نام پژوهشگر: حمید رضا صفا کیش

بررسی و تحلیل اوضاع سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ایران با تکیه بر روزنامه صور اسرافیل
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  حاتم قاسمی گراوند   نعمت الله احمدی نسب

برپایی نظام مشروطه در ایران ،بنیان حکومت استبدادی را سست کرده و برای ایرانیان ،آزادی هایی به وجود آورد ،که شامل فعالیت های روزنامه نگاری نیز می شد.در مدتی کمتر از دو سال ،بیش از صد روزنامه در سراسر کشور منتشر شدند،و زمینه تازه ای برای فعالیت های اجتماعی و سیاسی بوجود آمد.که در میان ده ها روزنامه ای که پس از برقراری مشروطیت در ایران منتشر شدند ،تنها چند تایی از آنان تاثیر گذار بوده و به شهرتی رسیدند که در این زمینه روزنامه ی صور اسرافیل آوازه ای بی همانند یافت و به صورت نشانی ارزشمند از مشروطیت ایران در آمد و بر خلاف روزنامه های آن ایام مخصوصاً روزنامه های د.وره ی مجلس یکم دارای اندیشه های سازمان یافته ای بود و به نقد گسترده پدیده های اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و فرهنگی جامعه می پرداخت و با توجه به اهداف روزنامه به استبداد و ارتجاع می تازد ،اجرای قانون اساسی و اصل تفکیک قوا با وظایف مشخص را پیشنهاد می کند که سلطنت مشروطه جایگزین سلطنت استبدادی شود .با گذشت زمان پا از این فراتر نهاده خواستار حکومت مردمی درکشور می شودو انجام تحولات اقتصادی و اجتماعی و اصلاحات ارضی و تقسیم زمین را میان رعیت مطرح می کند تا به مشروطیت ‍‍‍ژرفا بخشد(حکومت سوسیال دموکراسی).و در کشور مسائل سیاسی در محیطی پرتنش با شتاب و شدت دگرگون می شود. در این تحقیق بر آن بودیم به زمینه و عوامل مشروطیت ایران بپردازیم ،نقش روزنامه ها در مشروطیت ،بخصوص روزنامه صور اسرافیل چه بوده ؟به بررسی روزنامه صوراسرافیل و عوامل آن پرداخته و نقش علی اکبر دهخدا در آن چه بوده؟و به شرایط اجتماعی و سیاسی آن ایام می پردازیم و اینکه دهخدا در زمینه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دارای چه آراء و افکاری بوده است ؟در طی انجام این تحقیق به این نتیجه رسیدم که روشنفکران ایرانی از جمله دهخدا ازسده 19 به بعد عوامل عقب ماندگی ایران را در جهل و نادانی دانسته ورسالت خود را در بیدار کردن مردم می دانستندو جنبش مشروطه را مقدمه بیداری مردم ایران می دانستند

بررسی دید گاه های شاه اسماعیل ،شاه تهماسب صفوی و علماء در رابطه با نگرش سیاسی و فقهی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  بیتا مدنی   عباسقلی غفاری فرد

دوران فرمانروایی دودمان صفوی برایران،برای هر پژهشگر تاریخ این سرزمین اهمیتی چند سویه دارد یکپار چگی سیاسی ایران که پس از واژگونی حکومت ساسانی از دست رفته بود ،یک بار دیگر به دست صفویان فراهم آمد و ایران یکپارچه ، در کشاکش های سیاسی آن روزگار ،نقشی بسیار با اهمیت یافت . مهم ترین پدیده ای که با آغاز حکومت صفویان در ایران رخ نمود ،رسمی شدن تشیّع و چیرگی تدریجی این مذهب در سراسر ایران بود .صفویان، با استفاده از شیوه های گو نا گون ، در مدت نزدیک به دو سده فرما نروایی ، توانستند تشیّع را در کشور چیرگی بخشند .اصلی ترین پیامد حکومت صفوی در ایران این بود که تشیّع فرصتی تاریخی یابد تا به اوج پیشرفت و شکو فایی برسد و سراسر ایران را در بر گیرد.شیوه هایی که صفویان در این مسیر به کار گرفتند هم سیاسی بود و هم مذهبی . در بعد مذهبی ، این دوبازوی فرهنگی دولت صفوی بودکه باید تشیّع را به توده مردم ارائه می کردو با ایرادخطابه ها ، بر قراری جلسه های درس ، نگارش کتاب ها و تدوین دانش های شیعی ، تشیّع را رواج می داد.هر گز نباید این حقیقت را نادیده گرفت که شمشیر اسماعیل یکم و سختگیری و زور مداری او در ابتدای کار ، اصلی ترین ابزار ارائه تشیّع به مردم ایران بود .ولی پس از چیرگی نسبی تشیّع در میان مردم، این آیین به کسانی نیاز داشت که مردم را در عمل به آن راهنمایی کنند و آموزش و داوری را در سطح امپرا توری صفوی بر عهده گیرند.برای بر آوردن این نیاز ها بودکه فقیهان عاملی به ایران فرا خوانده شدند و این نیاز ها را نیز بر آوردند. البته نمی گوییم که فقیهان عاملی همه نقش فرهنگی ترویج تشیّع در ایران را بر عهده داشتند ، بلکه آن ها نیز به سهم خود، باایرادسخنرانی ها نگارش کتاب ها و آموزش دانش های شیعی دراین زمینه به تکا پوهای در خور نگرشی دست زدند.

سیره امام علی (ع) در اجرای حکومت از دیدگاه نهج البلاغه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فاطمه قلی زاده   حمید رضا صفا کیش

وجود دولت و حکومت از امور لاینفک زندگی بشر بوده است. در طول تاریخ حتی در جوامع ابتدایی بنحوی نوعی دولت جریان داشته است .و در این توجه به حکومت بشر به یک سری نظامات سیاسی دست یافته است. از نمونه های آن حکومت سلطنتی مشروطه، دموکراسی، کمونیسم و اقسام دیگر حکومت است که بر اساس دیدگاه آن جامعه به حکومت نوع آن انتخاب می گردیده است. از جمله مصادیق حکومت اسلامی، حکومت نمونه امیرالمومنین علی(ع)است. علی(ع) در حالی به عنوان حاکم جامعه اسلامی انتخاب شد.که دولت در نگاه او منهای خود محوری و سلطه گریمی باشد. در نگاه امیرالمومنین وجود دولت امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد .که مانع هرج و مرج و تباهی می گردد. از اصول حاکم در دولت علی(ع) عدالت اجتماعی و اقتصادی است. در دیدگاه امام علی(ع) جز از طریق عدالت نمی توان به اهداف دولت اسلامی دست یافت اهمیت دادن به عدا لت توسط امام به حدی بود، که ایشان را شهید راه عدالت می دانند .ذرات وجودی حضرت با عدالت آمیخته بود. دیگر اصل موجود در حکومت مولای متقیان آزادیهای مختلف می باشد. آزادی در چهارچوب قانون به طور مطلق که آزادی به طور مطلق در هر زمینه هرج و مرج و نابودی را به دنبال دارد. در حکومت امیرالمومنین(ع) مردم از جایگاه خاصی برخوردار هستند. امام به کارگزاران خود هشدار می دهد. که حرمت مردم را پاس بدارند .و به هیچ وجه به عزت و کرامت انسانی آن ها لطمه نزنند در منظر امام علی(ع) بین حاکم و مردم نوعی رابطه متقابل حاکم است .و هر یک در مقابل حقوق دیگری وظایفی را به عهده دارد ،که باید انجام دهد. امام علی(ع) علی رغم اتصال به علم الهی و در نتیجه عدم نیاز به مشورت از دیگران باز به امر مشورت با مردم اهمیت زیادی می داد. البته امام برای مشاور نیز شرایطی را مشخص می کند. که داشتن آن شرایط باعث مشورت باوی می گردد. از اصول حاکم در حکومت علی(ع) برخورد صحیح با دشمنان بود. امام در این برخورد به اسلام و مصالح دین توجه می کرد. و به بقاء خود و حکومتش توجهی نداشت .امام علی(ع) برخوردهای خود با اصحاب جمل و صفین و نهروان، دائم به یاران خود گوشزد می کرد که شروع کننده جنگ نباشند و حتی المقدور از آن دوری کنند و بعد از پیروزی نیز به آن ها ستم روا نمی داشت. در نگاه سیاسی امیرالمومنین شرایط و صفات زمامداران از اهمیت خاصی برخوردار است. به گونه ای که بقاء و نابودی جامعه به داشتن یا عدم داشتن این شرایط بستگی دارد . .امام در طی نامه ای که به مالک اشتر نوشته و در واقع مخاطب آن همه زمامداران اسلامی می باشد. تمامی اصول لازم برای اداره الهی جامعه را بیان می کند و به برخورد مناسب با تک تک اقشار جامعه توجه می دهد. ضرورت توجه به کارهای مردم و وقت گذاشتن بر آنها نظارت بر قضاوت و دیگر کارگزاران حکومت همه و همه در این نامه گرانقدر آورده شده است.

سیره امام علی (ع)در اجرای حکومت از دیدگاه نهج البلاغه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  فاطمه قلی زاده   حمید رضا صفا کیش

چکیده وجود دولت و حکومت از امور لاینفک زندگی بشر بوده است. در طول تاریخ حتی در جوامع ابتدایی بنحوی نوعی دولت جریان داشته است .و در این توجه به حکومت بشر به یک سری نظامات سیاسی دست یافته است. از نمونه های آن حکومت سلطنتی مشروطه، دموکراسی، کمونیسم و اقسام دیگر حکومت است که بر اساس دیدگاه آن جامعه به حکومت نوع آن انتخاب می گردیده است. از جمله مصادیق حکومت اسلامی، حکومت نمونه امیرالمومنین علی(ع)است. علی(ع) در حالی به عنوان حاکم جامعه اسلامی انتخاب شد.که دولت در نگاه او منهای خود محوری و سلطه گریمی باشد. در نگاه امیرالمومنین وجود دولت امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد .که مانع هرج و مرج و تباهی می گردد. از اصول حاکم در دولت علی(ع) عدالت اجتماعی و اقتصادی است. در دیدگاه امام علی(ع) جز از طریق عدالت نمی توان به اهداف دولت اسلامی دست یافت اهمیت دادن به عدا لت توسط امام به حدی بود، که ایشان را شهید راه عدالت می دانند .ذرات وجودی حضرت با عدالت آمیخته بود. دیگر اصل موجود در حکومت مولای متقیان آزادیهای مختلف می باشد. آزادی در چهارچوب قانون به طور مطلق که آزادی به طور مطلق در هر زمینه هرج و مرج و نابودی را به دنبال دارد. در حکومت امیرالمومنین(ع) مردم از جایگاه خاصی برخوردار هستند. امام به کارگزاران خود هشدار می دهد. که حرمت مردم را پاس بدارند .و به هیچ وجه به عزت و کرامت انسانی آن ها لطمه نزنند در منظر امام علی(ع) بین حاکم و مردم نوعی رابطه متقابل حاکم است .و هر یک در مقابل حقوق دیگری وظایفی را به عهده دارد ،که باید انجام دهد. امام علی(ع) علی رغم اتصال به علم الهی و در نتیجه عدم نیاز به مشورت از دیگران باز به امر مشورت با مردم اهمیت زیادی می داد. البته امام برای مشاور نیز شرایطی را مشخص می کند. که داشتن آن شرایط باعث مشورت باوی می گردد. از اصول حاکم در حکومت علی(ع) برخورد صحیح با دشمنان بود. امام در این برخورد به اسلام و مصالح دین توجه می کرد. و به بقاء خود و حکومتش توجهی نداشت .امام علی(ع) برخوردهای خود با اصحاب جمل و صفین و نهروان، دائم به یاران خود گوشزد می کرد که شروع کننده جنگ نباشند و حتی المقدور از آن دوری کنند و بعد از پیروزی نیز به آن ها ستم روا نمی داشت. در نگاه سیاسی امیرالمومنین شرایط و صفات زمامداران از اهمیت خاصی برخوردار است. به گونه ای که بقاء و نابودی جامعه به داشتن یا عدم داشتن این شرایط بستگی دارد . .امام در طی نامه ای که به مالک اشتر نوشته و در واقع مخاطب آن همه زمامداران اسلامی می باشد. تمامی اصول لازم برای اداره الهی جامعه را بیان می کند و به برخورد مناسب با تک تک اقشار جامعه توجه می دهد. ضرورت توجه به کارهای مردم و وقت گذاشتن بر آنها نظارت بر قضاوت و دیگر کارگزاران حکومت همه و همه در این نامه گرانقدر آورده شده است.

نقش جریانهای خارجی در واقعه عاشورا
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  اصغر کریم خانی   حمید رضا صفا کیش

افراد و گروه های مختلفی در جریان واقعه عاشورا نقش آفرینی کرده و هریک به نوبه خود سهمی در این جنایت بزرگ داشتند. از مهم ترین گروه هایی که در حوادث عاشورا نقش مهمی ایفا کرد، جریان تکفیری صدر اسلام یعنی فرقه خوارج بود. این فرقه منحرف در روزگار امام حسین علیه السلام و واقعه عاشورا به انحاء گوناگون به فعالیت پرداختند، از نامه نگاری و دعوت ایشان گرفته تا صف آرایی مقابل سپاه حق در روز عاشورا. از علل دشمنی آنها با مکتب تشیع می توان به جهل فکری و برداشت نادرست و سطحی از دین اشاره کرد. باور تکفیری در روزگار معاصر نیز ادامه دارد. تکفیر و برخورد خشن با مخالفان، سطحی نگری و قشری بودن، جمود فکری، ترور و قتل، دشمنی با اهل بیت و شیعیان از جمله شباهت های رفتاری و گفتاری تکفیری های امروزی با خوارج است. با توجه به مشکلات کنونی جهان اسلام که بیشتر آنها زاییده کارشکنی دشمنان قسم خورده این دین مبین است، عمل به آموزه های راستین دین اسلام یعنی پیروی از مذهب اهل بیت علیه السلام و الگو قراردادن رفتار و منش آن بزرگواران یگانه راه برون رفت از این مشکلات است.

بررسی عوامل و پیامدهای خروج امام حسین (ع) از مدینه تا شب عاشورا
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  فخری الزمان نیک نام   حمید رضا صفا کیش

این پایان نامه با عنوان «بررسی عوامل و پیامدهای خروج امام حسین (ع) از مدینه تا شب عاشورا» در پنج فصل تدوین یافته است. دست یابی به عوامل و پیامدهای حرکت امام حسین از مدینه تا شب عاشورا، اثبات عقلانیت و سیاست الهی در حرکت ایشان از جمله اهداف نگارش این پایان نامه می باشد. روش تحقیق در این رساله به صورت آمیزه ای و تلفیقی بوده و اسناد کتبی، سامانه های رایانه ای و نرم افزارهای علمی، دست مای? گردآوری اطلاعات و داده ها قرار گرفته اند. همچنین روش داده پردازی به صورت توصیفی، تحلیلی می باشد. فصل اول این پایان نامه به بیان کلیات تحقیق پرداخته است. در بخش دوم همین فصل با تکیه بر اسناد تاریخی از اهمیت امامت و احادیثی در تأیید امامت امام حسین آمده، و همین طور در ارتباط با شرایط خاص سیاسی امام حسن و مقتضیات زمان ایشان در مقابله با معاویه، صحبت به میان می آید. اوضاع سیاسی کوفه در سال 60 روز شمار حرکت امام حسین از مدینه به مکه و همچنین عاقبت مسلم و حامیان او پرداخته است. در فصل سوم ورود کاروان امام حسین به کربلا و جزئیات اتفاقات و گفتارهای امام حسین تا شب عاشورا مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. فصل چهارم روز تاریخ ساز عاشورا و نحو? شهادت امام بزرگوار به همراه یاران وفادارش را بیان می کند و در نهایت فصل پنجم به اتفاقات بعد از عاشورا، ورود کاروان اسیران به شام و از آنجا به مدینه را مورد مطالعه قرار داده است. در بخش دیگر این فصل از تحریفات صورت گرفته از قیام عاشورا و مسولیت مردم و علما در قبال آن صحبت به میان آمده و در نهایت نتیجه گرفته شده است که افشای چهر? واقعی حکومت اموی، احیای ارزش های دینی، الگوسازی برای آزادی، جداسازی اسلام اصیل از اسلام اموی، تحکیم و ثبیت اصل امامت، احیای قران و معارف، پیامدهای این حرکت عظیم تاریخ ساز بوده است. کلید واژگان: عاشورا، امام حسین، قیام، شهادت، کربلا

«بررسی تحلیلی جنبش اصلاح الفبا و تغییر خط در ایران عصر قاجار (1240 هـ ق – 1300 هـ ش)»
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  بهمن آرام توتکله   سینا فروزش

در عصر قاجار به علت ارتباط گسترده ای که ایرانیان با دول خارجی پیدا کردند و نیز رشد جریان روشنفکری و تجدد خواهی و نیز گسترش آموزش های نوین که برگرفته از نظام آموزشی اروپائیان بود برخی را بر آن داشت تا در پرتو انواع تغییرات و روند نوگرایی که در این عصر شدّت گرفته بود برنامه هایی را برای رفع مشکل خواندن و نوشتن الفبای فارسی پیدا کنند و مهم ترین استدلال طرفداران جنبش خط زیاد بودن تعداد الفبا فارسی و زمان بندی بیش از حد جهت یادگیری، خواندن و نوشتن، به خصوص در املاء و قرائت فارسی بود که برای خواندن و نوشتن می بایستی قبلاً آن کلمات را دیده و تصویر آن را در ذهن ثبت کرده باشید. بنابراین مسئله اصلی تحقیق این است که چرا و چگونه الفبا و خط ایرانیان، در عصر قاجار، در پسرفت و عقب ماندگی آموزشی ایرانیان نقش داشته است؟ فرضی? تحقیق حاضر این است که اگر چه استفاده از خط عربی برای ایرانیان هزینه های مادی و معنوی به همراه داشته و موجب رکود آموزشی شده است، اما علت اصلی پسرفت و عقب ماندگی ایرانیان نمی باشد. در انجام این پژوهش از روش تحقیق تاریخی استفاده شده است که سعی دارد با نگاهی عینی به وقایع و حوادث مستند تاریخی که در منابع دست اول آمده به تبیین تاریخی موضوع بپردازد. پیشرفت های علمی و تکنولوژیک در سایه آموزش های جدید و ارتباطات بین ملل و کشورها و اعزام دانشجویان به خارج از کشور و اصلاحاتی که از دوره عباس میرزا شروع شد و در عصر امیرکبیر به اوج رسید دستمای? بسیاری از اصلاحات و تغییرات در دور? قاجار گردید و نیز اهمیت حفظ سنت ها، فرهنگ ها و دین در عین اصلاحات که نیازمند یک آسیب شناسی می باشد و تفکرات عصر مدرنیته جهت تغییر خط که می توانست خواندن و نوشتن را برای یادگیران تسهیل کند و از طرفی می توانست زیان های جبران ناپذیری را به فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی تحمیل کند، جنبش اصلاح یا تغییر خط در ایران توفیقی به دست نیاورد. کلید واژه ها و تعریف مفاهیم: جنبش، تغییر، اصلاح، الفبا، خط، قاجاریه.