نام پژوهشگر: غلامرضا کاراندیش

جلوگیری از پدیده انسداد میعانی مخازن گاز میعانی کربناتی به کمک فعال کننده های سطح فلوئوری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  غلامرضا کاراندیش   علی اکبر دادخواه

در هنگام برداشت از مخازن گاز میعانی، با کاهش فشار و کمتر شدن آن از فشار سیال مخزن، میعانات از فاز گاز جدا می شوند و در نواحی اطراف دهانه چاه انسداد میعانات را ایجاد می کنند که موجب کاهش بسیار شدید برداشت گاز می شود. یک روش جدید برای تحریک چاه های گاز میعانی، تغییر ترشوندگی سنگ در نواحی اطراف چاه به وسیله ترکیبات شیمیایی و در نتیجه آن افزایش نقوذپذیری نسبی گاز است. در این تحقیق از یک محرک شیمیایی جهت کاهش افت فشار ناشی از انسداد میعانات استفاده شده که ترشوندگی سنگ های بسیار آب دوست کربناتی را به گاز دوست متوسط تغییر داده و در نتیجه نفوذپذیری نسبی افزایش می یابد. محلول اصلاح کننده مورد استفاده شامل یک فعال کننده فلوئوری آنیونی و حلال بهینه شده آن است. تمامی آزمایش ها بر روی سنگ های کربناتی انجام شدند که از میدان سرخون واقع در جنوب ایران تهیه شده بودند. جهت اندازه گیری ترشوندگی سطوح سنگی صاف و مغزه ها از آزمایش های اندازه گیری زاویه تماس و آشام خود به خودی استفاده شد. همچنین امکان استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)و انرژی متفرق اشعه x، (edax) در ارزیابی میزان جذب فعال کننده بر سطوح سنگی و بازدهی جذب با موفقیت بررسی شد. به منظور بررسی تاثیر اصلاح شیمیایی بر تغییر ترشوندگی در شرایط مخازن گاز میعانی، نفوذپذیری نسبی گاز قبل و بعد از اصلاح سطح بوسیله آزمایش سیلاب زنی مغزه اندازهگیری و با یکدیگر مقایسه شدند. جهت شبیه سازی هرچه بیشتر فرآیند با شرایط مخازن گاز میعانی یک مخلوط گاز میعانی ساختگی تشکیل شد، آزمایش ها تحت دما و فشار مشابه با مخازن انجام شدند و اشباع اولیه آب نمک درون مغزه ها ایجاد شد. افزایش نفوذپذیری نسبی گاز بوسیله مقایسه نفوذپذیری نسبی اندازه گیری شده قبل، و بعد از اصلاح مغزه ها، بررسی شد. پس از اصلاح سطوح سنگی با فعال کننده سطحی فلوئوری بهینه شده، زاویه تماس میان سیال و سطح افزایش چشم گیری نشان داد به طوری که زاویه تماس آب و نرمال دکان از صفر درجه به °121 و °70 تغییر کرد، همچنین کاهش 6/86 % و 1/82 % در میزان جذب آب و نفت مغزه اصلاح شده مشاهده شد. نتایج حاصل از آزمایش های سیلاب زنی مغزه، افزایش نفوذپذیری نسبی گاز را در شرایط مخزن با ضرایب 49/1 تا 7/1 نشان داد که توانایی فعال کننده سطحی فلوئوری در تغییر ترشوندگی مغزه ها را تحت شرایط مشابه با مخازن اثبات می کند.