چکیده هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر در مطالعه غیردرسی و تأثیر این عوامل بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه در شهرستان آبدانان است. در این پژوهش با توجه به مطالعات و پیشینه پژوهش چهار عامل کلی شامل: عوامل اجتماعی/ فرهنگی، عوامل اقتصادی، عوامل فردی/ روانشناختی و عوامل آموزشگاهی می باشد. ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه پژوهشگرساخته و چک لیست می باشد. جامعه ی آماری برابر با 3000 هزار حجم نمونه برابر با 341 نفر می باشند. روش پژوهش از نوع توصیفی و به شیوه همبستگی و با تحلیل رگرسیونی می باشد. 53 در صد دانش آموزان علاقه مند به مطالعه ی آزاد( غیردرسی) بودند. نتایج این پژوهش با توجه به سوالات اصلی و فرعی، بیانگر آن است که هشت عامل بر میزان و نحوه ی ترغیب مطالعه غیردرسی و پیشرفت تحصیلی موثرند که با توجه به سطح معناداری آماری هر کدام از عوامل عبارتند از: بالا بودن میزان تحصیلات والدین به ویژه مادران(سطح معناداری: 001/)، نقش و تأثیر دوستان، همسالان و همکلاسی ها(سطح معناداری: 001/)، نقش و تشویق والدین(سطح معناداری: 001/)، نقش و تأثیر رسانه های گروهی، جمعی و ارتباطی(سطح معنارادی: 002/)، نقش و تأثیر امکانات کتابخانه های آموزشگاهی(سطح معناداری: 001/)، تأثیر و تشویق مربیان تربیتی( سطح معناداری: 001/)، میزان و بالا بودن معدل درسی(سطح معناداری:001/)، باور و نگرش فردی به مطالعه ی غیر درسی( سطح معناداری: 001/).