نام پژوهشگر: زهرا الهی
زهرا الهی محمد نبی سلیم
نخستین اقدام صنیع الدوله در زمینه ی صنعت در ایران استخراج معدن و « سرب پس قلعه ی شمیران » است. هدف وی از این کار جدا کردن نقره از سرب بود که او وسایل لازم را نداشت و موفق به تهیه ی آن نشد – صنیع الدوله پس از ناکامی در کار جداسازی نقره از سرب به فکر احداث کارخانه ی « بافندگی و ریسمان ریسی » افتاد که توسعه آن می توانست گامی مهم در جهت پیشرفت اقتصادی صنعتی ایران باشد، لیکن مسلم بود که ضرر عمده ای برای تجارت خارجی دولتهای انگلیس و روس در ایران به همراه داشت و آنها به هیچ وجه تن نمی دادند و پس از مدتی کارخانه ی ریسمان ریسی صنیع الدوله که توان رقابت با خارجیان را نداشت، تعطیل شد و صاحبان آن ضرر بسیار کردند. دلبستگی صنیع الدوله به پیشرفت صنعتی ایران موجب شد که همزمان با تأسیس کارخانه ی ریسندگی « کارخانه فلزکاری » کوچکی در تهران دایر کند. کارخانه ی فلزکاری برای ادامه ی کار احتیاج به سرمایه داشت لیکن نه صنیع الدوله توان مالی زیادی داشت و نه کسی از او پشتیبانی کرد. اگر وی سرمایه ی کافی داشت و از او حمایت می شد، به دلیل داشتن تحصیلات فنی عالی و شوق و شوری که در ایجاد واحدهای صنعتی داشت بی گمان می توانست تحولی عظیم در صنعت ایران به وجود آورد. از دیگر اقدامات صنیع الدوله کوشش های فرهنگی و زبده ی آرا و اندیشه های صنیع الدوله در پیشرفت کشور است. که یکی از آنها اقدامات او در زمینه ی راه آهن است. وی در تاریخ شنبه 23 ربیع الاول 1326 ق ، طرح دولایحه به مجلس داد. اول لایحه ی مالیات غیرمستقیم یا مالیات عمومی و قند و چای دوم لایحه ی مالیات مستقیم یا خصوصی و بلدی که محل تأمین مخارج احداث راه آهن بودند