نام پژوهشگر: سعید حسام‌پور

بررسی و مقایسه ی دلالت های تربیتی گلستان سعدی و قابوس نامه ی عنصرالمعالی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1388
  مهرماه زارع   محمد مزیدی

هدف کلی این پژوهش، بررسی و مقایسه ی دلالت های تربیتی گلستان سعدی و قابوس نامه ی عنصرالمعالی می باشد. با توجه به این هدف ابتدا مفاهیم تربیتی و اخلاقی موجود در این دو اثر استخراج گردیده و هم زمان با آن در مقوله های پنج گانه ی تعیین شده ی دلالت های تربیتی که شامل اهداف، روش ها، برنامه درسی (محتوا)، معلم و متعلم بوده است، تقسیم بندی شده اند. تحقیق حاضر از نوع کیفی و در ردیف طرح های غیرپیدایشی است. داده های مورد نیاز با روش اسنادی جمع آوری شده است. اسناد مورد پژوهش در ارتباط با این پژوهش، کتاب گلستان سعدی و قابوس نامه ی عنصرالمعالی، همچنین دیگر آثار و منابعی که در این زمینه کار شده اند می باشد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز با رویکرد توصیفی- تفسیری صورت گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده، روش تحلیل محتوای عرفی و جهت دار بوده و واحد تحلیل پاراگراف می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین سعدی و عنصرالمعالی در موارد نگرش جامعه و موقعیت اجتماعی آن ها، میزان معلومات و تجربیات، نوع سخن و نحوه ی بیان مطالب، درجه ی علمی و میزان اندیشه، همچنین میزان روشن بودن دلالت های تربیتی در آن ها تفاوت وجود دارد. اما در ارتباط با دلالت های تربیتی آن دو شباهت های بسیاری وجود دارد و مطالب عنوان شده توسط عنصرالمعالی به نحوی شیخ اجل سعدی نیز عنوان کرده است. البته در مقایسه ی آن ها به تفاوت ها و شباهت های بین آن دو اشاره گردیده است.

بررسی الگوهای فرزندپروری و نقش پدر و مادر در ادبیات کودک: تحلیل محتوای کتاب های داستانی تصویری کودکان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مرجان کامیاب   سعید حسام پور

هدف از پژوهش حاضر تحلیل کتاب های داستانی- تصویری بر مبنای الگوی فرزندپروری و حضور مابان (والدین) بوده است. داستان های بررسی شده در این پژوهش، شامل کتاب های موجود در کتاب خانه ی مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شیراز در بین سال های ??- ???? بوده است که پس از مطالعه ی همه ی کتاب های موجود در بین این سال ها، آثاری که مادر و پدر در آن ها حضور داشتند، انتخاب شدند. تعداد کتاب هایی که برگزیده شد و در این پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت ?? کتاب بود. این متون داستانی با روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی و بر اساس نظریه ی فرزندپروری شیفر و الگوی آندرسون و همیلتون مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که الگوهای غالب کتاب های کودکان گرم و کنترل کننده هستند. اما در بررسی نوع حضور و چگونگی حضور مابان، این نتیجه حاصل گردید که حضور پدر در کتاب های داستانی- تصویری بررسی شده بسیار کم رنگ است. همچنین به نظر می رسد نویسندگان در گزینش شیوه ی تعامل مابان با کودک به هنجارها و فرهنگ های رایج در جامعه نیز بسیار توجه داشته اند.

عناصر و مولفه های موثر در فضاسازی عاطفی شعر کودک در آثار مصطفی رحماندوست و افسانه شعبان نژاد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  نرگس امین پور   غلام رضا کافی

چکیده هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل موثر در عاطفه مندی آثار شعری مصطفی رحماندوست و افسانه شعبان-نژاد براساس مبانی استخراج شده توسط پژوهشگر است. در این الگو تمرکز پژوهشگر بر عناصر تأثیرگذار بر فضاسازی عاطفی اشعار اجتماعی، طبیعت گرایانه و معنوی است و براین اعتقاد است، که وقتی از فضاسازی عاطفی صحبت می شود، تنها عنصر عاطفه مدنظر نیست، بلکه همه ی اندام های شعر باید رنگ عاطفه بگیرد و بعد وارد شعر شود، بنابراین دیگر عناصر سازنده ی شعر نقش برجسته ای در ارتقای سطح عاطفی و انتقال آن به مخاطب دارد. شعرهای بررسی شده در این پژوهش شامل، «23» شعر از مصطفی رحماندوست، که از «13» اثر وی انتخاب و «26» شعر از افسانه شعبان نژاد، که از «11» اثر وی انتخاب شده است. این آثار با رویکرد قیاسی، به روش کیفی تحلیلی- توصیفی، تحلیل و بررسی شدند، همچنین این به شیوه ی متن محور به دنبال تحلیل و بررسی عناصر و مولفه های تأثیرگذار در فضای عاطفی شعر کودک است. بنابر نتایج پژوهش: 1- انتخاب «49» اثر از بین حجم زیاد آثار حاکی از حضور کمرنگ عنصر عاطفه در شعر کودک است. 2- سیر طبیعی و به دور از تکلف در شعر شعبان نژاد بیشتر مشاهده می شد، که ناشی از ذهنیت کودکانه ی شعبان نژاد است. 3- در اشعار هر دو شاعر، تأثیر اشعاری که بعد عاطفی داشت، نسبت به دیگر اشعار به وضوح دیده-می شد. 4- فرم روایی شعر نقش به سزایی در تشدید عواطف و فضاسازی عاطفی دارد، اما این بعد در اشعار هر دو بسیار کمرنگ است. 5- عدم دقت در ارائه ی زمینه های عاطفی مشترک، که با وجود تلاش شاعران و زبان کودکانه ای که انتخاب کرده اند، هم چنان بیان کننده ی عواطف بزرگسالانه است. 6- در شعر شعبان نژاد تصویر نقش برجسته ای در ایجاد و انتقال فضای عاطفی داشته است و در درجه ی بعد اندیشه ای که هدایت گر شعر است، زمینه ی فضاسازی عاطفی را فراهم کرده است. 7- در شعر رحماندوست، آنچه در درجه ی اول سبب ارتقای سطح عاطفی شده، موسیقی و در درجه بعد اندیشه و محتوا است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، عنصر عاطفه در اشعار رحماندوست نسبت به حجم زیاد آثار وی چندان جایگاهی ندارد و در شعر شعبان نژاد حضور نسبتاً بهتری دارد. به نظر می رسد این اتفاق به این دلیل است که، عنصر عاطفه بیشتر در شعرهایی که آفریده می شوند، نمود می یابد و در اشعاری که تعمد و تأملی در آن ها است، کمتر حضوردارد، البته نقش عاطفه در ارتقای سطح آثاری که در آن ها فضاسازی عاطفی صورت گرفته، کاملاً انکارناپذیر و تأثیر آن بر مخاطب به وضوح دیده می شود. در آثار هردو شاعر، اشعاری که در آن ها ردپای عاطفه دیده می شد، همه ی عناصر به نحوی در ارتقای سطح عاطفی موثر بوده اند، که در شعر رحماندوست، موسیقی و در شعر شعبان نژاد، تصویر بیشترین تأثیر را در این زمینه داشته است. _______________________ واژه های کلیدی: ادبیات کودک، کودک، عنصر عاطفه، مصطفی رحماندوست، افسانه شعبان نژاد

شرح دشواری های کتاب (فیروزشاه نامه) تا پایان حوادث شهر چین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  طاهره عزیزی   زرین تاج واردی

فیروز شاه نامه مجلد سوم و دنباله ی داراب نامه بیغمی از داستانهای بلند پهلوانی و ملی است که در قرن نهم هجری تألیف گردیده است، این کتاب در شرح جنگهای فیروز شاه پسر داراب با اقوام دیگر نظیر ترکان و هندوان است. در پایان نامه ی حاضر به شرح و تحلیل دشواریهای این کتاب به روش کتابخانه ای پرداخته شده است.در این روش بعد از استخراج دشواریهای متن اعم از لغات، عبارات و اشعار و ... به کتب موجود و مناسب هر کدام مراجعه شده و دشواریهای متن برطرف گردیده است. این پژوهش در برگیرنده پنج فصل است که فصل اول آن شامل مقدمه و پیشینه و شیوه ی تحقیق است. در فصل دوم اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در قرن نهم و وضع عمومی زبان فارسی در این قرن بررسی شده است. در فصل سوم شرح حال مولف و معرفی کتاب و سبک و سیاق آن ارائه شده در فصل چهارم دشواریهای متن شرح شده است.فصل پنجم نیز به نتیجه گیری اختصاص یافته است. یافته های پژوهش نشان داد که نثر کتاب به شیوه ی بین بین است و در عین سادگی، ادبی و زیباست .مولف کتاب از ویژگی های سبک دوره ی اول استفاده ی بیشتری می برد وفقط هنگام توصیفات ازتجربه های نثرفنی قبل از خود بهره می گیرد.کتاب زبان وبیانی عامیانه، عادی، دقیق وجزئی نگر دارد.

بررسی شیوه ی روایت گری در رمان های برگزیده ی معاصر زنان ایران (با استفاده از شخصیت ‍پردازی بر اساس شاخصه های تمایز بخش)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سمیرا متین نژاد   سعید حسام پور

هدف این پژوهش ارائه ی تصویری از گونه ها ی روایت گری زنانه است که با روش شخصیت پردازی براساس شاخصه های تمایز بخش صورت گرفته است. داستان نویسی زنان در ایران، بیش از نیم قرن قدمت دارد و تأثیراتی فراوان بر ادبیات امروز ایران گذاشته است. طی سالیان اخیر هیچ گونه تحقیق و تألیف جامعی در این باب صورت نگرفته است. در این پژوهش که در پنج فصل تدوین یافته است، چهار رمان برگزیده بدین ترتیب بررسی شده است: جزیره ی سرگردانی، چه کسی باور می کند رستم، چراغ ها را من خاموش می کنم و بازی آخر بانو. فصل اول، به بیان کلیات پرداخته است، فصل دوم، نگاهی کوتاه است بر تاریخچه ی روایت پژوهی و شخصیت پردازی در جهان و ایران. در فصل سوم به سیر فعالیت های زنان نویسنده در تاریخ اشاره شده است. فصل چهارم، هر چهار رمان را به تفکیک، با استفاده از روش شخصیت پردازی با شاخصه های تمایز بخش بررسی کرده، علاوه بر آن مسیر روایت گری در هر رمان مشخص شده است و همچنین به تکنیک های هر نویسنده پرداخته شده است. فصل پنجم نیز به نتیجه گیری حاصل از تحلیل ها اختصاص دارد و خلاصه ی پژوهش را در جدولی دربردارنده ی هفده ویژگی از مجموع ویژگی های قهرمانان داستان ها ارائه می کند. یافته های این پایان نامه، از شباهت گونه های روایت گری زنان نویسنده بر اساس شخصیت پردازی حکایت می کند و بر ارتباطی نامرئی میان نحوه ی تفکر و روش زندگی شخصیت ها در شباهت های شخصیت پردازانه و تماتیک و روایت گرایانه صحه می گذارد.

کتاب شناسی توصیفی تحلیلی ادبیات کودک و نوجوان ایران از 1300تا 1370
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1392
  مریم سادات سجادی نژاد   سعید حسام پور

هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت کتاب های نوشته شده درباره ی ادبیا ت کودک و نوجوان ایران از1300تا1370 است. از همین رو مقرر شد کتاب شناسی توصیفی تحلیلی کاملی گردآوری شود. در روش پژوهش با توجه به کتاب شناسی های فارسی، الگوی پیشنهادی عبدی برگزیده شد که براساس داده ها و هدف این پژوهش تغییراتی در آن پدید آمد. یافته های پژوهش نشان می دهد، نخستین کتاب درباره ی ادبیات کودک، در سال 1339 به چاپ رسیده و از آن پس تا 1369 بیست وپنج کتاب پژوهشی و پانزده کتاب نامه انتشار یافته است، بنابراین در این سه دهه با دو گونه ی کتاب های پژوهشی و کتاب نامه ها روبه روییم. بیشتر کتاب نامه ها فهرست کتاب های مناسب برای کودک و نوجوان است. کتاب های پژوهشی هم درباره ی مبانی، تعریف ها، ویژگی ها و انواع ادبیات کودک، شعر کودک، درست نویسی، مراخل خلق یک اثر، صفحه آرایی کتاب کودک، تصویرگری و مجموعه مقاله است. بی توجهی به جنبه های گوناگون ادبیات کودک و دست نیافتن به رویکردی ثابت و دقیق در آن، نتیجه ای است که از بررسی کتاب های پژوهشی به دست می آید، این بحران بر اثر بی توجهی به پیشینه و نداشتن تعامل و گفتمان نقد بین نویسندگان روی داده است. توجه به ادبیات کودک از دهه ی چهل، به شکل درستی آغاز می شود و در دهه ی پنجاه در کنار کمبودهای موجود، راه درستی را برمی گزیند، این جریان در دهه ی شصت متوقف شده به اول مسیر بازمی گردد. مهم ترین مشخصه ی دهه ی شصت بی توجهی به نقد و گرایش شدید به تألیف است. گذری در ادبیات کودکان(1345) بهترین کتاب و نادر ابراهیمی به سبب توجه به موضوع های نوین، نویسنده ی برجسته ی این دوره است.

مقایسه ی تماشاگر نهفته در نمایش نامه های خردسال، کودک و نوجوان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  سیده محبوبه عباسی   مرتضی خسرونژاد

بازی و نمایش هرگز از کودک و دنیای او جدا نبوده است. بنابراین هیچ گاه بدون داشتن شناختی کامل از وی و در نظر گرفتن خواست ها و نیازهای او نمایش نامه ای موفق برای این مخاطب پیچیده ی به ظاهر ساده، نگاشته نخواهد شد. هدف پژوهش حاضر نخست یافتن تماشاگر نهفته در نمایش نامه های چاپ شده برای خردسالان، کودکان و نوجوانان برمبنای الگوی چمبرز و نیز در صورت نیاز ایجاد تغییراتی در این الگو جهت یافتن تماشاگر نهفته در این نمایش نامه ها، و در نهایت بررسی این مسئله است که ویژگی های تماشاگر نهفته در نمایش نامه های چاپ شده در ایران تا چه اندازه با یافته های روان شناسان درباره ی تماشاگر واقعی مطابقت دارد. رویکرد پژوهش حاضر توصیفی- تفسیری، روش داده یابی اسنادی و روش داده کاوی تحلیل محتوای قیاسی است. این پژوهش نشان داد که میزان مشابهت تماشاگر نهفته و واقعی در نمایش نامه های خردسال به مراتب بیش از آثار مربوط به کودک و نوجوان است. هم چنین می توان با اندک تغییری در الگوی پیش نهادی چمبرز، الگویی جهت یافتن تماشاگر نهفته در نمایش نامه های خردسال، کودک و نوجوان به دست آورد.