نام پژوهشگر: مریم حبیبی گنبکی
مریم حبیبی گنبکی مجید مجیدیان
به منظور بررسی اثر مصرف بُر، روی و گوگرد بر خصوصیات زراعی کمی و کیفی کلزا رقم هایولا 401 در شرایط آب و هوایی شهرستان رشت، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) انجام شد. عوامل مورد مطالعه شامل شاهد، بُر، روی، گوگرد، بُر+ روی، بُر+ گوگرد، روی+ گوگرد و بُر+ روی+ گوگرد بودند. کود گوگرد به صورت گل گوگرد 100 کیلوگرم در هکتار، کودهای روی و بُر به صورت کلات روی و براکس، 5/1 و 5/1 کیلوگرم در هکتار قبل از کشت به خاک اضافه شدند. نتایج نشان داد که تأثیر تیمارهای کودی بر صفت های مورد مطالعه از جمله عملکرد دانه، عملکرد روغن، میزان پروتئین دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، میزان جذب سه عنصر بُر، روی و گوگرد در دانه، میزان اسیدهای چرب اولئیک، لینولئیک، لینولنیک، پالمیتیک، استئاریک و اروسیک در روغن معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (6/4157 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (2/1770)، تعداد خورجین در بوته (92/195 عدد)، تعداد دانه در خورجین (31/34 عدد) و وزن هزار دانه (7/3 گرم) متعلق به تیمار بُر+ روی+ گوگرد بود. بیشترین میزان پروتئین دانه در تیمار روی به میزان 62/24 درصد بدست آمد. بالاترین میزان جذب عناصر بُر، روی و گوگرد در دانه به ترتیب 7/15، 38/26 و 42/577 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمار بُر+ روی+ گوگرد مشاهده شد. بالاترین مقدار اسید اولئیک (8/234 میلی گرم بر گرم) و لینولنیک (98/26 میلی گرم بر گرم) مربوط به تیمارهای بُر+ روی+ گوگرد بود. تیمار بُر+ روی بیشترین میزان اسید لینولئیک (98/55 میلی گرم بر گرم) در روغن را داشت. بیشترین مقدار اسید استئاریک و اروسیک در روغن در تیمار شاهد به ترتیب به میزان 5/6 و 01/1 میلی گرم بر گرم مشاهده شد و تیمار گوگرد+ روی و بالاترین مقدار اسید پالمیتیک در روغن (53/15میلی گرم بر گرم) را دارا بود. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف کودهای بُر، روی و گوگرد علاوه بر افزایش عملکرد کمی سبب بهبود کیفیت دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن کلزا شد.