در این بررسی تأثیر تیمارهای بستر کاشت، پوشش بذر، تاریخ کاشت، دور آبیاری و مبدأ بذر بر روی بذرها و نهال های کاج سیاه در نهالستان دارلک مهاباد مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور با استفاده از طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 5 تیمار شامل بستر کاشت در 4 سطح (تیمار شاهد: "خاک 1: کود 1: شن 1"، تیمار 1: "خاک 1: کود 1: شن 2"، تیمار 2: "خاک 1: کود 1: شن 4" و تیمار 3، "شن")، پوشش بذر در 2 سطح (شن و خاک اره)، تاریخ کاشت در 2 سطح (بهمن ماه و اسفند ماه)، دور آبیاری در 3 سطح (هر روز، هر 2 روز یکبار و هر 3 روز یکبار) و مبدأ بذر در 5 سطح (ارومیه، بیرجند، ترکیه، کلاردشت، گرگان) و در 5 تکرار استفاده گردید. در طول و در پایان فصل رویش اندازه گیری های مورد نظر شامل صفات جوانه زنی، رشد طولی، وزن خشک ساقه و ریشه، قطر یقه، وضعیت شادابی و درصد زنده مانی صورت گرفت. نتایج نشان داد که بهترین صفات جوانه زنی بذرهای کاج سیاه در بستر شنی (تیمار 3)، دور آبیاری هر 2 روز یکبار و توسط بذرهایی با مبدأ کلاردشت و ارومیه بوده است. بیشترین میزان رشد ارتفاعی در بذرهایی با مبدأ ارومیه و گرگان، بیشترین میزان وزن خشک ریشه در بذرهایی با مبدأ ارومیه، گرگان و ترکیه و دور آبیاری هر روزه و هر 2 روز یکبار و بیشترین میزان رویش قطری نیز در بذرهایی با مبدأ ارومیه، گرگان و ترکیه بوده است. همچنین بیشترین درصد زنده مانی و نهال های با درجه ی کیفی خوب در بستر کاشت شنی (تیمار 3)، پوشش بذر خاک اره، تاریخ کاشت بهمن ماه و توسط بذرهایی با مبدأ کلاردشت، ارومیه و گرگان حاصل شده است. بر اساس نتایج بدست آمده به منظور افزایش کیفی و کمّی عملکرد تولید نهال کاج سیاه ترکیب تیمارهای "مبدأ بذر کلاردشت، دور آبیاری هر 2 روز یکبار، تاریخ کاشت بهمن ماه، پوشش بذر خاک اره، بستر کاشت تیمار3" جهت کشت در نهالستان دارلک مهاباد پیشنهاد می گردد.