چکیده جامعه شناسی ادبیات یکی از شیوه های جدید و کارآمد نقد و تحلیل متون ادبی است و امروزه در واکاوی انواع ادبی نوین، بخصوص رمان فارسی معاصر ،کاربرد فراوان دارد. با مطالعه ی جامعه شناسانه ی ادبیات بهتر می توان تاریخ اجتماعی و سیر تحول و تطور جامعه را بررسی نمود. دراین شیوه می توان نقش و قدرت نویسنده را در درک و ترسیم پیچیدگی ها و مسایل و مشکلات جامعه ارزیابی نمود و از افق های جدیدتر و خلاقانه تری به مطالعه ی جامعه پرداخت. آنچه در جامعه شناسی ادبیات ، اهمیت چشمگیری دارد ، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکل های مختلف آن است. با توجه به این که از دریچه ی مطالعه رمان فارسی، به خوبی می توان ساختارهای جامعه ی ایرانی را تبیین کرد، لذا نقد و تحلیل رمان های احمد محمود و بررسی ساختارهای تاریخی، سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایرانی از خلال این آثار هدف پژوهش حاضر بوده است ، در یک سوی این تحلیل واقعیت های اجتماعی قراردارند و در سوی دیگر ، بازتاب آن در جهان تخیلی و هنری اثرادبی . به همین دلیل توجه به تحولات تاریخ معاصر ایران در ضمن مطالعه ی رمان ها و نقد جامعه شناختی آن ها از دیدگاه جامعه شناسان رمان ؛یعنی جورج لوکاچ ،لوسین گلدمن و میخاییل باختین از اهمیت بسیاری بر خوردار است . واژگان کلیدی: جامعه شناسی رمان ، فرهنگ ، آداب و رسوم ، تاریخ ، سیاست ، احمد محمود .