نام پژوهشگر: طیبه دهقان
طیبه دهقان علیرضا کیانی
محدود شدن منابع آب و خاک، افزایش جمعیت جهان، نیاز روز افزون به غذا و تقاضای رقابتی برای آب باعث شده که روش های آبیاری تحت فشار به ویژه آبیاری قطره ای مورد استفاده وسیع قرار گیرد. گرفتگی قطره چکان ها مهمترین مشکل در آبیاری قطره ای ست که به تدریج باعث عدم توزیع یکنواخت آب و بالا رفتن هزینه های نگهداری سیستم می شود. آب مغناطیسی پدیده ای نو در ارتقاء بهره وری آب به شمار می آید که با عبور آب از میان یک آهنربای دائمی (مغناطیس پایدار) قوی مستقر روی خط لوله به وجودمی آید. این مطالعه در ایستگاه تحقیقات گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان انجام شد. در این تحقیق تأثیر آب مغناطیسی بر گرفتگی قطره چکان ها در آبیاری قطره ای در شوری های مختلف آب آبیاری مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل سه تیمار آب آبیاری (آب مغناطیسی، غیرمغناطیسی و اسیدی) به عنوان عامل اصلی و سه سطح شوری (آب چاه، شوری 7 و 14 دسی زیمنس بر متر) به عنوان عامل فرعی بود. طرح آزمایشی در قالب بلوک کامل تصادفی در سه مکان آبی و با سه تکرار انجام شد. جمع آوری اطلاعات مربوط به دبی قطره چکان ها در 10 مرحله زمانی و نمونه برداری ها برای تعیین خصوصیات آب آبیاری (تعیین شاخص اشباع لانژیلر) در چهار مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که متوسط دبی قطره چکان ها در همه تیمارهای مورد آزمایش با گذشت زمان کاهش پیدا کردکه دلیل آن گرفتگی جزئی یا کلی تعدادی از قطره چکان ها بود. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر متوسط دبی قطره چکان ها و یکنواختی پخش داشت. با افزایش شوری آب آبیاری، پتانسیل رسوب کربنات کلسیم نیز افزایش یافت و بر میزان گرفتگی قطره چکان ها افزوده گردید. گرفتگی قطره چکان ها دبی، یکنواختی پخش، ضریب یکنواختی کریستیانسن و یکنواختی آماری دبی قطره چکان ها را کاهش و ضریب تغییرات ساخت قطره چکان ها وتغییرات دبی را افزایش داد. با افزایش شوری، شاخص اشباع لانژیلر مقدار عددی مثبت تری را به خود اختصاص داد که نشان از پتانسیل بیشتر برای رسوب گذاری کربنات کلسیم می باشد.