دار وجود دارد (p=o). بین پس آزمون مسخ شخصیت گروه آزمایش و کنترل اختلاف معنی دار وجود دارد (p=o)، بین پس آزمون احساس کفایت شخصی گروه آزمایش و کنترل اختلاف معنی دار وجود دارد (p=o). بین پس آزمون خستگی هیجانی زنان و مردان اختلاف معنی دار وجود ندارد(p=0/83) . بین پس آزمون مسخ شخصیت زنان و مردان اختلاف معنی دار وجود دارد (p=0/011). یعنی آموزش تاب آوری تاثیر بیشتری در کاهش میزان مسخ شخصیت در مردان داشته است. بین پس آزمون احساس کفایت شخصی زنان و مردان اختلاف معنی دار وجود ندارد (p=0/45) . نتیجه گیری: با توجه به اینکه نتایج تحلیل ها نشان داد آموزش تاب آوری باعث افزایش تعهد سازمانی و کاهش فرسودگی شغلی در هر 2 گروه زن و مرد شده است پیشنهاد می شود سازمان ها برنامه هایی برای آموزش مهارت های تاب آورانه برای پرسنل خود به ویژه در بخش فروش که ارتباط مستقیم با مشتریان و ارباب رجوع ها دارند، داشته باشند.