نام پژوهشگر: مرتضی ماجدی
مرتضی ماجدی کریم نادری مهدیی
بخش کشاورزی و جامعه روستایی به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با طبیعت دارد، آسیب پذیرترین بخش اقتصادی است . این بخش به لحاظ ویژگی های ساختاری و نقش بارزی که در فرآیند توسعه کشور دارد از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مهمترین ثروت ملی و تأمین کنند? نیازهای غذایی مردم و مواد خام صنایع کشور است . استقلال نسبی و حداقل وابستگی به منابع ارزی، وجود منابع بالقوه و بالفعل، شرایط آب و هوایی متنوع برای تولید انواع گوناگون محصولات از دیگر مزیت های این بخش است.کشاورزی برخلاف سایر فعالیت های اقتصادی بطور دائم مواجه با مسائل ناشناخته و غیرقابل پیش بینی طبیعی می باشد و عمده ترین مشخصه آن ارتباط مستقیم با طبیعت است. این امر بدان معناست که با پیش آمدن شرایط نامساعد طبیعی، کشاورزی با کاهش تولید و بازده محصول روبرو خواهد بود ، این امر نه تنها درآمد کشاورز را کاهش خواهد داد بلکه با بروز مکرر آن قدرت سرمایه گذاری مجدد از طرف کشاورز و باغدار سلب خواهد شد . بنابراین درمیان مساعدتها و کمک های متعدد دولت در هنگام وقوع چنین وضعیتی بیمه یکی از موثرترین عواملی است که می تواند کشاورز و محصول او را در مقابل سوانح و بلایای طبیعی به نحومطلوب حمایت کند. همچنین بیمه محصولات کشاورزی به عنوان کارآمدترین ابزار حمایتی دولت بیشترین قابلیت ها را برای مقابله با مخاطرات دارد و یکی از مناسب ترین سازوکارها برای ایجاد امنیت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی به شمار می آید. این در حالی است که بیمه کشاورزی هنوز نتوانسته به طور جدی در بافت روستا و فرهنگ زارع نفوذ کرده و گسترش پیدا کند. از این رو در این پژوهش موانع گسترش بیمه گندم درشهرستان اسدآباد مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر مبتنی بر روش توصیفی-تحلیل عاملی بوده و ویژگی های فردی، حرفه ای، اجرایی و نهادی تأثیر گذار بر فرایند بیمه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته تا بدین طریق موانع گسترش بیمه گندم در این شهرستان مشخص شود. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از گندم کاران شهرستان اسدآباد و به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تعیین روایی ابزار سنجش تحقیق از نظرات اساتید و متخصصان مربوط استفاده شد. ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز در مرحله پیش آزمون با تکمیل 30 پرسشنامه از جامعه آماری مورد مطالعه صورت گرفت. بدین ترتیب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. در این تحقیق تولیدکنندگان گندم شهرستان اسدآباد در سال زراعی 90-1389 به عنوان جامعه پژوهش در نظر گرفته شده است. برای تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 318 نفر از گندم کاران شهرستان اسدآباد به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی متغییر های مورد بررسی منتج به استخراج یازده عامل تاثیر گذار در این خصوص گردید. عوامل موثر به ترتیب اولویت عبارتند از: ضعف های اجرایی، ضعف محیطی وابسته به اراضی، موانع فردی-دانشی، ناهماهنگی نهادی، کمبود نیروی انسانی-اطلاع رسانی، ضعف های اداری-کارشناسی، ضعف های ارزیابی-تدارکاتی، مشکلات مرتبط با پیگیری خسارت، نارضایتی، هزینه های بیمه و بی توجهی. مجموع یازده عامل استخراج شده معادل 17/53 درصد عوامل موثر را تبیین نموده است.