ادبیّات اقلیمی یکی از جنبه های نوین داستان نویسی است که بر پایه ی واقع گرایی شکل می گیرد و از طریق رسوخ به درون لایه های زندگی مردم و نمایش جلوه های گوناگون آن به معرفی مناطق ناشناخته ی کشور می پردازد. ادبیّات اقلیمی و روستایی گذشته از توصیف شیوه ی زندگی روزمره، آداب و رسوم، باورها و عقاید، سبک معماری، نحوه ی پوشش و خوراک، بیان جاذبه های طبیعی یک منطقه (وصف کوه ها، رودها، بیابان ها، پرندگان و گیاهان) می تواند نوعی بازآفرینی تاریخی- اجتماعی باشد. با توَجه به خاستگاه نویسندگان و ویژگی های اقلیمی بازتاب یافته در آثارشان، پنج مکتب یا شاخه ی داستان نویسی اقلیمی در داستان نویسی معاصر ایران قابل تشخیص است. امین فقیری از جمله نویسندگان جنوبی است که منطقه جنوب(فارس ) را به عنوان محلّ وقوع داستان هایش انتخاب کرده است. و حال و هوا و رنگ محلّی در داستان های روستایی او بارز است. علی-اشرف درویشیان نیز از شاخه های تنومند درخت ادبیّات اقلیمی و روستایی غرب (کرمانشاه ) است که در داستان های روستایی خود عناصر و ویژگی ها ی محلّی و بومی را با دقّت و روشنی بازگو می کند. این پایان نامه به بررسی عناصر و رنگ های محلّی و بومی در داستان های روستایی این دو نویسنده با ارائه ی شواهد و نمونه های متنی می پردازد و چهره ی غالباً فرهنگی جنوب و غرب را با توَجه به این عناصر(طبیعت، آب و هوا، آداب و رسوم، اعتقادات و باورها، لهجه و واژگان محلَی، پوشش، خوراک ها، نوع معماری منطقه، مکان ها و مناطق محلّی ) معرفی می کند و میزان خلاّقیّت این دو را در عرصه ی داستان نویسی اقلیمی بررسی و تحلیل می کند. امین فقیری و علی اشرف درویشیان با تأثیر پذیری از محیط و زیست اقلیمی خود در مورد مردمان و ویژگی فرهنگی و محیط و منطقه خود در داستان های روستایی شان نوشته اند و به بازتاب عناصر و ویژگی های اقلیمی و روستایی مناطق خود پرداخته اند. اشتراکات و تفاوت هایی در بازتاب دادن ویژگی ها و رنگ های اقلیمی و محلّی در داستان های روستایی این دو نویسنده وجود دارد که مهّم ترین وجه اشتراکشان در این است که هر دو نویسنده در داستان هایشان از عناصر و رنگ های محلّی و بومی محلّ زندگی و مکان الهام ادبی خود بهره برده اند. همچنین نمود این عناصر محلّی در داستان های بررسی شده آن ها یکسان است. در بررسی ویژگی زبان و لهجه ی محلّی و واژگان، به وجود واژگان و اصطلاحات مشترکی چون: پتی، جار، لته، رمانیدن و...بین اقلیم فارس و کرمانشاه باید اشاره کرد و در بیان تفاوت-های میان این دو نویسنده در نوع و محتوای ویژگی ها و رنگ های محلّی و بومی به کار رفته در داستان های آن ها، باید به نوع و نقش متفاوت پدیده ها و عناصر و رنگ های محلّی که این دو نویسنده از محیط و اقلیم و فرهنگ محلّ زندگی خود اخذ و جهت به کارگیری این ویژگی ها استفاده کرده اند اشاره کرد.

قرن هشتم هجری زمان ظهور دو تن از چهره های شعر کلاسیک فارسی یعنی خواجه حافظ شیرازی و عبید زاکانی است. دوران حیات این دو ، از تاریک ترین و مشوش ترین ادوار تاریخ ایران است و محیط زندگانی آن ها نیز عرصه ی اضطراب ها و تشنجات سیاسی و انحطاط در همه ی زمینه های اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و حتی دینی است. این شرایط بر افکار و اندیشه های حافظ و عبید اثر فراوان داشته و در آثار آن ها بازتاب و نمود فراوان یافته است. با توجه به این که این دو در شرایط همگون و در یک محدوده ی زمانی و مکانی زیسته اند، بین آن ها همگونی های فکری فراوانی وجود دارد. بنابراین این پژوهش با موضوع بررسی همگونی های فکری حافظ و عبید زاکانی در پنج فصل تدوین یافته است. فصل اول شامل کلیات و فصل دوم مربوط به اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قرن هشتم و هجوم مغولان و تأثیر آن بر جامعه ی آن زمان است. ضمن آن که در پایان این فصل، نظری اجمالی بر زندگی حافظ و عبید زاکانی و آثار آن ها صورت گرفته است. در فصل سوم که اصلی ترین بخش این پایان نامه است، به بررسی و بیان همگونی های فکری حافظ و عبید پرداخته شده است. این همگونی ها شامل مواردی چون طنز، فخر، ممدوحان مشترک، اندیشه های خیامی هم چون اغتنام فرصت، شاد زیستن و باده-نوشی، وصف و ستایش شیراز، جبر گرایی، مشرب قلندری و رندی و مصطلحات محبوب و منفور مشترکی که بین آن ها وجود دارد و تأثیر پذیری آن ها از سعدی است. فصل چهارم که عنوان رد پای عبید در اشعار حافظ دارد که در سه بخش و با عناوین تشابهات مضمونی، اشتراکات وزنی و گاه مضمونی و هم چنین کاربرد ترکیبات مشابه در اشعار حافظ و عبید، پرداخته شده است و فصل پنجم دربردارنده ی نتیجه گیری و معرفی منابع مورد استفاده در این پایان نامه است. روش اجرای این پژوهش به صورت استفاده از منابع کتابخانه ای است، بدین صورت که ابتدا دیوان حافظ و کلیات عبید زاکانی مطالعه و افکار و اندیشه-های آن ها بررسی و سپس همگونی های فکری آن ها یادداشت برداری شده، در انتها با دسته بندی این همگونی ها، نتایج بدست آمده تدوین گردیده است

از جمله آثاری که جزء ادب تعلیمی و از نوع ادب تمثیلی به شمار می روند و در دنیای شرق و غرب شهرت یافته اند، کلیله و دمنه و افسانه ی ازوپ است که اولی در دوره ی ساسانیان در ایران به وجود آمده و دومی متعلق به یونان است. با توجه به تحقیقات به عمل آمده، منبع اصلی هر دو کتاب را باید در ادبیات غنی و کهن سال هند جست. حال این مجموعه تلاشی است در جهت بررسی همگونی های این دو اثر در زمینه های محتوایی، ساختاری، زبانی و بلاغی و در هشت فصل تنظیم شده است: فصل اول: شامل مباحث کلی، مقدمه، بیان مسأله، پیشینه ی تحقیق، فرضیه ها، اهداف پژوهش و روش تحقیق است. فصل دوم: شامل معرفی اجمالی کلیله و دمنه و مختصری درباره ی منشأ و اصل کتاب، منابع و ابواب آن، و زندگی نصرالله منشی است. فصل سوم: شامل زندگی ازوپ، لقمان، مقلدان ازوپ است. فصل چهارم: شامل بررسی محتوایی (سیاسی، اجتماعی، فرهنگی،اخلاقی) هر دو اثر است. فصل پنجم: بحث مختصری درباره ی ساختار و عناصر داستانی و گونه های روایتی بر اساس نظریات "ژپ لینت" است. فصل ششم: این فصل شامل بررسی هر دو اثر از لحاظ ساختاری و عناصر داستان است. فصل هفتم: شامل بررسی زبانی و بلاغی هر دو اثر است. فصل هشتم: شامل نتایج کلی حاصل از تحقیق است. در پایان هم منابع مورد استفاده ذکر شده است.